معماری

رنگ درمانی چیست

 

رنگها انرژی‌هایی هستند که از طریق امواج منتقل می‌شوند. گیرنده‌های نور در شبکیه که به آنها گیرنده‌های مخروطی می‌گویند، این انرژی‌ها را به احساس رنگ توسط مغز تبدیل می‌کنند. شبکیه دارای سه نوع گیرنده مخروطی است.  یکی برای رنگ آبی یکی برای سبز و یک نوع برای قرمز. ما با ترکیب این رنگها می‌توانیم رنگها را تشخیص دهیم.

 می توان اینگونه گفت که رنگ، يکي از اجزاي نور است، که شامل طول موج هاي مختلفي از انرژي است. وقتي نور روي سلول هاي گيرنده  نور در شبکيه چشم قرار مي گيرد، به تکانه هاي الکتريکي تبديل مي شود و به سمت مغز حرکت مي کند و باعث رها شدن هورمون ها مي شود.

 طبیعی است که ما هر کدام رنگی دلخواه داریم و همین طور رنگهایی که زیاد نمی پسندیم . معلوم است که  رنگ پیراهن و  زینت آلات ، خانه و اتومبیل را از رنگهای مورد علاقه مان انتخاب می کنیم . این موضوع نشان  می دهد که هر رنگ احساس خاصی را در ما به وجود می آورد .

 

آیا رنگها در احساسات ما تاثیرگذارند؟

 

سالها آثار رنگها بر روی بدن،  روحیات و طرز تفکر انسان توسط دانشمندان مورد مطالعه قرار می‌گرفت. دوست داشتن یک رنگ توسط انسان ناشی از احساسی است که آن رنگ به خصوص در او ایجاد می‌کند.

 گفتیم رنگها انرژی هستند و طول موج های مختلفی دارند. وقتی انرژی این امواج وارد بدن ما می‌شود،  غده‌های هیپوفیز و پینه‌آل (‌صنوبری‌)‌را تحریک می‌کند. این تحریک می‌تواند باعث ترشح هورمون‌ها‌یی شود که بر روی فیزیولوژی بدن ما موثر است و این خود می‌تواند علت ارتباط رنگها با حالات جسمی‌و روحی بدن ما باشد.

 این مطلب که انسان با دیدن رنگین کمان احساس شعف می کند یا از دیدن تصاویر رنگی لذت می برد انکار ناپذیر است. دنیایی را تصور کنید که در آن رنگ وجود ندارد. گل سرخی وجود ندارد. آسمان دیگر آبی نیست. یا درختان سبز نیستند !  در چنین دنیایی چگونه می توان زیست؟ در نظر بگيريد که در فصول سرما مثل زمستان خصوصا در نواحي شمال به دليل کاهش تابش خورشيد، جذب کمتري از پرتوها صورت مي گيرد. در اين فصول درصد زيادي از مردم دچار بي حوصلگي و افسردگي مي شوند، چرا که کمتر در معرض تابش نور خورشيد قرار مي گيرند. نور خورشيد به تنظيم ترشحات ملاتونين و افزايش سروتونين در مغز کمک مي کند و در بهبود افسردگي و بي حوصلگي موثر است. استدلال رنگ درمان ها اين است که اگر نور خورشيد، تاثيرات عميق و ژرفي در سلامتي دارد، پس به همان اندازه اجزاي تفکيک شده اش که شامل پرتوها و طيف هاي رنگي مي شوند، مفيد و براي سلامتي و تندرستي ضروري اند.

 رنگ مانند غذای بدن است و وجود رنگها در دنیای اطراف ما برای سلامت روح و جسم ما لازم است . تحقیقات نشان می دهند ، طیف كامل نور خورشید كه شامل تمام رنگهاست ، برای ترشح هورمون های بدن از غدد داخلی بدن ، ضروری است . 

 رنگ ها بر احساسات و افكار ما اثرات انكار ناپذیری دارند . بعضی از ما عاشق رنگ قرمز هستیم و از نارنجی نفرت داریم ، همه این گرایش ها و گریزها به زندگی و تجربیات ما و در كمان از رنگها بستگی دارند و به وقایع خوشحال كننده و غم انگیز زندگی مان بر می گردند .

 

رنگ درمانی چیست؟ (تاریخچه ی رنگ درمانی)

 رنگ درمانی علمی است كه از رنگها در درمان بیماریهای جسمی و روانی و برای اهداف پزشكی استفاده میشود متخصصان  این رشته اعتقاد دارند ، نورهای رنگی اثرات شفابخشی در بهبود بیماری های مزمن دارند .

 رنگ درمانی یك روش جدید نیست و پیشینه كهن دارد. این روش درمانی را هزاران سال پیش در معبد «نور و رنگ شفابخش» در منطقه هلیوپولیس مصر باستان و در یونان پیش از میلاد مسیح و در فرهنگ‌های باستانی چین و هند استفاده می‌كرده‌اند.

 نفوذ رنگ‌‌ها و اثرگذاری آن‌ها را در بدن انسان به طرق گوناگون ثابت كرده‌اند. پژوهش‌های متعدد درباره علل ترجیح رنگی بر رنگی دیگر، آثار رنگ‌ها بر ذهن آدمی، بر رفتار آدمی، بر حس تعادل فكری و جسمی، در تولید شادمانی یا افسردگی، در تولید آرامش یا بی قراری و چندی موارد دیگر سال‌ها در جریان بوده‌اند و آثار رنگ‌ها را در زندگی انسان نشان داده‌اند. 

 پژوهش‌های جدیدتر سال‌های اخیر نیز گزارش داده‌اند كه استفاده دقیق از رنگ‌هایی خاص می‌تواند آثار مفید در سلامتی و تعادل فكر، در آرامش جسمی و روانی، در بازیابی سریع‌تر تندرستی در دوران نقاهت و در تحریك یا تشویق مثبت كودكان کم هوش داشته باشد. 

 رنگ‌های خاص بی‌تردید آثار اقتصادی (فروش تولیدات، خدمات)، آثار اجتماعی (كسب اعتماد و احساس رضایت، یا تحریك و تشویق توده‌های مردم و بسیاری موارد دیگر)، آثار جنسی (تحریك یا جذب جنس مخالف)، آثار روانی (خوشحالی یا افسردگی)، آثار تعلیمی و تربیتی (به ویژه برای كودكان) و چندی دیگر دارند. 

 نیوتن اولین کسی بود که درباره ی ویژگی ماهیت نور تحقیقاتی کرد و آزمایشهای گوناگونی را انجام داد تا توانست نور سفید مثلاً نور خورشید را با عبور از یک منشور به رنگهای دیگر تجزیه کند . موفقیت دیگر نیوتن این بود که ثابت کرد هرکدام از رنگها طول موج مخصوصی دارند و نور خود را در سطح انرژی متفاوتی ساطع می کنند برای درک بهتر این موضوع می توانامواجدریاراپیشخودتصورکنید

 موج های بلند تر نیروی فوق العاده زیادی دارند یعنی امواج بلندتر انرژی جنبشی بیشتری نسبت به موجهای کوچکتر دارند. طبقاینالگوسطحانرژیهررنگبارنگدیگرفرقمیکند. 

این کشف نیوتن سرآغاز پژوهشهایی درباره ماهیت رنگها ، چگونگی انتشار انرژی جنبشی و علت درخشندگی خیره کننده آنها بود.

شاید در کودکی ساعت ها غرق نقاشی کردن می شدیم . دنیای اطراف را فراموش می کردیم و از رنگ کردن لذت می بردیم . نقاشی کردن در کودکی اولین تلاش ناخود آگاه ما برای استفاده از نیروی درمانی رنگها بوده است.

رنگها بیانگر ناراحتیهای روحی و ذهنی هستند ، حالت هایی که جرات بیان آن را به دیگران نداریم رنگها به ما تعادل روحی می دهند و این چیزی جز سلامت روانی نیست .

 استفاده از رنگ به عنوان درمان،  تاریخچه‌ای طولانی دارد.مصریان و یونانیان باستان،  معابدی پر از نور و رنگ برای بهبودی بیماران می‌ساختند. استفاده از رنگ ارتباط عمیقی با پزشکی چینی و هندی دارد.  و جزئی جدایی‌ناپذیر از طب باستانی هندوها ( آیوروودا ) می‌باشد. در اروپا و آمریکا در نیمه دوم قرن نوزدهم از این روش، استفاده درمانی می‌کردند.

 در همان زمان یک روش رنگ درمانی به نام‌"سینتونیکس"‌در آمریکا توسط دکتر "هری رایلی‌- اسپیلتر"شکل گرفت. او دریافت که می‌تواند با تغییر دادن رنگ نوری که وارد چشم بیماران می‌شود تغییرات فیزیولوژیک و روحی- روانی را در آنها ایجاد کند. وی دریافت که نور خورشيد شامل طيف وسيعي از نورهاي مرئي (قرمز، نارنجي، زرد، سبز، آبي، نيلي، بنفش و طيفي از رنگ قرمز)، اشعه مادون قرمز و اشعه ماورا» بنفش - که قابل رويت نيستند - مي باشد. وی سعی کرد اين طيف وسيع نورها را براي درمان بيماري ها و دردهاي فيزيکي و رواني مورد استفاده قرار دهد.

 رنگ درماني در گذشته به شيوه هاي زير صورت مي گرفت: نمايش طيف هاي رنگي، استعمال روغن هاي رنگي اشباع شده به هنگام ماساژ بدن، تصور و تجسم کردن تصاوير و رنگ ها و حتي مصرف مواد اوليه رنگي در غذاها. 

 مصریان باستان ، از رنگها برای درمان بیماران استفاده می كردند . آنها معبدهایی یا اتاقهای جداگانه می ساختند و هر یك از این اتاقها را با رنگ خاصی ، بنفش ، صورتی ، آبی نورپردازی می كردند . 

 آنها این معبد را جایگاهی برای پرستش خدایان قرار می دادند و اعتقاد داشتند اگر بیماران در این نورهای رنگی به پرستش خدایان بپردازند ، بیماری و دردشان بهبود می یابد . 

 امریكایی های هندی تبار از رنگها برای التیام زخمهایشان در شكار بوفالو و یا در جنگ بین قبایل استفاده می كردند . در یونان و چین از دانش رنگ درمانی به خوبی استفاده می شد . آنها به خواص درمانی رنگها پی برده بودند و از روشهای درمانی متفاوت مثل : تاباندن نورهای رنگی بر نخاع ، خوردن سنگهای رنگی یا همراه داشتن آنها و ... استفاده می كردند .

 هزاران سال پیش در معبد «نور و رنگ شفابخش» در منطقه هلیوپولیس مصر باستان و در یونان پیش از میلاد مسیح و در فرهنگ‌های باستانی چین و هند استفاده می‌كرده‌اند. در مصر باستان نیز در معبد بعلبک بيماران در اتاق هايي مخصوص تحت درمان قرار مي گرفتند. ويژگي  اين اتاق ها در تفکيک کردن و تجزيه کردن پرتوهاي خورشيد به طيف هاي رنگي بود. در شهر قديمي بابل  Garbens Hanging  مردم به سياحت و تفريح مي پرداختند و علت آن بهره مندي از خاصيت شفابخشي رنگ ها در گياهان خوش رنگ و خوش بوي موجود در شهر بود. در هندوستان نيز طبيبان آيورودا که از قديمي ترين روش ها، براي درمان بيماران خود استفاده مي کردند، معتقد بودند تعدادي از رنگ ها با هر يک از هفت چاکراي بدن در ارتباط هستند که هر يک از اين چاکراها، مرکز انرژي و نماينده يک عضو و يک جنبه از روح انسان است. امروزه، همين شيوه براي درمان بسياري از مشکلات فيزيکي و رواني به کار مي رود. 

 در قرون گذشته طبيبان از رنگ ها براي درمان بيماري هاي رواني و روحي، همچنين مرض آبله و رفع اثرات باقي  مانده از آن، استفاده مي کردند. تاثيرات مثبت رنگ ها بر درمان بيماران تا سال 1878 نامعلوم بود، تا دکتر ادوين دي بابيت   (Baddit.b Ebwin)   کتابي با عنوان قوانين نور و رنگ منتشر کرد. وي در اين کتاب توصيفي از رنگ درماني (رنگينه   درماني) ارائه داد و از آن به عنوان شيوه اي موثر در شفابخشي انواع دردها، سوختگي ها، تحريکات عصبي، تشنجها و... ياد کرد.

 البته عمده ترين مباحث در رنگ درماني توسط دکتر  Ghabiali .Dinsha   دکتري هندي الاصل و تبعه آمريکا ارائه شد. وي سال هاي متمادي به تحقيق در خصوص رنگ ها و نشانه هاي آنها بر امراض مختلف پرداخت و از نظريات  Baddit  نيز بهره برد. درسال 1920 وي سيستمي را معرفي کرد که شامل جعبه و لامپي با نام  Chrome-Spetro  بود. تاثيرات اين جعبه جادويي خيلي زود منتشر شد و از آن براي درمان بيماري هايي مثل سل، سوزاک و ديابت استفاده مي کردند. هر چند که دکتر  Dinsha زمان بسياري را صرف دفاع از پروژه خود در مقابل بسياري از پزشکان و دادگاه عصر خود کرد، اما مورد قبول واقع نشد. اما امروزه تلاش هاي دکتر  Dinsha  الهام بخش پزشکاني است که امروز رنگ درماني را جايگزين درمانهاي ديگ رکرده اند.

 در سال 1947 روانشناسي از سوئيس به نام دکتر  Maxluscher  پروژه  اي با نام تست رنگ ارائه داد، که امروزه توسط تعداد زيادي از روانشناسان مورد استفاده قرار مي گيرد. اين تست شامل 43 رنگ از 73 رنگ گزينش شده بود. بيمار با مشاهده رنگ ها، تعدادي را انتخاب مي کند و تعدادي را حذف مي کند، درمانگر با بررسي رنگ هاي انتخاب شده، نظريه خود را در خصوص درمان شخص اعلام مي کند. براي مثال، اگر بيمار رنگ هاي تيره را انتخاب کرده باشد به او پيشنهاد مي کند، زمان بيشتري را صرف استراحت و تخليه استرس ها کند. در همين سال ها بود، که محققي روسي با نام skrakov.V  آزمايشاتي را براي جداسازي طول موج هاي مختلف در پرتوها انجام داد، تا تاثيرات اين طيف هاي تفکيک شده را بر سيستم عصبي مشاهده کند. وي در تحقيقاتش مشاهده کرد، نور قرمز باعث تحريک غده هاي فوق کليوي و افزايش ضربان قلب و افزايش فشارخون مي شود. وي همچنين تحقيقاتي را در مورد درمان دردهاي عصبي و تنظيم خواب واختلالات هورموني انجام داد.

 

روانشناسی رنگها (معرفی آزمایش لوشر):

 رنگها آنچنان نامحسوس بر زندگی ما اثر می‌گذارند که ما به ندرت به آنها فکر می‌کنیم. رنگها از روشنایی روز ایجاد می‌شوند که دارای هفت رنگ است. قرمز، نارنجی، زرد ،سبز، نیلی آبی، بنفش. این رنگها نوعی از تشعشع نیز محسوب می‌شوند.

 تحقیقات برای مشخص کردن آثار رنگها در درمان بیماریها شروع شده است. به طور مثال مشخص شده که نور آبی می‌تواند از طریق کاهش عملکرد سیستم اتونوم ( سمپاتیک ) در بدن انسان، فشار خون را کاهش ‌دهد و همینطور نور قرمز از همین راه فشار خون را افزایش می‌دهد.

 در ادامه به ذکر خواص برخی از رنگها در آزمایش لوشر می پردازیم:

در آزمایش لوشر رنگ‌ها به طور مستقل و فارغ از پوششی برای اجسام به کار می‌رند و هر رنگ بدون ارتباط با رنگ دیگر و در همان لحظه و تابع قضاوت روانی می‌شود.

 در آزمایش لوشر جمعا ًهفت کارت رنگی وجود دارد که این کارت‌ها حاوی ۷۳ رنگ هستند که از ۲۵ رو و ۴۳ رنگ مختلف تشکیل شده‌اند. آزمایش مقدماتی اطلاعات زیادی را در مورد ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه ساختمان روحی شخص، ناحیه‌هایی که زیر فشار روحی قرار دارند، توازن و یا عدم توازن غدد و اطلاعات فیزیولوژی ارزشمندی را در اختیار پزشک یا روان پزشک قرار می‌دهند. آزمایش کامل بین ۵ تا ۸ دقیقه به طول می‌انجامد که دارای سریعترین رکورد جهانی در تست‌های روانشناسی است. از ویژگی‌های این آزمایش یادگیری ساده‌ی آن است البته تجزیه و تحلیل آن و انجام آزمایش کامل نیاز به اطلاعات روانشناسی درخور توجهی دارد.

 چهار رنگ اصلی لوشر شامل رنگ‌های آبی، زرد، قرمز و سبز هستند که دارای ارجحیت‌های روانی هستند. در آزمایش سریع رنگ لوشر، چهار رنگ فرعی هم به این چهار رنگ اصلی اضافه شده‌اند که عبارتند از : بنفش که مخلوطی از قرمز و آبی است. قهوه‌ای که مخلوطی از زرد، قرمز و سیاه است. خاکستری که هیچ رنگی ندارد و بنابراین دور از هر نوع نفوذ است و تندی آن به نحوی است که این رنگ را در میان روشن و تاریک قرار می‌دهد، به طوری که عاری از هر گونه تأثیر آنابولیک می‌باشد و بالاخره رنگ سیاه است که در واقع نفی هر رنگ است.

 نحوه‌ی این آزمایش به گونه‌ای است که شخص کارت‌های رنگی را بر اساس ترجیح وعلاقه‌ی خود انتخاب می‌کند. با مشاهده‌ی طرز قرار گرفتن کارت‌ها، ما می‌توانیم تعیین کنیم که یک رنگ خاص نشانگر چه نوع کارکردی است زیرا تمایل ذهنی نسبت به رنگ‌های مختلف، دارای درجات کم و زیاد است.

 ترتیب این مناطق به این صورت است که در شروع ردیف مناطق علاقه‌ها، اولین کارتی که انتخاب می‌شود بر اساس ترجیح و اولویت بسیار زیاد صورت گرفته است. پس از آن منطقه‌ای قرار دارد که اولویت آن چندان زیاد نیست. سپس نوبت به منطقه‌ای می‌رسد که به عنوان منطقه‌ی «بی تفاوتی» بشمار می‌آید. در پی آن، آخرین منطقه قرار دارد که حکایت از انزجار یا بی‌میلی شخصی دارد.

 

 رنگ‌ها و شماره‌‌های مربوط به آنها

خاکستری.......................۰آبی ..............................۱

آبی ..............................۱سبز .............................۲

سبز .............................۲قرمز ............................۳

قرمز ............................۳زرد ..............................۴

زرد ..............................۴بنفش ...........................۵

بنفش ...........................۵قهوه‌ای .........................۶

قهوه‌ای .........................۶سیاه .............................۷

سیاه .............................۷ 

  

 ویژگی‌های رنگ‌ها

 خاکستری(۰)

 کاملاً عاری از هر محرک و یا گرایش روانی، خنثی بدون تیرگی و روشنی است، نه ذهنی است، نه عینی، نه درونی و نه بیرونی، نه اضطراب آفرین است و نه آرام بخش. این رنگ فقط یک مرز است و در دو سوی آن دیدگاههای متفاوت وجود دارد.

برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که این رنگ را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 گوشه‌گیری، عدم فعالیت و بی تفاوتی. خودداری از مشارکت در کارها، چنین شخصی هر چیز را در پوشش اراده‌ی خود قرار می‌دهد یعنی مشارکت را رد می‌کند.

 

 آبی(۱)

 این رنگ نشان دهنده‌ی آرامش کامل است. و این تأثیر را بر روی اعصاب انسان نیز منتقل می‌کند. از نظر روانشناسی به معنای خشنودی از وضعیت آرامش و رضایت از آنست. شلینگ سمبلیسم آبی سیر را در اثرش به نام فلسفه هنر بکار می‌برد، آنجا که می‌گوید:«سکوت شرط لازم زیبایی بوده و همچون آرامش دریای متلاطم است.» این رنگ نمادی شبیه به آب آرام، خلق و خوی آرام، طبیعت زنانه و روشنی و درخشش یک کتاب خطی است.

 آبی رنگ آسمان و دریاست و مانند سبز آرام بخش است. آبی قدرتمند است و از این جهت پی از قرمز قرار می‌گیرد. آبی روشن، جوان و پرانرژی است و به همین دلیل برای تجسم ورزش مناسب است، اما آبی سیر و آبی سلطنتی نشانه وقار و تمول است. آبی همچنین رنگ نظافت و پاکیزگی است.

 آبی: سمبل الهام، ایثار، صلح و آرامش است. آبی رنگ پریده نشانه‌ی ایثار نسبت به آرمانی اصیل، آبی روشن نشانه‌ی وفاداری و صداقت است. این رنگ را می‌توان به عنوان حفاظ به کار برد. با پوشیدن رنگ آبی خود را در برابر هر نوع اثرات خارجی و انرژی‌های منفی حفاظت کرده و فقط به آن دسته انرژی‌ها اجازه‌ی ورود می‌دهید که خود انتخاب کرده‌اید. این رنگ برای درمان تنش، ترس، تپش قلب و بی‌خوابی به کار میرود. رنگ آبی باعث کاهش التهاب می‌گردد. در صورت کاربرد رنگ آبی با رنگ مکملش نارنجی، نشاطی آرام‌بخش در فرد ایجاد می‌گردد.

 آبی رنگی است درونگرا که خداوند آنرا برای تسکین و آرامش ناراحتیها و رنجها و خستگی‌ها و نابسامانی ها زندگی روزمره، بر فراز کره‌ی خاکی آفریده است. چشم را به خود متوجه می‌کند و موجب تقویت آن می‌گردد و چنین است که آسمان آبی بر فراز زمین چشم آبی بین را تقویت کرده و در اندیشه‌ی او رسوخ می‌کند.

 

 برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که رنگ آبی را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 نیاز به آرامش کامل و خشنودی خاطر و علاقه زیاد به دوستان و نزدیکان. نیاز به آرامش روحی و عاطفی، صلح وصفا، هماهنگی و خشنودی و یا یک نیاز روحی به استراحت، تسکین و فرصتی برای تجدید قوا.

 در رنگ درمانی بیماران در «بیمارستانهای روانی غرب» بیماران تبذیر کننده‌ی نیروی انسانی خویش را تحت تأثیر مداوم «آبی» قرار می‌دهند. از آبی نیلی و تیره به سوی آبی روشن و آسمانی و برعکس، بیماران بسیار آرام، خودگرا، گوشه‌گیر و بی‌حال را با تأثیر مداوم زرد فعال میکنند. وان‌گوگ که هنرمندی با مایه‌های بیماری روانی بود، هیجانهای درونی خود را با تبذیر نیروها و به کاربردن رنگهای زرد شدید ابراز می‌کرد و در برابر «زردی» مزارع به افق رسیده‌ی گندم بود که تبذیر نیروهایش به منتها درجه‌ی خود رسیده و با خالی کردن گلوله‌ای در مغز خود به فرجامش رساند.

 

سبز (۲)

 در این آزمایش این رنگ رگه‌ای از آبی را نیز داراست و نشانگر شرایط «اضطراب وانعطاف‌پذیر» است.

 سبز رنگ آرامش و روستا، رنگ درختان و چمنزار است. سبز روشن بهار و باروری را تداعی می‌کند و سبز پررنگ زنگار گرفتگی، مالیخولیا و از خوش رفتگی را منتقل می‌کند. سبز سیر و نزدیک به یشمی سکوت عمیق یک جنگل انبوه کاج را به یاد می‌آورد.

 سبز رنگ تعادل، توازن و همدلی است. رنگ سبز کمرنگ نشانه‌ی سعادت و موفقیت، سبز معتدل نماینده‌ی تطابق، انعطاف‌پذیری است. سبز روشن نشانگر همدلی، سبز تیره نشاندهنده‌ی حقه‌بازی است و سبز زیتونی بیانگر خیانت و دورویی می‌باشد. رنگ سبز با دارا بودن خواص ضدعفونی کننده در درمان عفونت‌ها به کار می‌رود. از طرفی باعث هماهنگی جسم، ذهن و روح می‌گردد و هنگامی که این سه بعد در تعادل و هماهنگی قرار گیرد کلیت فرد به وقوع می‌پیوندد.

 سبز رنگ تعقل، تفکر و آرامش خردمندانه است. نه آنچنان، چون آبی، سرد و آرامنده است که نیروهای حیاتی و جانبخش را فرونشانده و سرکوب کند و نه آنچنان هیجان آفرین و محرک است که باعث تبذیر نیروها و تندخویی گردد و انسان را از حالت تعادل بیرون آورد. قرآن مجید رنگ سبز را رنگ بهشتی می‌داند و این مطلب از آیات مختلف قرآن که بهشت و فردوس را باغهایی که زیر (درختان) آنها جویها روان است، نامیده و وصف کرده است، می‌توان دریافت؛ زیرا ویژگی «باغ» و «جنت»، درختان فراوان و جویبارهای آن است. چنین است که در آیاتی دیگر که از «جنت» و «باغ»های زمینی سخن می‌فرماید، گونه‌ی درختان آنرا نیز مثال میزند.

 

 برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که رنگ سبز را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 دارای صفات اراده در انجام کار، پشت کار و استقامت است و لذا سبز مایل به آبی نمایانگر عزم راسخ، پایداری و مهمتر از همه مقاومت در برابر تغییرات می‌باشد و اینکه مایل است تا عقایدخود را بر کرسی بنشاند و بر محیط خود تأثیرگذار باشد. از دیگر ویژگی‌ها هم غرور و بلندپروازی می‌باشد.

 

قرمز (۳)

 قرمز در این آزمایش کمی با زرد ترکیب شده و یک نوع نارنجی گرم را بوجود آورده است. این رنگ نبض را سریع می‌کند و فشار خون را بالا می‌برد و تنفس را بیشتر می‌کند. بیانگر نیروی حیاتی، فعالیت عصبی و غددی بوده و معنای آرزو و تمام شکل‌های میل و اشتیاق را در بر دارد. رنگ قرمز در شرایط مادی حضور دارد.

 قرمز رنگ پرشوری است. رنگ قلب و رنگ زبانه‌های آتش. قرمز نگاه را به خود می‌کشاند و به گردش خون سرعت می‌بخشد. اگر قرمز را با سفید ترکیب کنیم رنگ صورتی خواهیم داشت که رنگ احساس و رنگ شعر است و اگر به میزان معینی با مشکی مخلوط کنیم، رنگ خرمایی اشرافی ویژه‌ای به دست خواهیم آورد.

 رنگ قرمز سمبل زندگی، قدرت و نشاط است. وجود رنگ قرمز روشن نشانه‌ی سخاوت، بلند پروازی عاطفه و دلبستگی است. قرمز تیره نشاندهنده‌ی هیجانات قوی، عشق، پشت کار، نفرت و خشم است. قرمز کدر وجود هرس و ولع و قساوت را در فرد نشان می‌دهد. سرخ نماینده‌ی لذت جنسی است. قرمز انرژی دهنده و محرک بسیار نیرومند است و این اثر مربوط به انرژی مردانه است. از آنجا که قرمز محرک و انرژی‌زای قوی است در درمان (به ویژه در موارد اختلالات هیجانی و اضطراب فرد) کمتر استفاده می‌شود. رنگ قرمز مناسبترین رنگ برای درمان کم‌خونی و کمبود آهن بدن است.

 

 برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که رنگ قرمز را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 مایل است که از طریق فعالیت‌هایش زندگی پرجنب و جوش و کاملی داشته باشد. همکاری با روحیه‌ی تهورآمیز، رهبری، تلاش خلاق، رشد و توسعه و فعالیت بسیار خیالبافانه و مبالغه آمیز را داراست. داشتن آرزوهای بسیار زیاد و شور و شوق زندگی هم از جمله ویژگی‌های آن است.

 

زرد (۴)

 این رنگ که روشنترین رنگ این آزمایش است اثر آن به صورت شادمانی ظاهر می‌شود. این رنگ سبکتر و از غلظت کمتری نسبت به رنگ قرمز بخوردار است. از صفات اصلی این رنگ روشنی، بازتاب، کیفیت، درخشانی و شادمانی زودگذر آن است. نشانه‌ی توسعه طلبی بلامانع و تسکین خاطر است. از نظر نمادی شبیه گرمای نور آفتاب، روحیه‌ی‌شاد و خوشبختی است.

 زرد رنگ اخطار، توجه و نیز شادمانی است. رنگ آفتاب و گل نرگس است. اما درخشندگی بیش از حد آن موجب خستگی می‌شود. اگر دیوار آپارتمانی را با زرد پررنگ بپوشانید، فضایی بسیار سنگین به وجود می‌آید. اما اگر آنرا تا ۵۰ درصد روشن کنید، لیمویی جذابی به دست می‌آورید که روح‌بخش و صبح‌گونه است.

 اگر به افسردگی مبتلا هستید، پیشنهاد دکوراتورها این است که برای مدتی یکی از دیوارهای خانه یا محل کارتان را به رنگ زرد در بیاورید. این رنگ تحریک‌کننده سیستم عصبی است و در درمان افسردگی‌های عصبی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
اگر به‌طور ناخودآگاه از این رنگ لذت می‌برید و دوست دارید در فضای اطراف‌تان این رنگ وجود داشته ‌باشد، بهتر است در کنار این رنگ از رنگ بنفش که مکمل‌ آن است، استفاده‌کنید.
دکوراتورها استفاده از این رنگ و طیف‌های متفاوت آن را به افراد پر جنب و جوش و عصبی كه تیرویید پركار دارند و دچار حمله‌های عصبی می‌شوند و نیز به افرادی که فشار خون بالا دارند، توصیه نمی‌کنند.
 رنگ زرد می‌تواند ذهن را تحریک‌ کند و بنابراین می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای اتاق مطالعه یا درس‌‌باشد. ولی قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این رنگ ممکن است حالاتی مانند عدم تمرکز و تحرک زیاد در افراد ایجاد کند.
زرد وبنفش

 دکوراتورها ضمنا هشدار می‌دهند که استفاده نابه‌جا از این رنگ می‌تواند احساس انزواطلبی و جدایی از اجتماع و مردم را در بعضی افراد به وجود آورد.
 اگر به‌طور ناخودآگاه از این رنگ لذت می‌برید و دوست دارید در فضای اطراف‌تان این رنگ وجود داشته ‌باشد، بهتر است در کنار این رنگ از رنگ بنفش که مکمل‌ آن است، استفاده‌کنید. در این صورت، فضایی کاملا مناسب و متعادل خواهید داشت. همچنین با استفاده از رنگ مکمل در کنار رنگ زرد می‌توانید از برخی عوارض ناشی از قرار گرفتن در معرض این رنگ که در طولانی‌مدت ایجاد می‌شود، جلوگیری کنید.

زرد سمبل عقل و خرد است. لیمویی کمرنگ نمایانگر قدرت عقلانی زیاد. زرد تیره‌ی چرک نشانه‌ی حسادت و سوءظن و زرد بی‌روح و مات بیانگر خوشبینی کاذب است. زرد رنگ جدایی و سردی است و در صورت کاربرد زیاد آن ممکن است بر فرد احساس انزوا نسبت به مردم و محیط پدید آید.

 از آنجا که رنگ یکی از دو پایه‌ی اصلی رنگ نارنجی رنگ زرد می‌باشد از اینرو در اینجا به چند ویژگی رنگ نارنجی نیز اشاره می‌کنیم هر چند این رنگ برخی ویژگی‌های رنگ قرمز را نیز در درون خود با تفاوتهایی به همراه دارد.

 نارنجی سمبل انرژی است و نارنجی روشن نشانه‌ی سلامت و سرزندگی، نارنجی پررنگ نشانه‌ی غرور و نارنجی مات و تیره نشانه‌ی کم‌هوشی است. نارنجی با انرژی زنانه این انرژی آفریننده عجین است. انرژی نارنجی از انرژی پویا و مردانه‌ی قرمز ملایم‌تر بوده و در عین حال با آن مکمل است. نارنجی رنگ نشاط و پایکوبی است و از اینرو رنگی مناسب برای رفع خستگی و بی‌رمقی است. رنگ نارنجی برای درمان برونشیت مزمن مفید است و دارای اثرات ضد اسپاسم نیز هست، از این رو برای رفع اسپاسم و گرفتگی عضلانی از آن استفاده می‌شود.

 رنگ زرد ترش است و نمودار ترشیهای متفاوت. هنرمندانی که زیاد با زرد کار می‌کنند اغلب «دهانشان آب می‌افتد» مثل اینکه غوره یا لیمو مکیده باشند و یا اگر از طبیعتی سرد بخوردار باشند دستهای آنان به زرد کردن می‌آغازد.

 

 برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که رنگ زرد را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 نشانه‌ی رهایی و امید یا انتظار خوشبختی بزرگتری را داشتن است و معنای ضمنی آن برخی تضادهای کوچک و بزرگ است. زرد نشانگر امید به حل مشکلات، پیشرفت به سوی چیزهای تازه، نوین و تحول و ترقی است. .

 

بنفش (۵)

 این رنگ ترکیبی است از قرمز و آبی و اگرچه مستقل است اما مایل به حفظ ویژگی‌های هر دو رنگ است.  تلاش می‌کند به صورت مظهر همانندسازی درآید. می‌تواند به عنوان یک ترکیب صمیمانه و عاشقانه باشد، یا به یک درک شهودی و حساس بیانجامد.

 بنفش رنگ دل فریبی است که از دیرباز رنگ ملکه‌ها بوده است. بنفش در طبیعت کم‌یاب است و بیش‌تر رنگ آتلیه و کارهای هنری است. بنفش رنگ رازگونه‌ای است. در سال‌های اخیر بنفش ملایم در سالن‌های مد لباس خانم‌ها فراوان به کار گرفته شده است.

 بنفش رنگ روحانیت، عزت نفس و وقار است. رنگی مفید برای غالب افرادی که برای افکار، احساسات یا جسم خود ارزش قائل نیستند. این افراد اگرچه می‌توانند به دیگران عشق بورزند اما قادر به دوست داشتن خود نیستند. بنفش رنگی همبسته با بصیرت و خود برتر است. رنگی الهام بخش که بسیاری از موسیقی دانان، شعرا و نقاشان اذعان داشته‌اند که بزرگترین لحظات الهام بخش آنها زمانی به سراغشان آمده که در محاصره‌ی پرتو بنفش بوده‌اند. رنگ بنفش برای اختلالات روانی مثل شیزوفرنیا و جنون بسیار مفید است.

 

 برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که رنگ بنفش را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 روحیه‌ای شاعرانه و رومانتیک، دوستدار هنر و زیبایی و متکی بودن به دیگران را شامل می‌شود. این شخص خواستار دست یافتن به یک رابطه‌ی جادویی است. او نه تنها می‌خواهد به خودش عظمت ببخشد بلکه خواستار افسون شدن شادمانی دیگران هم هست تا بتواند درجه‌ای از سحر را در مورد آنها بکار برد.

 

قهوه‌ای (۶)

 اینp style=span style= dir=font-size: medium;p style=span style= dir=font-size: medium; رنگ در اینجا یک زرد – قرمز تیره شده است. به قول نقاشان خصلت شور زندگی رنگ قرمز در این رنگ در هم شکسته شده و ملایم‌تر میگردد. این رنگ به گونه‌ای پذیرنده یا غیرفعال، انفعالی و حسی است. قهوه‌ای حالت حسی دارد که مستقیماً به جسم مادی یعنی بدن انسان مربوط می‌شود.

 قهوه‌ای چون خاک غنی و بارور است و افسردگی رنگ‌های پاییز را منتقل می‌کند. قهوه‌ای روشن، خرمایی و بژ به وسایل و اشیاء حالتی روستایی و چوب‌گونه می‌دهد و قهوه‌ای سیر به کار نمایش محصولات چرمی می‌آید. سایه‌های قهوه‌ای بسیار متنوع است و در رنگ‌پردازی کاربرد وسیعی دارد.

 قهوه‌ای متمایل به قرمز نشانگر وجود شهوت و هوسرانی است.

 

 برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که رنگ قهوه‌ای را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 وقتی کمترین امید به امنیت و خشنودی جسمانی در آینده در آنها باشد این رنگ را انتخاب می‌کنند. قهوه‌ای حکایت از اهمیت خانه و خانواده و امینت اجتماعی و خانوادگی دارد. از دیگر ویژگی‌ها نیاز شدید به آسایش جسمی و روحی، فعال بودن، علاقه بسیار زیاد به خانواده است.

 

سیاه (۷)

 سیاه تیره‌ترین رنگ است و در واقع خود را نفی می‌کند. نمایانگر مرز مطلقی است که در فراسوی آن زندگی متوقف می‌شود، لذا بیانگر فکر پوچی و نابودی است. سیاه به معنای «نه» بوده نقطه مقابل «بله» در رنگ سفید  است.سفید شروع در صفحه‌ای سفید و سیاه نقطه‌ی پایانی است که در فراسوی آن چیزی نیست. این رنگ به عنوان نفی کننده خود، نشانگر ترک علاقه، تسلیم یا انصراف نهایی بوده و از تأثیر قوی بر هر رنگی برخوردار است.

 سیاه رنگ شب و عزاست و به جادو و شیطان منتسب می‌شود. ظاهر وزین رنگ سایه آنرا بین سیاستمداران و هنرپیشه‌ها محبوب کرده است. این رنگ همچنین با ثروت و زیبایی نیز مرتبط است. مثلاً اشیاء خانگی کاملاً سیاه، اشرافی‌تر به نظر می‌رسد.

 

 برخی از ویژگی‌های عمده‌ی شخصی که رنگ سیاه را در اولویت رنگهای انتخابی خود قرار می‌دهد:

 نوعی اعتراض به وضع موجودی است که در آن وی احساس می‌کند هیچ چیز آنطور که باید و شاید نیست. در برابر سرنوشت خود قد علم می‌کند و یک رفتار عجولانه غیر عاقلانه بروز می‌دهد. بی علاقگی به زندگی، نفی هر چیز، بدبینی، ناباوری و لجاجت از دیگر خصوصیت اوست.

  در برخور با آزمایش رنگ باید به نکات زیر نیز بذل توجه را داشت :

۱.اصول و روش کار آزمایش باید کاملاً رعایت شود تا نتیجه مطلوب بدست آید.

۲.یک رنگ به تنهایی بیانگر شخصیت نیست بلکه در انتخاب گروه‌ها و زوج‌های رنگ است که شخصیت افراد تحت آزمایش کاملاً نشان داده می‌شود.

۳.شرایط روحی و جسمی افراد را قبل از آزمایش رنگ نیز باید به حساب آورد، زیرا امکان دارد که افراد در شرایط متفاوت، انتخاب‌های مختلف داشته باشند.

۴.جنبه ی نسبی بودن نتایج آزمایش را باید همواره به خاطر داشت زیرا انسان موجودی است ناشناخته و تغییرپذیر.

  

دستاوردهای رنگ درمانی در دنیای امروز:

 امروزه رنگ درمانی از تکنيک هاي مختلفي بهره مي گيرد. تاباندن اشعه ها از طريق فيلترهاي مخصوص روي بدن بيمار، يا تاباندن پرتوهاي رنگي خيلي ضعيف و ملايم، به داخل چشم بيمار، برخي از اين تکنيک ها هستند. گاهي تشخيص درمانگر در استفاده از پارچه هاي رنگي در پوشش بيمار است. 

 رنگ درمانی فن بسیار پیچیده ایست و ریشه های علمی در فیزیک ، شیمی و روانشناسی دارد. ولی می توان به سادگی آن را در درمان مراجعین به کار برد که به برخی از  آنها اشاره می شود:

 1-     چینش مطب به شکلی که دلگیر نباشد و در ان از رنگهای شاد استفاده شده باشد.

 2-     توصیه ی  به پوشیدن رنگهای شاد (در صورت مشاهده ی علائم افسردگی)

 3-     استفاده ی درمانگر از رنگهای شاد

4-     بازی با رنگها ( بازی با خمیر های رنگی یا نقاشی روی بوم که تاثیرات آن اثبات شده است)

5-      رنگ کردن دیوارهای منزل

 6-     استفاده از رنگهای شاد در اسباب و وسایل منزل

تشخيص بيماري و روش درمان آن، مستلزم نشست هاي متعدد بين بيمار و پزشک است. برخي از درمان ها به حدي ساده هستند که حتي در منزل نيز امکان اجراي آن وجود دارد و درمانگر توصيه مي کند که آن را چندين بار، به طور منظم در منزل اجرا کند. اين موارد شامل پوشيدن لباس هاي رنگي، مصرف غذاهاي رنگي، تجسم تصاوير رنگي و نشستن ، مقابل اشعه هاي فيلتر شده نور، براي مدت زماني معين است. تجسم کردن رنگ ها و تصاوير رنگي و حمام نور باعث آرامش و ريلکسي مي شود. 

 

هنگامي که صحبت از بيماري هاي جدي و سختي مثل ايدز، آسم، ديابت و سرطان مي شود، پزشکان و درمانگران رنگ درمان، استفاده از روش ها و داروهاي قراردادي که براي درمان اين بيماري ها توسط متخصصين مربوطه تجويز مي شود را توصيه مي کنند و معتقدند هيچ دارو و درماني نبايد جايگزين تجويز پزشک متخصص شود.  پزشکان در زمينه پرتوهاي رنگي اثرات بسيار مفيد و ماندگاري را در درمان افسردگي و بي حوصلگي يافتند. مشاهدات آنها نشان مي دهد که تاثير پرتوها بر تسکين دردهاي عصبي، تنظيم ساعات خواب و اختلالات ناشي از افسردگي بسيار وسيع و قابل تامل است.

 در سال 1942 در روسیه،  دانشمندان دریافتند که رنگ قرمز اعصاب سمپاتیک را تحریک می‌نماید و رنگ سفید و آبی اعصاب پاراسمپاتیک را تحریک می‌کند. سایرتحقیقات نشان داد که برخی رنگها ترشح هورمونها را تحریک و برخی رنگها،  آن را مهار می‌کنند. همچنین رنگها بر روی برخی بیماریها موثرند.

 علائم برخی بیماریها مانند سرخک،  هنگامی‌ که بیمار در اتاقی با پنجره دارای شیشه‌های قرمز قرار می‌گیرد کاهش می‌یابد.  همچنین بیمار ملانکولی‌(‌نوعی از افسردگی‌)‌هم پس از قرار گرفتن در همین اتاق بهتر می‌شود. درد و افسردگی در مواجهه با نور‌های رنگی و فلاش‌زننده کاهش می‌یابد. این روشها می‌توانند تولید مواد شیمیایی را در مغز تغییر دهند و اثرات مثبتی بر بهبودی بیماران داشته‌باشند. 

 امروزه دانشمندان معتقدند که مغز به رنگ‌های متنوع نور پاسخ‌های متفاوتی می‌دهد. آنها دریافتند که با این روش می‌توان اختلالات خواب و تغییرات خلق و رفتار را درمان کرد.نور‌های سفید مات یا بنفش می‌تواند آرامش را به انسان القا کند و استرس و دردهای مزمن را کاهش دهد.

 تحقیقات در سال 1948 با استفاده از دستگاه لکتروانسفالوگرام نشان داد که این امواج می‌توانند حالت هیپنوز‌‌(‌نوعی‌آرامش‌ذهن‌) را به مغز القا کنند. باید گفت که نورها و رنگها آثار مهمی‌بر روی زندگی مادارند.

 در سال 1878 دکتر " ادوین ربیت " کتابی در مورد اصول نور و رنگ نوشت،  که در آن روشهای متفاوتی را برای استفاده از رنگ در درمان شرح داده است.

 در سال 1993 یک کتاب مرجع به نام "‌دائره‌المعارف‌اسپکتروکرومتری" توسط دانشمند هندی‌ "‌دین‌شاه‌قادیالی"  منتشر شد. این اثر به عنوان پایه رنگ درمانی مدرن شناخته شد و به زبان های انگلیسی و فرانسه نیز ترجمه شد.

 پژوهش های اخیر نشان داده است محبوب‌ترین رنگ‌ها بین عامه مردم غرب رنگ آبی است. پس از آن رنگ سرخ است. نفرت انگیزترین رنگ، بنا به تحقیق روانشناسی به نام گرنجر از دانشگاه دورهام، رنگ زرد است. چندی پیش در انستیتوی هنرهای معاصر لندن، درون سه تالار را سه رنگ متفاوت زدند و در هر سه آن‌ها تعدادی اسباب‌های بازی فكری قرار دادند. حاصل این كه پس از چند روز افرادی كه در تالار زرد رنگ گرد می‌آمدند، همه اسباب‌های بازی‌های فكری آن تالار را یا شكستند یا دزدیدند، ولی چنان پدیده‌ها در دو تالار دیگر اتفاق نیفتاد. هیچ توضیحی برای چنان رفتار ناپسند به غیر از رنگ تالار یافت نشد. این دستاورد پژوهشی زمینه فرضیه پردازی‌های روانشناختی و جامعه شناختی شده و از جمله آن‌ها یكی این است كه تعداد و چگونگی تبهكاری در هر خیابان شهر، بستگی به رنگ نور چراغ‌های آن خیابان دارد. پاسخ قطعی به این گونه مسائل نظری را پژوهش های بیشتر عرضه خواهند كرد.

 مسئله‌ای جدا از رنگ‌ها ولی مربوط به آن‌ها این است كه تنها رنگ‌ها نیستند كه بر ما نفوذ دارند و آثار گوناگونی بر ما می‌گذارند، بلکه شكل شیء نیز بی‌تردید آثاری بر انسان دارد. اشكال اشیاء مختلف، دلالت بر تولید آثاری با ریشه‌های عمیق روانی بر انسان دارند، و آن‌گاه كه اشكال اشیاء رسالها آثار رنگها بر روی بدن،  روحیات و طرز تفکر انسان توسط دانشمندان مورد مطالعه قرار می‌گرفت. دوست داشتن یک رنگ توسط انسان ناشی از احساسی است که آن رنگ به خصوص در او ایجاد می‌کند. ادوین ربیت ا با رنگ‌ها پیوسته می‌كنیم یا به طریقی ربط می‌دهیم، كل موضوع پیچیدگی و شگفتی بیش‌تر می‌یابد. تئوگیمبل كه یكی از مشهورترین رنگ درمانگران انگلستان است در تحقیقی كه روی 1100 آدم بالغ در انگلستان انجام داده گزارش می‌دهد كه نه تنها بیش‌تر مردم رنگ آبی را به رنگ‌های دیگر ترجیح می‌دهند بلكه رنگ‌ها و شكل‌های اشیاء را به طرقی شگفت‌انگیز به یكدیگر ربط می‌دهند.

 واكنش ما به رنگ، به احتمال زیاد واكنشی عاطفی است، در حالی كه واكنش ما به شكل، واكنشی فكری است. روانشناسی مشهور به نام دیوید كتس در تحقیقی كلاسیك، از گروهی كودك خواست كه دوایری سبز رنگ را با مجموعه‌ای از دوایر سرخ رنگ و مثلث‌های سبز رنگ كنار هم بچینند. كودكان بی‌درنگ هر شكل را كنار شكل همرنگ آن گذاشتند یا به عبارت دیگر اشیاء را با رنگ آن‌ها طبقه‌بندی كردند. او همین آزمایش را با گروهی بزرگسال انجام داد و دید كه هر یك از افراد گروه، پیش از طبقه‌بندی می‌پرسد كه اشیاء ‌در دسترس را باید براساس شكل یا رنگ آن‌ها طبقه‌بندی كند.

 تأثیر رنگها برتفکر و خلاقیت

ما در دنیای رنگها زندگی می‌کنیم و تا حد بسیار زیادی به رنگها خو گرفته‌ایم. رنگی بودن جهان یکی از بزرگترین موهبتهای الهی است که باعث شادی و نشاط انسانها شده و موجب رسیدن به امید و آرامش در آنان می‌شود. ما در دنیای رنگها زندگی می‌کنیم و تا حد بسیار زیادی به رنگها خو گرفته‌ایم. رنگی بودن جهان یکی از بزرگترین موهبتهای الهی است که باعث شادی و نشاط انسانها شده و موجب رسیدن به امید و آرامش در آنان می‌شود.         همة ما از وجود رنگها آگاهیم امّا آیا از تأثیر آنها بر روح ، روان ، ذهن و اندیشه‌مان نیز باخبریم؟ روان‌شناسان دریافته‌اند که رنگها تأثیرات معجزه‌ آسایی بر روح و روان انسانها داشته و علاقه به رنگهای خاص نیز گویای بسیاری از ناگفته‌های ذهن و روح آنهاست.   آنچه سبب شد در این مقاله به تأثیر رنگها بپردازیم، بررسی اثرات رنگها بر خلاقیت فکری و ذهنی کودکان و رشد تفکر در آنها ست ؛ چرا که می‌توان از رنگها بعنوان ابزاری در خدمت رشد تفکر بچه‌ها استفاده کرد. قبل از هر چیز لازم است بدانیم که رنگها چطور تعریف می‌شوند؟ رنگ به کیفیتی گفته می‌شود که با آن می‌توانیم اسمی برای آنچه در طیف می‌بینیم مثل سبز، زرد، قرمز، نارنجی و ... بگذاریم. ته رنگ نیز وقتی ایجاد می‌شود که به رنگ موردنظر کمی رنگ سیاه اضافه شود و تون وقتی ایجاد می‌شود که به رنگ مورد نظر کمی خاکستری اضافه شده باشد.حال در اینجا به بررسی تأثیر رنگهای مختلف بر خلاقیت افراد می‌پردازیم: رنگ قرمز: رنگ قرمز یکی از سه رنگ اصلی است که بسیار هیجان‌انگیز و اعتمادآفرین ـ آور است و اغلب، خطر و آتش را تداعی می‌کند. در ضمن حواس را تحریک کرده و انرژی‌های متمرکز، جاه‌طلبی، شهامت و اشتها را افزایش می‌دهد. قرمز، رنگی است هیجانی و ذهن منطق‌گرا را به زانو در می‌آورد. این رنگ، انرژی مهار نشده ای است که موجب افزایش خلاقیت، انرژی و شادابی در زندگی می‌گردد. چکیده‌ ویژگیهای رنگ قرمز مثبت                     منفی پر انرژی                خسته کننده با اعتماد به نفس     پرخاشگر پر شور                    ناراضی روراست                  عجول اقدام کننده              بی‌تاب کاوشگر           بیش از حد مغرور اخلاق‌گرا توجه: رنگ قرمز در معماری کلاسهای درس، کاربردی ندارد؛ زیرا دیوارهای قرمز کودکان را آشفته حال و بَد خلق می‌کند و به علت روح هیجانی که در این رنگ نهفته است، کودک را از حالت آرام خارج کرده و به جنب و جوش و ناآرامی می‌کشاند و از تمرکز او جلوگیری می‌کند؛ لذا بهتر است از رنگ قرمز در فضای کلاسی استفاده نشود اما می‌توان از این رنگ در محیطهای بازی ، نمایش و ورزش استفاده کرد. زرد در میان رنگها، زرد بالاترین بازتابش را داشته و محرک فکر است. این رنگ، سمبل طبیعی آگاهی و روشنی است و روی ضمیر انسان، خلاقیت و مثبت اندیشی اواثر می‌گذارد بطوری که مثبت بودن را تداعی می‌کند؛ ولی در عین حال، معانی منفی زیادی دارد. زرد یکی از رنگهای اصلی است که با فعالیتهای ذهنی تداعی دارد و هوش و کنجکاوی فرد را تقویت می‌کند. بنابراین با نماد سرعت، بویژه سرعت تفکر و تصمیم‌گیری در ارتباط است و تمرکز حواس را بالا می‌برد. لیمویی لیمویی یکی از رنگهای خانوادة زرد می‌باشد که نشان‌دهندة شخصیت مثبت و زود فهمی است. در ضمن ترکیب آن با آبی آسمانی نشانگر ذهن باز، فهم زیاد و درک بسیار شفاف است. لازم به تذکر است که رنگ زرد Contrast یا تقابل ویژه‌ای با خاکستری که رنگ خنثی است دارد، لذا برای حذف معانی منفی آن، از رنگ خاکستری و خانواده آن استفاده می‌شود. توجه: رنگ زرد در دکوراسیون داخلی، فضا را روشن و شاد می‌سازد ولی مشاوران و مددکاران اجتماعی که سر و کارشان با کسانی است که از لحاظ احساسی، آسیب پذیرند باید در انتخاب این رنگ با احتیاط عمل کنند؛ زیرا این رنگ هم برای احساسات خوب و هم برای احساسات بد بسیار تحریک کننده‌ است. لازم به ذکر است که طراحان اتاقهای آموزشی هم از این امر مستثنی نبوده و باید در انتخاب رنگ فضای آموزشی توجه لازم را داشته باشند. نارنجی رنگ نارنجی، مخلوطی از قرمز و زرد است و گفته شده شوق را با استعداد ترکیب می‌کند. در ضمن رنگ یادگیری، آزمایش، قضاوت، پذیرش یا رد مطلب هم هست. نارنجی احساسات متلاطم و هیجانی را تسکین می‌دهد و برای رسیدن به آرامش بسیار مؤثر است؛ چرا که قسمت زرد آن، با خنثی کردن انرژی و هیجان رنگ قرمز، انجام این فرایند را به صورت عقلانی و منطقی تضمین می‌کند. قرار گرفتن در محیط نارنجی، افق دید و فکر را وسیعتر کرده و رنگی انقلابی بشمار می‌رود، چرا که پشتکار و پروژه‌های رسیدن به گامهای موفقیت آمیز را ترسیم می‌کند. در ستاره‌شناسی، نارنجی با علامت شیر (مرداد) ارتباط خاصی دارد و به تقویت ایده‌آلهای دوستانه و اجتماعی، خلاقیت و خودشکوفایی کمک می‌کند. در رنگ نارنجی، حسی مستتر شده که می‌تواند بر حمله‌های غیرمنطقی و فوبی‌ها (ترسها) پایان دهد. استفاده از رنگ نارنجی در محیط آموزشی رنگ نارنجی، رنگی زنده و قوی است و بهتر است با رنگهایی همچون رُسی یا زردآلویی مخلوط شود تا اتاق را از حالت پرتنش خارج کرده و به محیطی آرام‌ و دوستانه‌تر تبدیل کند. از آنجا که نارنجی رنگی است محرک ، برای فضای آموزشی در مقطع دبستان بسیار ایده‌آل است؛ چرا که از یک طرف دانش آموزان را سرزنده، نیرو‌بخش، گرم و آرامش طلب می‌کند و از طرف دیگر از خواب آلودگی و بی علاقگی کودک مخصوصاً در ساعات اولیه صبح جلوگیری می‌کند. سبز رنگ سبز می‌تواند در درون ساختار روان‌شناختی ما تعادل کامل ایجاد کند و در بین همه رنگها از همه آنها خوشایندتر است، زیرا چشم برای تمرکز کردن روی آن هیچ نیازی به تنظیم شبکیه ندارد. روان‌شناسان بر این عقیده‌اند که سبز حالتی از نگرش ذهنی مثبت را ایجادکرده و چون با رنگهای طبیعت، بیشتر سر و کار دارد احساس ثبات و امنیت را در ما تقویت می‌کند. البته رنگ سبز در تُن‌های متفاوت، نمادی متفاوت دارد. رنگ سبز در تُن‌های متفاوت: سبز یشمی در این رنگ، آرامش روحی نهفته شده و فراست و هشیاری فرد را بالا می‌برد. سبز به انسان کمک می‌کند تا اسرار نهان جهان هستی را بهتر درک کرده و به او بینش فلسفی همراه با عقل سلیم عطا کند. کسانیکه سبز یشمی را دوست دارند بطور ذاتی روشن‌بین و منطقی هستند. سبز تیره سبز تیره نشان‌دهنده قابلیت اعتماد (اعتماد پذیری) است و فردی که این رنگ را دوست دارد، دارای شخصیت با ثباتی است که در بحرانها می‌تواند بدون دستپاچگی کنترل اوضاع را در دست گیرد. در چنین اشخاصی عقل، منطق و ذهنیت واقع‌بین از خصوصیات درونی آنها زاییده شده است.درضمن اختلاط سبز تیره با آبی آسمانی، آزادی اندیشه و خلاقیت را نشان می‌دهد. استفاده از رنگ سبز در فضای آموزشی سبز، یک رنگ ثانویه است که از ترکیب دو رنگ متضاد زرد و آبی بدست می‌آید. این رنگ چون با طبیعت در ارتباط است، رنگی متعادل محسوب می‌شود و به آرامش روحی و اعصاب کمک کرده و محیطی آرامش‌بخش را ایجاد می‌کند. سبز برای دکوراسیون اتاقهای مطالعه، فضا‌های آموزشی و مکانی که به تمرکز احتیاج دارد با اهمیت بوده و رنگ ایده‌آلی محسوب می‌شود. این رنگ به اتاق و کسانیکه در آن فضا قرار دارند، آرامش‌ متعادلی می‌دهد. اگر سبز را با انواع کرم و سفید مخلوط کنیم و در رنگ‌آمیزی اتاق و فضای آموزشی بکار بریم، فضای آرام‌بخش و تفکر آمیزتری خواهیم داشت و اگر با رنگ قرمز ترکیب شود، به شکوفایی خلاقیت افراد در آن فضا پرداخته وازخود ترکیبی قوی می‌سازد. رنگ آبی با رنگ سبز ترکیبی دلنشین و هماهنگ دارند که در طبیعت به صورت گلهای آبی در میان شاخ و برگهای سبز نمودار شده است. این دو رنگ به کلاس ، فضایی متعادل و آرام داده و به تقویت تمرکز افراد می‌انجامد که برای اتاقهای مطالعه بسیار ایده‌آل است. بطور کلی تلفیق این دو رنگ، آرام‌بخش و متمرکز کننده حواس است. تونالیته‌های قرمز، صورتی و زرد، هم در ترکیب رنگی با آبی، همراهان بسیار عالی محسوب می‌شوند و می‌توانند هر کدام از سردی رنگ آبی بکاهند. آبی آبی، یکی از رنگهای اصلی است که به رنگ حقیقت شهرت دارد. این رنگ نشانگر ذهن عالی و هوش سرشار است و با احساسات و معنویت در ارتباط است. این رنگ، آرام، آرامش‌بخش و تسلی‌دهنده است. اگر کسی بیش از حد احساس ناراحتی کرده و در آستانه خشم و اضطراب قرار داشته باشد پوشیدن لباس آبی، آرامش و هماهنگی‌ ذهن او را افزایش داده، باعث بالارفتن تفکر او می‌شود . بالأخره توانایی آرام کردن روح مشوش راداشته و آرامش خیال او را فراهم می‌آورد. (مانند حالتی که در اثر نگاه به آسمان برای فرد حاصل می‌شود). هنگامی که آبی به دو قسمت رنگهای تیره‌تر و روشن‌تر تقسیم می شود، نشان‌دهنده نوعی شخصیت در فرد است. فردی که به آبی تیره علاقمند است، قابل اعتماد، عاقل و جسور خواهد بود و چون با تمرکز شدید روی عقل و منطق حرکت می‌کند ، ممکن است احساساتش تحت‌الشعاع قرار گرفته، آن را از دست بدهد و یا ضعیف‌تر عمل کند. بر عکس، افرادی که به آبی روشن علاقمندند،ذاتا هنرمند و فرهیخته هستند. این تیپ افراد را بیشتر افراد هنرمند، طراح، نویسنده و هنرپیشه تشکیل می‌دهند که در فعالیتهای خلاقانه شرکت دارند. رنگ آبی، تخیل فعال و حتی در بعضی موارد بیش از حد خلاق را القا می‌کند. استفاده از رنگ آبی در فضای آموزشی: از آنجا که رنگ آبی، کیفیتی سرد و رسمی دارد، فضا را به آرامش می‌کشاند و البته از حالت دوستانه و گرمی‌بخش دور می‌کند. لذا بهتر است در فضاهای آموزشی و کلاس، این رنگ را با تلفیق رنگهای دیگر استفاده کرد. بنفش و ارغوانی بنفش، ترکیبی از رنگ قرمز و آبی است که یکی از معنوی‌ترین رنگها بشمار می‌آید و نشانگر هماهنگی بین عقل و احساسات و مرز بین معنویات و مادیات محسوب می‌شود. این دو رنگ در سمبولیسم رنگها تفاوت چندانی ندارند به همین منظور در یک قسمت قرار می‌گیرند.این دو رنگ با تفکر عالی، درک روحی و تواناییهای روانی مرتبط هستندو در تلفیق این دو رنگ، تُن‌های مختلفی بچشم می‌خورد که هر کدام بیانگر خصوصیت روحی افراد است. ارغوانی مایل به آبی این رنگ کمال گرایی، ایده‌آلیسم، انسان‌گرایی و تفکر فلسفی را تقویت می‌کند. کسانیکه این ترکیب را دوست دارند افرادی پر احساس و خوش فکرند و دارای حس ششم قوی‌ای هستند. ارغوانی روشن، رنگی است که در تصمیم‌گیری با تفکر و منطق در ارتباط است. طراحی رنگ بنفش در فضای آموزشی: همانطوری که گفته شد عناصر تشکیل‌دهندة رنگ بنفش، قرمز و آبی هستند. امتزاج این دو رنگ با بنفش، سردی و گرمی خاصی را در محیط ایجاد کرده که رنگ قرمز، گرمی فضا و رنگ آبی سردی آن را بیشتر می‌سازد؛ لذا طیفهای کم رنگ بنفش به فضا و محیط آموزشی؛ آرامش ، روحیه و شادابی را تلقین می‌کند، ولی لازم به ذکر است که قرار گرفتن به مدت طولانی در فضای صرف بنفش،سبب افسردگی می‌شود، زیرا انرژی‌های آن به قدری قوی است که ذهن نمی‌تواند بار اضافی آنرا تحمل کرده و از خود واکنش نشان می‌دهد.پس بهتر است در طراحی فضای آموزشی، رنگ بنفش را با رنگهای سفید، سبزو یاسی‌ ممزوج کرد.                     شایان ذکر است که بدانیم غریزه ایجاد هارمونی و هماهنگی در استفاده از رنگها، هدیه‌ای است که در برخی افراد،از بدو تولد بطور ذاتی نهاده شده است؛ ولی کسانی که از این خصوصیت برخوردار نیستند هم می‌توانند قوانینی را در مورد مدیریت رنگها بیاموزند و بکار گیرند.برای مثال سایه‌ها، توناژها و ته رنگ‌ها به خاطر ارتباط تصویری طبیعی‌شان در کنار هم می‌نشینند و قوانین ساده‌ای را به وجود می‌آورند که می‌توان آنها را با هم مخلوط و هماهنگ کرد. دنیای رنگها، آنقدر وسیع و پرجاذبه است که مورد توجه و استفاده همگان قرار می‌گیرد.

rtlp class=

رنگ اتاق خواب کودک

رنگ اتاق خواب کودک

اگر به خانه جديدى نقل مكان مى كنيد و به دنبال انتخاب رنگ مناسبى براى اتاق كودكتان هستيد يا قصد داريد دكوراسيون اتاق او را تغيير دهيد، مطالعه اين مطلب مى تواند كمك مفيدى براى شما باشد. رنگى كه براى دكوراسيون اتاق كودك در نظر مى گيريم بايد با مقطع سنى كه كودك شما در آن قرار دارد متناسب باشد. در طول سال اول زندگى رنگ هاى ملايم براى اتاق كودكان بهترين انتخاب هستند، چرا كه نوزاد به نور و سايه بيشتر توجه نشان مى دهد تا تفاوت رنگ ها. از اين رو اتاق خواب نوزادان بايد با رنگ هاى روشنى مانند سفيد و كرم و يا رنگ هاى زرد، صورتى، آبى يا سبز روشن، رنگ آميزى شود. هرچه كودك بزرگتر مى شود با به كارگيرى رنگ هاى شاد و درخشان در اتاق مى توان فضايى جذاب و سرشار از انرژى و تحرك براى او فراهم آورد. اگرچه استفاده از رنگ هاى روشن و طرح هاى شاد كه مورد پسند كودكان بوده و موجبات تحريك خلاقيت آنها را فراهم مى آورند در اتاق كودكان توصيه مى شود، اما همواره بايد دقت كرد كه دكوراسيون اتاق كودكان در عين بشاشيت و شادى، بيش از اندازه شلوغ نباشد تا موجب بى قرارى و سلب آرامش كودك نشود.

از آنجا كه در انتخاب دكوراسيون اتاق كودكان رعايت اصول ايمنى در درجه اول اهميت قرار دارد براى رنگ آميزى اين اتاق ها بايد همواره از رنگ هايى استفاده كرد كه در ساخت آنها سرب به كار نرفته باشد. پس از اطمينان از بى زيان بودن نوع رنگ مصرفى، نوبت به انتخاب يك زمينه رنگى براى اتاق كودك مى رسد.

براى طراحى رنگى دكوراسيون اتاق كودكان دو راه وجود دارد: استفاده از رنگ هاى شاد و درخشان و ديگرى ايجاد فضايى مملو از رنگ هاى ملايم و رؤيايى كه اسباب بازى هاى رنگارنگ كودك در آن نقش آكسان هاى رنگى را ايفا مى كنند. هنگام طراحى رنگ در دكوراسيون اتاق كودك بايد به خاطر داشت كه اغلب كودكان مجموعه اى از اسباب بازى هاى رنگارنگ را در فضاى اتاق خود جاى خواهند داد كه بى شك نماى اتاق را تحت تأثير قرار مى دهند.

گاهى اوقات انتخاب رنگ و دكوراسيون اتاق كودك با توجه به جنسيت او انجام مى شود. بسيارى از والدين رنگ هاى گرم و ملايمى مانند صورتى و بنفش ياسى را براى دختران و رنگ هاى آبى و سبز را براى فرزند پسرشان مى پسندند. همچنين در ميان كودكان بزرگتر كه قادر به اعمال سليقه خود در انتخاب رنگ و دكوراسيون اتاقشان هستند بسيارى از دختران فضايى رؤيايى و دخترانه و بسيارى از پسران رنگ هاى پرسايه و شاد با كنتراست بيشتر را مى پسندند. دختران دكوراسيونى مملو از رنگ هاى صورتى، سفيد و بنفش، تور، روبان و حرير و فضايى فانتزى و روياگونه را ترجيح مى دهند. از اين رو توجه به جزئيات ريز و كوچك در اتاق دختران اهميت بيشترى مى يابد. در دكوراسيون اتاق دختران هارمونى و هماهنگى بيشتر و در اتاق پسران رنگ هاى متضاد و كنتراست بيشتر ترجيح داده مى شود. اما در دنياى امروز طراحى دكوراسيون اتاق كودكان بر پايه جنسيت آنها چندان توصيه نمى شود و حتى بسيارى از والدين رنگ هايى چون پرده هاى گوناگون زرد (از ليمويى و كرم تا زرد پرتقالى و نارنجى) را كه علاوه بر روشنايى و نشاط كافى براى اتاق كودك به جنسيت خاصى نيز منتسب نيست ترجيح مى دهند. در هر حال بايد از محدود كردن انتخاب كودكان در رنگ دكوراسيون اتاقشان پرهيز كرد و به خاطر داشت كه الزاماً نبايد اتاق دختران صورتى و اتاق پسران آبى باشد.