د
تبلیغات X
سفارش بک لینک
نرم افزار ارسال صورتحساب الکترونیکی
آموزش ارز دیجیتال
لباس خواب
ابزار بتادیومی
خرید بک لینک قوی
صرافی ارز دیجیتال
خرید تتر
مجوز موسیقی
وی شاپ
Buy kaspa miner
Buy ks3
Ks3 miner
هنگ درام
لیوان حجامت شعبانی
تولید پاکت پستی
ارسال بسته
فایل گپ
بیگ بلاگ

مقاله

نمونه ای از طراحی بنا با نمای دوپوست

تعداد نظرات : 0



نمونه ای از طراحی بنا با نمای دوپوست

ایدۀ طراحی:یکی از دستاوردهای مهم معماران مدرن انعطاف پذیری ساختمان است که در اصول پنج گانۀ معماری مدرن به آن تاکید بسیاری شده است . به همین دلیل در طراحی این ساختمان انعطاف پذیری به عنوان یک اصل در نظر گرفته شده است .  
این مهم درطرحی بدنۀ خارجی و اجزاء داخلی مشهود است . پوستۀ خارجی کاملاً شفاف و سبک بوده و در عین حال مسائل مربوط به اتلاف انرژی و مسائل اقلیمی که گریبان گیر این گونه از معماری است ، با استفاده از تکنولوژی دو پوسته به صورت منطقی مرتفع شده است .
 تراس های سبز جبهۀ شمالی ، واقع در بین دو پوسته ، با فضائی مستقل از اجزاء داخلی در عین ایجاد یک خرد اقلیم و تلطیف هوای ساختمان منجر به ایجاد مکانی متفاوت برای ایجاد تنوع فضائی و بصری شده است . این تراسها محل هایی مناسب برای فعالیت های خاص از جمله محلی برای استراحت کارمندان ، برگزاری نشست های کوچک ، ملاقات ها و ... هستند.
دریافت متن کامل مقاله [ دریافت فایل ]


برچست ها :
تعداد بازدید : 155

تاثير فرهنگ بر معماري

تعداد نظرات : 0

تاثير فرهنگ بر معماري

فرهنگ را در تعریفی کلی می توان محصول تلاشهای متفاوت انسان در راه خلق و آفرینش دانست که از آزادی عمل واراده او سرچشمه میگیرد. مجموعه آداب، عقاید، باورها و سنن یک جامعه که عمدتاً از دورن منبعث شده و در بدو امر نیز درون را تحت تاثیر قرار می دهند، فرهنگ را به وجود می آورند. گرایش اساسی کمال طلبی پایه ریز شالوده فرهنگهاست. کمال طلبی زیر بنای جهان بینی فرهنگی را ساخته و مبانی فکری و نظری آن را تنظیم میکند. و این مبانی به نوبه خود اقدام به ارایه کالبدها و قوالبی در عرصه جوامع می نمایند که نمودی از آن زیر ساختها به شمار می آیند. ادبیات، هنر، مذاهب، عرف ، سنت و … از جمله مجاری تبلور یافتن روح فرهنگ یک جامعه میباشد و از این میان روی صحبت ما هنر و در میان ارکان هفت گانه آن تکیه برمعماری به عنوان یکی از عمده ترین محورهایی که درعین بر آوردن نیاز انسان به سر پناه و محیط مصنوع ، رابطه ای تنگاتنگ با فرهنگ برقرار میسازد، میباشد.


برچست ها :
ادامه مطلب ...
تعداد بازدید : 854

تاثیر دین بر معماری

تعداد نظرات : 1

Tahoor_invitation واژه "بنا نهادن" به معنای بن بخشیدن، پی نهادن، و آفرینش دوباره بر اساس طرح واندیشه از قبل تعیین شده است. واژه یونانی كه لاتینی شده آن آرشیتكت است خود تركیب جالب توجهی از دو واژه آرشه، به معنای بن و منشا (و همچنین پی افكندن بر اساس مبنا و اصلی مشخص و معلوم) و كلمه تخنه به معنی هنر می باشد. تخنه ریشه ای هند و اروپایی دارد و از فعل تیكتو و تخنائومه به معنی آفرینش ساختمند و ماهرانه بر تراویده است. هرچه بیشتر به وارسی واژه آرشی تكتونیكی یا آرشیتكت بپردازیم بیشتر به جامعیت معماری و پیوند های عمیق و نا گسستنی آن با هنر پی خواهیم برد: معماری با معنای آفریدن (و طبعا هنر)، ساختن، پروردن خویشاونداست. مارتین هیدگر با تكیه بر همین معنای كهن هلنی " پوئزی " poesy واژه هنر را از جنس آفریدن، فراآوردن، فرآوردن، فروردن و پروردن دانسته و گفته است كه معماری از سنخ هنرهایی است كه استعداد پروردن (نیروی آفرینشگری) انسان در آن به اوج جامعیت خود می رسد. براین اساس می توان گفت كه معماری، بیشتر از هر هنری با فرهنگ انسانی مرتبط بوده و خواهد بود. در تمدن اسلامی ما نیز واژه " بیت " علاوه بر اینكه به معنای شعراست به معنای برجهای فلكی نیز می باشد واین همه مبین این حقیقت است كه معماری از جامع ترین استعدادهای انسان در حسن تركیب بخشی است.


برچست ها :
ادامه مطلب ...
تعداد بازدید : 416

مقاله اي در رابطه با سازه هاي پيچ و مهره

تعداد نظرات : 2

سازه هاي پيچ و مهره


برچست ها :
تعداد بازدید : 733

مقاله کامل در مورد معماری مدرن

تعداد نظرات : 1

تحولات رخ داده در حوزه معماری طی سه دهه ی پایانی قرن گذشته در غرب باعث متزلزلساختن ارکان تنها سبک فراگیری و جهانی، در بخش عمده ای از قرن بیستم یعنی معماری مدرن گردید. این تحولات ریشه در تغییرات بنیادین فکری و اجتماعی و دگرگونی نگرش نسبت به خود و جهان پیرامون در غرب داشته است. تغییرات ذکر شده با انتقادات نیچه از مدرنیته از اواخر قرن نوزده در آلمان آغاز و توسط اندیشمندانی همچون فروید؛ هایدگر، دریدا، دلوز، لیوتارد و دیگران مورد بسط و شرح قرار گرفت.
اگر فلسفه روح  زمان و معماری کالبد زمان است. با عوض شدن روح زمان، کالبد زمان هم عوض می شود. لذا این بخش نیز همانند بخش قبل، ابتدا با موضوع فلسفه آغاز شده و سپس نمود کالبدی آن در معماری مورد بحث قرار گرفته است.

پست مدرنیته:

 پست مدرن در فارسی به فرامدرن و پسامدرن ترجمه شده است که منظور شرایط بعد از مدرن و یا مرحله ی تاریخی بعد از مدرن است. این لغت به پسانوگرایی و مابعد تجدد هم ترجمه شده است.
«اهب حسن، در مقاله ای با عنوان «فرهنگ پست مدرن» معتقد است که کلمه پسامدرن نخستین بار توسط فدریکو دو انتیس در دهه ی 1930 به مثابه ی عکس العملی در برابر مدرنیسم ادبی به کار رفته است.
آرنولدتوینبی (1975 - 1889) فیلسوف و مورخ انگلیسی در نهمین جلد از کتاب پژوهش تاریخ در سال 1954 از زوال تمدن غرب به ورطه نابخردانگی و نسبیت گرایی یاد کرد، که به عقیده وی منشاء آن در تحولات دهه 1870 بوده است. لذا از اصطلاح پست مدرن به مثابه ی امری مجازی و تحقیر آمیز منفی اش سود جست. »

 بعضی پست مدرن را دوره فراصنعتی تلقی کرده اند. عده ای نیز آن دوره ای متفاوت از دوره مدرن می دانند. البته عده ای از فلاسفه هم آن را مرحله ای از دوران مدرن میدانند که نقدی به خود مدرن است ولی از نظر ماهیت تفاوتی با عصر مدرن ندارد. عده ای هم پست مدرن را پاسخ گوی مشکل مدرن می دانند بدون آن که راه حل مشخصی ارائه دهد.

دکتر هاشم آغاجری  استاد تاریخ دانشگاه، در این مورد معتقد است که:« پست مدرن نقد مدرنیته در فرآیند تاریخ مدرنیته است و نباید آن را هر گونه ضدیت و نقد مدرنیته از مواضع سنتی اشتباه گرفت. هدف متفکران پست مدرن به هیچ وجه بازگشت بهدوران ما قبل از مدرن نیست، زیرا ماقبل مدرن و مدرن از نگاه پست مدرن ها در یک مساله مشترک است و آن هم این است که هر دو به نوعی کلیت ثابت و امر عام و توتالیته قائل هستند. منتهی توتالیته دوران ما قبل مدرن، یک نوع توتالیته مذهبی است و توتالیته دوران مدرن، عقل جدید است. پست مدنیسم از این جهت که علامت بحران مدرنیته است آموزنده می باشد. منطق پست مدرن اساساً منطق نفی است و نه اثبات یعنی شورش علیه توتالیته عقل روشنگری و افکار و هر گونه حاکمیت منطلق و بلا منازع اصول و معیارهای ثابت و عام ... پست مدنیته به این عقل (عقل مدرن) پشت کرد، اما رو به سوی جای مشخصی ندارد. لذا من فکر می کنم که پست مدرنیته تنها به عنوان یک راه آسیب شناختی برای مدرنیته تلقی میشود.»

دکتر رضا داوری اردکانی، استاد فلسفه ی دانشگاه ، در این مورد چنین اظهار می دارد: « پست مدرن با مدرنیته متفاوت است زیرا پست مدرن تشکیک در اثول و مبانی مدرنیته است بدون اینکه همه شئون و آثار و نتایج آن را رد کند یا طرح عالم دیگری به جای آن دراندازد. به عبارت دیگر وضع پست مدرن وضعی است، در آن مدرنیته با تحقق تمام امکاناتش وجود دارد اما اعتقاد به آن سست شده است.»

چارلز جنکز در مورد عصر پست مدرن می نویسد:صنعتی شدن با سرعتی پر شتاب جای خود را به عصر پساصنعتی می سپارد. کار در کارنجات جای خود را به کار در منزل و ادارت می سپارد. عصر پست مدرن عصر انتخاب های بی شمار و فزآینده است. عصری است که هیچ گونه جریان ارتدکسی را نمی توان بدون خود آگاهی و طنز پذیرفت، زیرا تمام سنت ها برای خود واجد ارزش و اعتبارند. این امر تا حدودی نتیجه ی چیزی است که انفجار اطلاعات، ظهور دانش سازمان یافته، ارتباطات جهانی و سیبرنتیک خوانده می شود.

نکته مشترک در مورد همه فلاسفه مدرن این است که عقلانیت قطعیت علمی و خردگرایی محضمدرن را زیر سوال می برند. از دیدگاه پست مدرن مشکلات امروز جوامع مدرن مانند کم بها شدن حیثیت انسان بی هویتی بحرانهای فرهنگی خشونت بیش از حد جنگ های ویرانگر کم رنگ شدن روابط انسان و بالاخره سیطره تکنولوژی بر زندگی انسان به سبب شرایطی است که زندگی مدرن و بینش مدرن برای انسان به وجود آورده است و برای توجه و آگاهی نسبت به آن باید گوهر مدرنیته مورد وارسی مجدد قرار گیرد.

به طوری کلی پست مدرنیسم بیشتر از جنبه نقد مدرنیسم از آغاز پیدایش این جهان بینی تاکنون مطرح است. لذا پست مدرنیسم ضد جنبش فکری رنسانس، ضد عصر روشنگری و خردگرایی متعاقب آن ضد انقلاب کبیر فرانسه و ضد ایدئولوژی لیبرالیست، کمونیست و هر گونه ایدئولوژی و فراروایت است. اگر چه مدرنیسم طرحی مدون و معین و غایات مشخص برای جهان بعد از سنت ارائه کرد، ولی پست مدرنیسم فاقد این اصول تعیین شده و مرزبندی های دقیق و روشن است. همچنین باید بیان کرد که همه ی فلاسفه ی این نحله فکری در مورد مبانی نظری این نهضت هم رای و هم نظر نیستند. ولی بعضی خطوط فکری مشترک در مورد آنها قابل مشاهده است. نظریات پست مدرنیسم و نقد آن از مدرنیسم در موارد ذیل قابل بررسی است:

- عقلانیت
- ایدئولوژی
- کثرت گرایی
- تاریخ
- زبان
- رسانه ها
- تکنولوژی

نظریات پست مدرنیسم و نقد آن از مدرنیسم در موارد ذیل قابل بررسی است:
- عقلانیت
- ایدئولوژی
- کثرت گرایی
- تاریخ
- زبان
- رسانه ها
- تکنولوژی

 عقلانیت:
رنه دکارت از پایه گذاران فلسفه مدرن با این گفته خود که من فکر می کنم پس هستم تاکید بیش از پیش ذهنیت مدرن بر عقل و عقل گرایی را ابراز کرد. در عصر روشنگری نیز بر عقل، خرد و استدلال منطقی تاکید مجدد شد. ولی یکی از وجوه شاخص و عمده ی نقد پست مدرنیسم از مدرنیسم، عقلانیت و خرد عدد اندیش مدرن است. استینار کوال از چهره های برجسته در زمینه پست مدرن و روان شناسی می نویسد:«عصر مدرن با مفهوم ساده و محدودی از عقلانیت سر و کار داشت که در آن عقلانیت فنی ابزار – اهداف وجه غالب را دارا است.»

در عصر مدرن بر طرح برنامه ریزی، محاسبات، پیش بینی ، کنترل و نظارت دقیق تاکید میگردد. مسئولیت زیادی بر دوش عقل و علم بار شده بود. تمامی مشکلات انسانها می بایست در دراز مدت به کمک ابزار علم و تکنولوژی مرتفع می شد.

هف عصر روشنگری این بود که شرایطی فراهم آورد تا تمامی افراد مختلف و پراکنده جهان، پدیده ها و امور را به شیوه ای واحد بینند و درک کنند، یعنی شیوه عقلانی. متفکران و اندیشمندان عصر روشنگری این نکته را اصلی مسلم و بدیهی می دانستند که برای هر پرسشی تنها یک پاسخ صحیح ممکن وجود دارد و از این اصل نتیجه می گرفتند که تنها در صورتی می توان جهان را به گونه ای منطقی و عقلانی کنترل و ساماندهی نمود که بتوانیم به گونه ای صحیح و درست آن را ترسیم و بازنمایی سازیم. این نوع نگرش به امور و محور قرار دادن عقل تک ساحتی در اواخر قرن نوزده توسط فیلسوف طغیانگر آلمانی ، فردریک نیچه زیر سوال برده شد، از نظر وی »تمدن غربی نوعی پدر سالاری عقل باوری دارد که باعث شده همه چیز در چار چوب خرد باوری افراطی بشر را اسیر خودش کند. نیچه مشکل بزرگ بشریت را مدرنیته می داند. او به احساس بیش از عقل باور داشت و لذا علم مدرن و روش تحقیق دکارتی را زیر سوال برد. به عقیده ی نیچه هر گونه روش تحقیق علمی لزوماً با دروغ و تقلب همراه است... عقل خلاقیت زندگی را از بین می برد.

 ماکس وبر (1920 - 1864)، جامعه شناس آلمانی، »زنده ترین نقد خود را برای عقلانیت مدرن نگه داشت که در دیوان سالاری متجلی می شد. و بر در این باره چنین ابراز می کند: »

 سازمان دیوان سالارانه، همراه با ماشین دولتی، دست اندر کار ساختن اسارتگاههای آینده است، که در آن انسان ها چه بسا چون دهقانان دولت مصر باشند. فرمانبردار و ناتوان» و باز و بر درباره ی عقلانیت بر این نظر است که «عقلانیت نه به رویای فیلسوف درباره آزادی بل به اسارت دیوان سالارانه در قفس آهنین می انجامد.»

 لیوتار نیز در این مورد گفته:

«هیچ تضمینی وجود ندارد که عقل پیامدهای آزادی بخش بیافریند. پست مدرنیسم ها معتقدند که »چنان که تاریخ قرن بیستم با قدرت گواهی می دهد، این باور که ترقی تکنولوژی لزوماً باعث پیشرفت تمدن انسانی می شود، دروغین است. علم مدرن که حاصل عقلانیت و یکی از پایه های اصلی مدرنیسم می باشد، حوزه ی دیگری است که مورد پرسش و نقد پست مدرنیسم قرار گرفته است. دیگر هیچ شالوده ی روش شناسانه مطمئن وجود ندارد، قطعیت های علمی از پای بست ویران اند. در واقع دانش به معنای مورد نظر مدرن ها منحل است. ساده تر بگوییم شرح جهان دیگر ممکن نیست. 

زیگموند فروید (1939 - 1856) روان شناس و اندیشمند اتریشی نیز عقل مداری را زیر سوال برد فروید ضمیر ناخود آگاه و ساحت آن را مطرح کرد. مکتب روانکاوی فروید خرد چالش ناپذیر روشنگری را زیر سوال می برد و نشان می دهد که خرد آدمی جزیره کوچکی است در اقیانوس پهناور نیروهای تاریک و ناخودآگاه بشری که نام آن غرایض است. فروید ضمیر آگاه و عقل انسان را در سیطره ی ضمیر ناخودآگاه که همان غرایض است میداند. به عبارت دیگر غرایض آن چیزی است که انگیزه های انسان را هدایت می کند و عقل تنها وسیله برای رسیدن به این انگیزه ها است. چنانگه توماس ها بز فیلسوف قرن 17 انگلستان گفته انسان اسیر سوداها و رویاهای درونی خویش است. هنرمندان سورئالیست همانند آندره برتون و سالوادوردالی سعی کردند در ساحت ناخودآگاه به کاوش در مورد انگیزه های انسان بپردازند. آنها در کارهای خود سعی در نمایش ضمیر ناخودآگاه و نشان دادن وجهی مهم از تمایلات درونی انسان نمودند. در اینجا باید بیان داشت که عقل ابزاری و عقل محاسبه گر که مورد تاکید فلاسفه مدرن بوده، از نظر پست مدرن این ابزار کامل و بدون نقصی نیست و نمی توان با اتکا بر آن انتظار کشف حقیقت، آزادی، آسودگی و رستگاری داشت. این عقل دارای نواقص و ایرادات عدیده ای است و بسیاری از مشکلات امروز بشر به لحاظ نادیده گرفتن این نواقص است. ولی باید توجه داشمردمت که پست مدرن ها ابزار دیگری به عنوان جایگزین عقل معرفی نمیکنند. آنها عقل مدرن را نقد کرده اند بدون آنکه جایگزین ثابت و مطمئن به جای آن عنوان نمایند. البته از نظر آنها جایگزین مطمئنی وجود ندارد و فقط باید متوجه لغزش ها و ایرادات بود.

 ایدئولوژی:
در تعریف ایدئولوژی باید گفت:«ایدئولوژی بسته بندی کردن ایده ای برای اهداف مشخص سیاسی است. ایدئولوژی نوعی مکتب است که هدفش بسیج مردم برای اهداف سیاسی و آرمان های خاص تحت لوای ایده های معین است. ایدئولوژی توجیه اجتماعی باورها و اعتقاداتی است که فرد یا طبقه ای خاص برای حفظ بقای خودش تدوین می کند. ایدئولوژی نظامی ارزش گراست و هر ایدئولوژی مقابل  خودش را نفی می کند. ایدئولوژی در تضاد است و تقابل را مطرح می کند. از نظر نیچه، ایدئولوژی فلسفه مومیایی شده ای است که پویایی خودش را از دست داده.»

پست مدرنیسم با ایدئولوژی و هر گونه فراروایت مخالف است. اگر «مدرنیسم عصر ایدئولوژی آفرین است» پست مدرنیسم عصر پایان ایدئولوژی و پایان فراروایت ها است. دو ایدئولوژی مهم عصر مدرن یعنی لیبرالیسم و کمونیسم و سایر ایدئولوژی های این دوره همچون فاشیسم ، نازیسم، ناسیونالیسم، سوسیالیسم و انترناسیونالیسم همه از نظر فلاسفه پست مدرن مورد انتقاد است. آنها به وجود آمدن جنگ های مختلف، کوره ی آدم سوزی و بالاخص دو جنگ جهانی اول و دوم را به لحاظ وجود همین روایت ها کلان و تقابل بین این فراروایت ها می دانند.

فرانسوالطوتار می نویسد: « من با ساده کردن بیش از حد پست مدرن را به منزله ی اعتقادی و عدم ایمان به فراروایت ها توصیف می کنم.» لذا پست مدرنیسم معتقد به تکثر و قرائت های مختلف و جامعه کثرت گرا است و هیچ ابر روایت و یا ابر نظریه را مطلق و حلال تمامی مشکلات نمی پندارد . از نظر آنها روایت های کلان باید جای خود را به روایت خرد بدهد.

میشل فوکو مورخ و فیلسوف پست مدرن فرانسوی در رد ایدئولوژی و راه حل های کلی و جهانی معتقد است:  «مشکلات محلی محتاج راه حل های محلی است» در عصر پست مدرن فراروایت ها ساقط شده اند.

معماری مدرن با اعتقاد راسخ به علم و تکنولوژی و جهانی بودن علم و تکنولوژی پایه گذار سبک بین المللی بود. ولی معماری پست مدرن بهبافت، زمینه و خصوصیات محلی توجه دارد و می توان گفت که سبک محلی آن چیزی است که معماری پست مدرن عرضه می دارد. از نظر معماران این سبک معماری یک مقوله فرهنگی است و نه تکنیکی و از آنجایی که فرهنگ ها در مناطق مختلف متفاوت است، معماری نیز در هر منطقه متفاوت از سایر مناطق است.

 کثرت گرایی:
مدرنیسم همیشه به دنبال وحدت است چه در اندیشه و چه در هنر ، ولی پست مدرنیسم کثرتگرا است. از نظر پست مدرن امروز همه چیز مجاز است. جوامع امروزی در غرب عمدتاً جوامع کثرت گرا هستند و در اکثر شهرهای بزرگ نژادها و فرهنگ ها و اقوام مختلف در کنار یکدیگر زندگی می کنند. بهترین نمونه ی آن ایالت کالیفرنیا و بالاخص شهر لس آنجلس در این ایالت است. در لس آنجلس، شهرک چینی ها، تهران جلس، محله ی سیاهان ، محله ی ارامنه ، محله ی ژاپنی ها و کره ای ها در کنار محلات سفید پوست اروپایی تبار قرار دارند. ساکنان و مهاجران این شهر هر روز با گوناگونی های مختلف فرهنگی ، نژادی ، زبانی ، مذهبی ، اعتقادی و هنری مواجه هستند. این موضوع شامل معماری این شهر نیز می شود.

در جوامع سنتی اکثر مردم در بستر فرهنگی واحد و مستقلی به سر می برند. افراد هر جامعه می توانستند فارغ و بی اعتنا به جوامع بیگانه زندگی کنند، ولی در حال حاضر «عصری شروع شده که در آن همه ما داریم به دنیای واقعیت های متنوع و متکثر عادت می کنیم. همه ما در حال خارج شده از حصارهای امنیتی قبایل، سنت ها، ادیان و جهان بینی های خود و وارد شدن به تمدنی جهانی هستیم که به گونه ای کاملاً فراگیر و خیره کننده کثرت گراوپلورالیستی است. به عبارتی همان گونه که چارلز جنکزبیان نموده عصر پست مدرن، عصر انتخاب های بیشمار و فزاینده است.

یکی از اساسی ترین مضامین مبحث پسامدرن حول واقعیت یا فقدان واقعیت یا چند گانگی واقعیت می چرخد هیچ انگاری مفهومی نیچه یی است که با این معنای سیال و بی ثبات از واقعیت رابطه ی تنگاتنگی دارد. نیچه تاکید می کند که نظام های به اصطلاح عقانی در واقع نظام های قانع سازی هستند . بدین سان نیچه نقاب از چهره ی ادعاهای کشف حقیقت بر می دارد و نشان می دهد که این ادعاها همان چیزهایی هستند که او آن را خواست قدرت می نامد. آنان که چنین ادعاهایی دارند ، خود را بالاتر از کسانی قرار می دهند که این ادعاها برای آنان طرح شده است و بدین سان بر آنان مسلط می شوند. از اصول محوری دو نظریه ی فلسفی دیکانستراکشن و فولدینگ – که از زیر مجموعه های بینش پست مدرن محسوب می شوند. همین موضوع کثرت گرایی چند گانگی واقعیت و قرائتهای مختلف است. معماران این دو سبک در طرح ها و ساختمان های خود ایده ی چند معنایی و کثرت گرایی را به صورت کالبدی نشان می دهند.

 تاریخ:
دیدگاه مدرنیسم و پست مدرنیسم نسبت به تاریخ نیز دو دیدگاه کاملاً متفاوت و متضاد است. مدرنیست ها تاریخ را به صورت خطی و معلول ها را به دلیل وجود علت ها می دانند و برای هر علتی در تاریخ، به دنبال معلول آن هستند.
 چنانچه داریوش آشوری می نویسد:
توضیح علی مسائل، از جمله مسائل تاریخی تنها در بستر ذهنیت مدرن ممکن است.
کارل مارکس فیلسوف قرن نوزده آلمان و بنیانگذار سوسیالیسم علمی و یکی از منادیان مدرنیته روند تحولات در تاریخ را به صورت مبارزه طبقاتی بین طبقات فرودست و فرادست عنوان می کند. از نظر وی این مبارزه همواره در طی تاریخ و جوامع مختلف وجود داشته است. در جامعه برده داری بین برده و مالک در جامعه فئودالی بین دهقان و صاحب زمین و در جامعه سرمایه داری بین پرولتاریا (کارگر صنعتی) و بورژوازی (سرمایه دار) این کشمکش و جدل برای کسب منافع طبقاتی برقرار بوده است. وی با استفاده از نظریه ی هگل در مورد نهاد (تز) و بر نهاد (آنتی تز) معقتد است که طبقه سرمایه دار (نهاد) مجبور است که (بر نهاد) خود یعنی طبقه پرولتاریا را در نظام اقتصادی و تولیدی سرمایه داری پرورش دهد. از تقابل اجتناب ناپذیر این دو بورژوازی و پرولتاریا – جامعه ی سوسیالیستی که سنتز این تقابل است. پدید خواهد آمد. نهایتاً جامعه ی سوسیالیستی در روند تکامل خود به جامعه ی بی طبقه کمونیستی منتهی خواهد شد. ولی در مقابل این نظریه میشل فوکو در کتاب باستان شناسی دانش 1969 چنین می نویسد: بر خلاف نظر مورخین گذشته که با جست و جوی گرایش ها و فرایندها و ساختارهای بنیادی و پایدار تاریخ می خواستند وجود نوعی تداوم و پیوستگی را در تاریخ نشان دهند تاریخ دستخوش گرایش ها و جریانات متداخل و متقاطعی است که نمی توان آنها را تابع یک طرح خطی یا قانون واحد دانست. در تاریخ هیچ اصل و مفهوم مرکزی وجود ندارد که بر تمام پدیده ها وحدت و کلیت بخشد. از نظر پست مدرن «تاریخ مجموعه ای از گسست ها است.»

 رسانه ها:
 به عقیده ی متفکران پست مدرن، یکی از مشخصات بارز جوامع پیشرفته، سیطره  رسانه ها مانند مطبوعات، رادیو، تلویزیون و اینترنت بر وجوه مختلف زندگی است. امروزه در جوامع غربی وقایع و هنجارها از طریق رسانه ها به اطلاع مردم می رسد و زندگی آنها را شکل می دهد. ژان بودریار، فیلسوف پست مدرن و معاصر فرانسوی معتقد است که »رسانه ها در جهت دادن ذهن توده ها نقش اساسی دارند.»

«قدرت رسانه های گروهی و فرهنگ عامه بر تمام دیگر اشکال روابط اجتماعی حاکم بوده و آنها را شکل می دهد. عقیده این است که نشانه های فرهنگی عامه و تصاویر و ایماژهای رسانه ای به گونه ای فزاینده بر دریافت  ما از واقعیت و نحوه توصیف و تعریف ما از خودمان و از دنیای پیرامونمان سیطره می یابند... جامعه از نظر رسانه ها اشباع شده ... اکنون واقعیت را تنها می توان از روی باز تاب ها و انعکاس سطحی این آینه (رسانه ها) توصیف کرد. جامعه به گونه ای فزاینده در دل رسانه های گروهی محو و مستحیل شده است... تنها رسانه ها می توانند احساس و برداشت ما از واقعیت را شکل دهند.. این آینه اکنون تنها  واقعیتی است که در اختیار داریم. اهمیت رسانه ها در این جوامع به صورتی است که «98% منازل در بریتانیای امروز دارای دستگاه تلویزیون هستند. در حالی که تقریباً دو سوم آنها دارای دستگاه  ویدئویی هستند. (گاردین، 20 دسامبر 1991) و به طور متوسط در سال 1992 هر عضو جامعه بیش از 26 ساعت در هفته به تماشای تلویزیون پرداخته اند.»

نقش رسانه ها در جهان پست مدرن به گونه ای است که مرز بین واقعیت و غیر واقعیت مخدوش شده و همه چیز به صورت واقعیت مجازی در آمده است. از قدم زدن در کاخ های باستانی در کامیپوتر، تا رفتن به کرات دیگر و ملاحظه زندگی وامع در آن کرات بر روی پرداه نقره ای سینما تا انجام عمل جراحی از راه دور به کمک اینترنت، همه و همه تصاویر مجازی است که مرز بین آنها و واقعیت مبهم و نامشخص است.عصر رسانه ها حد و مرزهای فرهنگی را برداشته است. در هر زمانی، هر فردی، در هر نقطه ای از این جهان می تواند از طریق کانال های متعدد تلویزیون و اینترنت با فرهنگ ها و روایت های بسیار متنوع و متضاد روبه رو شود. عصر رسانه ها جهان متکثر پست مدرن را بسیار کوچک کرده و به صورت یک دهکده ی جهانی در آورده است. «این ایده که واقعیت در حال تلاشی و تبدیل شدن به تصاویر است، ایده مشترک گفتمان پسامدرن است. در جهان فرا واقعیت بودریار، زندگی در حال محو شدن در تلویزیون است. به عقیده بودریار «تلویزیون جهان است» و وی تاکید می کند «ما اکنون فقط با وانموده ها سرو کار داریم.

 پست مدرن ها معتقدند که آگاهی افراد از جهان کنونی و دسترسی به آن عمدتاً از طریق رسانه ها و بالاخص تلویزیون است. این رسانه ها نه تنها منعکس کننده ی واقعیات هستند. بلکه شکل دهنده ی آنها نیز می باشند و بسیاری از هنجارها از طریق تلویزیون به جامعه منتقل می شود. «تکنولوژی جدید اطلاعات و ارتباطات، اگر چه به خودی خود نه جامعه ی پسا صنعتی و نه جامعه پسامدرن را به ارمغان می آورند. چه رسد به امید به حل بحران های معاصر – لیکن در دگرگونی های معاصر جهان عمیقاً دخیل اند.»
این رسانه ها هستند که می توانند تعیین کنند چه اخبار و وقایعی حائز اهمیت جهانی است و چه مسائی حاشیه ای و جانبی می باشد. واقعه ی سه شنبه 11 سپتامبر در آمریکا و منهدم شدن دو برج مرکز تجارت جهانی و ساختمان پنتاگون از طریق رسانه ها تا مدت ها به صورت خبر اول به سراسر جهان ارسال می شد. میزان رونق بازار بورس، معاملات، جهانگردی، امید به آینده و میزان بیکاری و بسیاری مسائل دیگر در نقاط مختلف جهان متکی به این خبر اول بود.

جامعه ی مصرفی یکی دیگر از خصوصیات و ویژگی های مهم عصر پست مدرن است. بدون وجود رسانه ها، مصرف گرایی و میل به مصرف فزون تر ناممکن خواهد بود. «همه چیز کالا میشود و این فرایند با تبلیغات تلویزیونی پیوسته تقویت می گردد... ما در فرهنگ های مصرفی زندگی می کنیم ... تلویزیون و فرهنگ مصرفی به یکدیگر تعلق دارند، هر چند اشتباه است که برای اولی جایگاه صرفاً علی قائل شویم. آنها از جنگ جهانی دوم به بعد در همزیستی با یکدیگر رشد کرده اند. همان گونه که بودریار می گوید پست مدرن آنگاه از مدرن جدا می شود که تولید تقاضا – برای مصرف – محور قرار می گیرد. تمام کار تلویزیون، تولید نیاز و خواسته ها، بسیج امیال و تخیلات و سیاست جولان خیال است.» بدون مصرف چرخ های نظام و جهان پست مدرن از حرکت باز می ایستد پس از وقایع یازده   سپتامبر در آمریکا، مجدداً این رسانه ها بودند که مردم را در آمریکا و اروپا در جهت کنار گذاشتن غمگساری و مصرف هر چه بیشتر تشویق نمودند.

 زبان:
از نظر فلاسفه و متفکران پست مدرن زبان نقش اساسی و تعیین کننده در طرز تفکر و نوع اندیشه انسان دارد. مارتین هایدگر (1976 - 1889) فیلسوف آلمانی که جزو فلاسفه ی پست مدرن محسوب می شود، معتقد است: «انسان در زبان زندگی می کند و همچون زبان است .هستی ما زبان گونه است و ما فقط در زبان زندگی می کنیم. حضور ما در این جهان به زبان وابسته است. برای ما در هر لحظه اموری چون زبان دلالت و معنا مطرح می شود انسان و معنا در مکالمه زنده اند. انسان مکالمه است ... انسان تا زمانی که حرف میزند انسان است.. زبان نزدیک ترین همسایه انسان است. لیوتار معتقد است« هیچ رویدادی خارج و مستقل از زبان وجود ندارد» لیوتار با تکیه بر زبان می گوید که ما همه با بازی زبانی محلی خودمان سرو کار داریم بازی هایی که بسته به اینکه کجا هستیم اداره، کلیسا، ورزشگاه یا میخانه، با یکدیگر فرق می کنند. آنچه می دانیم فقط در محلی که به سر می بریم اعتبار دارد.

 لودویگ ویتگنشتاین یکی دیگر از فیلسوفان صاحب نام پست مدرن در مورد زبان معتقد است:

 هر نوع استفاده از واژه ها قواعد خاص خود را دارد و از این نظر استفاده از زبان ها با بازی قابل مقایسه است که هر بازی برای خود قواعد خاص دارد. لیوتار در کتاب خود به نام وضعیت پست مدرن، گزارشی در مورد دانش منظور ویتگنشتاین از بازی زبانی را این طور بیان می کند:« هر یک از رده های مختلف پاره گفته را میتوان بر حسب قواعد مشخص کننده خواص آنها و موارد استفاده ای که از آنها می توان به عمل آورد تعریف نمود. دقیقاً به همان شیوه ای که بازی شطرنج به کمک مجموعه ای از قواعد تعیین کننده خواص هر یک از مهره ها تعریف می شود. به عبارت دیگر شیوه ی مناسب برای حرکت دادن مهره های شطرنج.
لذا باید بیان داشت که هر یک از بازی های زبانی دارای قواعد و اصول معینی است که در شرایط مکانی و اجتماعی خاص مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد رابطه ی زبان با واقعیت و نقش آن در شکل دهی هنجارهای جامعه و افراد آن استینار کوال می نویسد:«زبان و شناخت از واقعیت کپی برداری نمی کند، بلکه زبان واقعیت را می سازد. هر زبان به شیوه ای خاص خود جنبه های ویژه ای از واقعیت را می سازد در تفکر پست مدرن کانون توجه معطوف ساختار اجتماعی و زبان شناختی واقعیت است، معطوف تفسیر ، بازگویی و استدلال درباره ی معنای جهان هستی است.»

 تکنولوژی:
همان گونه که در قسمت های قبل عنوان شد ، تاکید بر علم و تکنولوژی همواره از شاخصههای اصلی مدرنیسم بوده است. معماری مدرن نیز به تبع آن همواره تاکید بر اهمیت تکنولوژی در عصر حاضر داشته است. شعارهای معماران مدرن از همان آغاز شکل گیری این سبک معماری تاکیدی بر این مدعاست چنانچه لویی سالیوان شعار فرم تابع عملکرد ، آدولف لوس شعار تزئینات جنایت است و کوربوزیه شعار خانه ماشینی است برای زندگی را مطرح کردند. ولی همان گونه که در فصول قبل عنوان شد، احتمالاً این گفته ی میس ونده رو از همه موارد دیگر گویاتر و فراگیرتر است: »اگر ما موفق شویم که صنعت را جلو ببریم ، تمام مسائل اقتصادی، اجتماعی ، تکنولوژیک و هنری حل خواهد شد. اگر چه پست مدرنیسم اهمیت تکنولوژی را نفی نمی کند و عصر تکنولوژی پیشرفته از خصیصههای بارز عصر پست مدرن محسوب می شود، ولی نگرش پست مدرن ها به تکنولوژی بسیار متفاوت از آن چیزی است که مدرنیسم باور دارد.

مارتین هایدگر در سال 1954 مقاله ای به نام «پرسش از تکنولوژی» چاپ کرد در این مقاله وی بیان کرد که در بینش غرب، از زمان ارسطو، تکنولوژی (ریشه آن در زبان یونانی تحنه Techne به معنی هنر و صناعت است) به صورت ابزار، آلت و خنثی تلقی می شده است. «از نظر هایدگر تعریف ابزاری از تکنولوژی هر چند درست است اما ناقص است . نگاه ابزاری به تکنولوژی به صورت حجابی بر ماهیت تکنولوژی است.بدین لحاظ انسان از ماهیت تکنولوژی غافل خواهد بود. تا زمانی که تکنولوژی را به عنوان ابزار در نظر گیریم، اسیر خواست سلطه بر آن باقی می مانیم و در نتیجه بی خبر از ماهیت تکنولوژی پیش می رانیم. از نظر هایدگر تکنولوژی خصوصیت تعرضی دارد، تعرض به طبیعت و تغییر دادن آن تکنولوژی به طبیعت به صورت منبع مواد خام و انرژی نگاه می کند و خواستار تغییر شکل آن به نظمدر آوردن آن و مورد استفاده قرار دادن آن است. لذا در این جا تکنولوژی فاعل و طبیعت مفعول است . تکنولوژی در جهت ضدیت با طبیعت است.

همچنان که تکنولوژی باعث تغییر شکل طبیعت می شود، باعث تغییر شکل رفتار و انگیزه در انسان و جامعه نیز می گردد. انسان مدرن انسان تکنولوژیک است. رفتارها و انگیزه های انسان مدرن متفاوت با انسان ما قبل آن است، از آنجایی که ماهیت تکنولوژی تعرضی است، لذا انسان مدرن یا انسان تکنولوژیک مسخر تکنولوژی است.

هایدگر ماهیت تکنولوژی را گشتل (Gheshtel) می نامد. گشتل در زبان آلمانی به معنای قاب دور عکس ، قفسه ی کتاب، خاکریز در جنگ، سد و چارچوب است. از نظر هایدگر، گشتلیعنی ماهیت تکنولوژی، ماهیتی که خصوصیت تعرضی نسبت به انسان دارد و انسان در چارچوب آن قرار می گیرد. به عقیده ی هایدگر «ماهیت تکنولوژی آن قدر هم تابع انسان نیست. بلکه موجودی مستقل است. ما هیچ وقت بر گشتل سوار نمی شویم، تقدیر آن را نمیتوان دگرگون کرد. دانشمندان فقط دامنه گشتل را گسترش می دهند. پست مدرن هم نمیتواند از گشتل خارج شود. پست مدرن یک دیدگاه نسبت به گشتل است که می گوید نباید عاشق تکنولوژی بود.

هایدگر مخالف تکنولوژی نیست و برای انسان عصر حاضر امکان گریزی از آن را پیش بینی نمی کند. «تکنولوژی سرنوشت عصر ماست، و البته منظور از سرنوشت چیزی نیست مگر ناگزیر بودن مسیر تغییر ناپذیر». منتها هایدگر بر این باور است که باید ماهیت تکنولوژی را شناخت و نسبت به آن دقیق تر برخورد کرد. وی راه حل را در هنر قبل از مدرن و دنیای شعر و شاعری می بیند، دنیایی که در جهت همنوایی با طبیعت بوده است.

 برگرفته از کتاب : مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب نوشته ی دکتر وحید قبادیان

        arcology, new orleans arcology, noah, New Orleans Arcology Habitat, hyperstructures, green arcology, green buildings

 

عکس هایی از مگاسیتی...........!

 

پلی سبز که علاوه بر عملکرد ترافیکی نیروگاهی بادی نیز هست ( کشور ایتالیا )

Technology, sustainable architecture, bridges, italy, roads, solar panels, solar roads, wind power, wind turbines, wind energy, solar energy

 

 

شرکت BIG از طرح برج مسکونی هرم شکل در نیویورک پرده برداری کرد

 
 

 


برچست ها :
تعداد بازدید : 1148

مقاله ای در مورد معماری سنتی

تعداد نظرات : 2

مواد و مصالح ساختمانی در هر دوره از تاریخ معماری ایران، سبک و سیاق و شکل خاصی به معماری بخشیده به گونه ای که در صورت بررسی مواد و مصالح بناهای متعلق به دوره های مختلف تاریخی،‌ می توان میزان دسترسی معماران و استادکاران به امکانات ساخت و احداث بنا را مورد بررسی قرار داد.
�علی رضا بهرمان� کارشناس ارشد مرمت و استاد دانشگاه که در پروژه های بزرگی مانند کارگاه مرمت کاخ شهربانی، مسجد سپهسالار، مرمت سنگ و تزیینات بنا را برعهده داشته در حوزه تزیینات معماری بناهای تاریخی متخصص است در مورد ….

برای خواندن مطلب به ادامه مطلب بروید…



مقاله ای در مورد معماری سنتی�
[/b]



مواد و مصالح ساختمانی در هر دوره از تاریخ معماری ایران، سبک و سیاق و شکل خاصی به معماری بخشیده به گونه ای که در صورت بررسی مواد و مصالح بناهای متعلق به دوره های مختلف تاریخی،‌ می توان میزان دسترسی معماران و استادکاران به امکانات ساخت و احداث بنا را مورد بررسی قرار داد.
«علی رضا بهرمان» کارشناس ارشد مرمت و استاد دانشگاه که در پروژه های بزرگی مانند کارگاه مرمت کاخ شهربانی، مسجد سپهسالار، مرمت سنگ و تزیینات بنا را برعهده داشته در حوزه تزیینات معماری بناهای تاریخی متخصص است در مورد تزیینات و مواد و مصالح به کار رفته شده در معماری دوران قاجار و پهلوی اول می گوید:
* آغاز معماری ایران به چه دوره ای بر می گردد؟
- ایرانیان به لحاظ شرایط اقلیمی ویژه کشور اغلب برای ساخت بناها از مصالح و مواد مقاوم بهره می گرفتند و بر همین اساس در زمینه ساخت بناها تبحر کافی پیدا کردند و به سرعت توانستند به هنر معماری در معنای واقعی آن دسترسی پیدا کنند. چنانچه آثار و ابنیه تاریخی به جای مانده از تاریخ کهن ایران مانند چغازنبیل نشانی از این حکایت است. همچنین در دوره های پارتی و ساسانی سبک و سیاق معماری سنگی به شناخت بهتر مواد و ساخت بناهای عظیم، طاق ها و کتیبه ها منجر شد که این روند در اواخر دوره ساسانی به شکل کاملی بروز پیدا کرد. با آغاز دوره اسلامی روند معماری ایران پویاتر شد تا جایی که در دوره سلجوقی، با تکمیل شدن مباحث سازه ای،‌ معمارها فرصت پیدا کردند تا از آجر، ملاط و تزیینات در ساخت بناها استفاده کنند که این هنر به ویژه در دوران اسلامی، در سطوح عالی آن به چشم می خورد. در اواخر دوره مغول اطلاعات مربوط به سازه و بنا تکمیل و معماری بنا از نظر فضاها کامل شد و بناهای به جا مانده از این دوره به عنوان یکی از کامل ترین نمونه های فضاهای معماری شهری، جلوه گر شد. پس از مغول و در دوران تیموریان کاشیکاری با سبک و سیاق کاشی معرق و به شکل بی نظیر به کار گرفته شد که این سبک در دوره صفویه نیز ادامه پیدا کرد، در این دوره سرعت ساخت و ساز استفاده از کاشیکاری هفت رنگ را جایگزین استفاده از کاشی های معرق کرد.
* در دوره قاجار با چه شکل خاصی از معماری و تزیینات بنا روبرو هستیم؟
- سبک های آذری و اصفهانی که به ویژه در دوران صفویه و با استفاده از کاشی های هفت رنگ و لعاب های رنگارنگ معمول بود،‌ به دوران قاجار نیز راه یافت و به ویژه بهره گیری از سبک اصفهانی در بناهای عام المنفعه و مذهبی کاملا مشهود بود.
در دوره های میانی قاجار، تحولات جهانی و گسترش صنعت در جهان بر بخش هایی از معماری ایران تاثیر گذاشت به طوری که با آغاز قرن ۱۹ نوعی آمیختگی معماری اصیل ایرانی با معماری مدرن، به چشم می خورد.
اختراع ماشین و احداث کارخانه ها، تولید انبوه و به دنبال آن تولید مواد و مصالح جدید ساختمانی از جمله آهن را به دنبال داشت، که با تولید آهن به طور انبوه‌، معماران از این ماده جدید در ساخت و ساز و احداث بناها استفاده کردند.
* حضور معماری مدرن و تلفیق آن در معماری کهن ایرانی تا چه میزان بر هویت معماری ایرانی تاثیر گذاشت و آیا در این دوره بناهایی را می توان شاهد بود، که هنوز تاثیر معماری اصیل ایرانی بر ساختارشان به طور کامل دیده شود؟
- معماری مدرن به راحتی در زوایای معماری کهن ایرانی رخنه کرد به طوری که در معماری بناهای دوران قاجار تاثیر این سبک معماری به وضوح دیده می شود، اما به هر حال تاثیر معماری مدرن بر بناهای سنتی، همچون سایر بناها نبود. برای مثال می توان از مسجد سپهسالار نام برد که هر چند ساخت آن به اواسط دوره قاجار و تاثیر معماری مدرن بر معماری آن روز ایران باز می گردد، اما بنای مسجد، در قالب یک مکان مذهبی،‌ نمایانگر ارزش های معماری اسلامی و ایرانی است. هر چند مسجد سپهسالار براساس طرح ها و نقشه های یکی از نخستین فارغ التحصیلان ایرانی در حوزه معماری از اروپا ساخته شد اما در این بنا سبک اصفهانی با تزیینات اسلامی قابل مشاهده است.
* تغییر در ساخت و ساز بناهای جدید در دوره قاجار چگونه به وجود آمد؟
- تغییر در مواد و مصالح معماری،‌ تغییر در شکل و ساختار معماری بناها را در این دوره به دنبال داشت. به گونه ای که با توجه به تغییرات ایجاد شده در عصر صنعت و نیاز به امکانات جدید شهری، ساخت برخی از بناها از جمله ایستگاه های راه آهن، نمایشگاه ها و کارخانه ها از سوی معماران مورد توجه قرار گرفت.
* تلفیق سبک معماری کهن ایران و معماری مدرن چگونه صورت گرفت؟


- به دنبال سفر شاهان قاجار به اروپا به علاقه آنان به ساخت بناهایی مشابه آنچه در فرنگ دیده بودند، منجر شد و پس از آن معماران ایرانی با بهره گیری از تصویر کارت پستال هایی که شاهان قاجار از بناهای اروپایی به ایران آورده بودند،‌ بناهایی را احداث کردند که نشانگر تلفیقی از معماری کهن ایران و معماری مدرن اروپایی بود. به ویژه در دوره امیرکبیر، نخست وزیر اصلاح طلب دربار قاجار با نگرش های نورپردازانه تحولاتی در سیمای شهر تهران به وجود آورد، که از جمله این تحولات می توان به سامان دهی میدان ارگ و احداث میدان توپخانه و بناهای جدید اشاره کرد.
* وضعیت معماری اواخر دوران قاجار به چه شکل بود؟
_ در اواخر دوران قاجاریه حضور معماری اروپایی در فضاها و در تمامی بخش های ساختمان ها به چشم می خورد. معماران اروپایی در این دوران به ساخت بناهایی در ایران پرداختند که شکل ظاهری و معماری آن با بناهای پیشین ساخته شده در ایران متفاوت بود. در اواخر دوران قاجار و به ویژه با به قدرت رسیدن رضاخان استفاده از مواد و مصالح جدید که در اروپا رایج بود، جایگاه ویژه ای در معماری پیدا کرد که پس از پنج سال و با تشویق و حمایت رضاخان معماران ایرانی از این مواد و مصالح جدید برای ساخت و احداث بناها استفاده کردند.
* در دوران حضور رضاخان در ایران چه شکل خاصی از معماری در بناهای ساخته شده در آن دوران به چشم می خورد؟


_ در دوره رضا شاه با توجه به نگرش هایی که وی به سیستم اداری و حکومتی در ایران داشت، تلاش شد سامان دهی شکل اداری حکومتی ایران منطبق با اشکال موجود در اروپا باشد. در نخستین گام احداث ساختمان هایی که پاسخگوی شرایط جدید اداری باشند در قالب سه نوع متفاوت کاربری اداری، آموزشی و صنعتی مورد توجه قرار گرفت.
* چه بناهای خاصی در دوره رضا شاهی که نمایانگر شکل اداری جدید در ایران است، به وجود آمد؟
_ احداث کارخانه های مختلف از جمله کارخانه نساجی در دوره رضا شاهی و دیگر بناهای اداری، شکل خاصی از معماری و استفاده از مواد و مصالح اروپایی را به دنبال داشت، به خصوص حضور سبک نئوکلاسیک در این دوره در احداث بناها مشهود است و از آنجا که در این دوره براساس اعتقادات ناسیونالیستی سران حکومتی، بازگشت به معماری دوران پرشکوه تاریخ ایران از جمله دوره هخامنشی و ساسانی مد نظر قرار گرفت. برای مثال یکی از شرط های گزینش طرح های ارایه شده از سوی معماری برای ساخت بناهای اداری و دولتی در این دوره میزان توجه به عناصر معماری تزیینی دوران پیش از اسلام و به ویژه دوره هخامنشی و ساسانی بود.
* چه بناهای شاخصی از دوران حکومت رضاخان و با توجه به اصول معماری نئوکلاسیک (تلفیقی) در ایران به جای مانده است؟‌
_ کاخ شهربانی سابق، اداره پست، ساختمان شرکت نفت ایران و انگلیس و ساختمان بانک ملی، به عنوان بناهای شاخص به جای مانده از معماری دوران رضاشاهی مطرح هستند.
* در دوره پهلوی دوم چه شکل خاصی از معماری به چشم می خورد؟
_ در دوران پهلوی دوم وجود مصالح جدید ساختمان سازی در ایران و به ویژه کاربرد سیمان که تا آن زمان ماده ای ناشناخته بود، امکانات ویژه ای را در زمینه احداث بناها در اختیار معماران قرار داد. سیمان از سال ۱۳۰۵ از سایر کشورها به ایران وارد شد که در سال ۱۳۱۲ و با توجه به نیاز تولید سیمان در داخل کشور نخستین کارخانه سیمان در ایران احداث شد.
* استفاده از مواد و مصالح جدید و به ویژه سیمان چه امکانات ویژه ای را در اختیار معماران قرار داد؟
_ این ماده به سرعت از سوی معماران، استادکاران و مهندسان ایرانی مورد توجه قرار گرفت به گونه ای که در سال ۱۳۱۳ و تنها یک سال پس از احداث کارخانه سیمان، شیوه های مختلفی برای استفاده از این ماده ساختمانی از سوی معماران ابداع شد و همچنین این ماده در احداث تندیس ها و مجسمه ها، بناهای دولتی و اداری از جمله کاخ شهربانی مورد استفاده قرار گرفت.
* استفاده از شیشه چه تغییراتی را در معماری ایران به وجود آورد؟
_ در قرن ۱۹، در اروپا و به لحاظ نیاز شدید معماری به ساخت فضاهای گسترده مثل نمایشگاه ها دیگر استفاده از مواد و مصالح سنگی یا آجری پاسخگو نبود بنابراین ضرورت ساخت سقف ها و سازه های فلزی از سوی معماران مورد توجه قرار گرفت که به منظور استفاده از پوشش های سبک برای پوشاندن این سازه های فلزی، شیشه به عنوان ماده ای مقاوم از سوی معماران اروپایی مورد استقبال قرار گرفت.
در اوایل قرن ۱۹، تولید شیشه به شکل انبوه و صنعتی آن در اروپا آغاز شد و پس از مدتی رضاخان، به منظور استفاده از شیشه در ساخت بناهای جدید، کارخانه شیشه و بلور کرج را احداث کرد. در همین دوران استفاده از سنگ نیز از سوی معماران مورد توجه قرار گرفت.
* بهره گیری از سنگ به عنوان یکی از مصالح ساختمانی که از گذشته نیز توسط معماران به کار گرفته می شد در دوره پهلوی اول در معماری بناها چگونه مورد استفاده قرار گرفت؟
_ در دوره پهلوی اول، بهره گیری از برخی مواد و مصالح ساختمانی که از گذشته نیز معمول بود، بار دیگر از سوی معماران و استادکاران مورد توجه قرار گرفت به ویژه در دوره پهلوی اول و بازگشت به سبک معماری دوران هخامنشی و ساسانی، استفاده از سنگ در بناهای این دوره مشهود است، ساختمان سینگر که در امتداد خیابان سعدی به سمت میدان امام خمینی قرار گرفته است به عنوان یکی از بناهای شاخص که در احداث آن به استفاده از سنگ توجه شده، مطرح است.
* پرداختن به نمای داخلی بنا در دوران قاجار به چه صورت انجام می شد؟
_ در زمینه تزیینات معماری نمای داخلی بناها، در اوایل دوران قاجار استفاده از گچ بری و کاشیکاری در نماهای داخلی بناها مشهود است، اما با عبور از این دوره به ویژه با ورود به دوران پهلوی اول و دوم، استفاده از تزیینات پیچیده در فضاسازی داخلی کاهش پیدا می کند تغییر در میزان به کار بردن تزیینات داخلی بنا، با توجه به افزایش سرعت ساخت و ساز و استفاده از مواد و مصالح جدید در احداث بناها، به وجود آمد. برای مثال در کاخ شهربانی استفاده از گچ بری تنها در سرستون های بنا دیده می شود.
بزرگان معماری
مصاحبه با استاد زمرشیدی
اشاره: استاد محمد حسین زُمرشیدی ازپیشکسوتان هنر معماری و از اساتید برجسته معماری سنتی ایران است.
۲۱ کتاب در زمینه عمران، ۱۰ کتاب در زمینه معماری و ۲۵ مقاله در زمینه های فوق، حاصل کار وی است.
استاد زُمرشیدی در حال حاضر استاد ممتاز دانشگاه شهید رجائی، عضو فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی واز چهره های ماندگار کشورمان می باشد.
از کُتب موفق ایشان می توان به ” مسجد در معماری ایران ” ، ” طاق قوس در معماری ایران” ، ” نقش آجر و کاشی در نمای مدارس” ، ” معماری ایرانی و مصالح شناسی سنتی “، ” رسم فنی و نقشه کشی سنتی ” و پیوند و نگاره در آجر کاری اشاره نمود.
گفتگوئی با این استاد برجسته داشته ایم ؛
تبیان : استاد، چگونه به هنر معماری سُنتی روی آوردید؟
شغل پدرم بنائی و معماری بود. من نیز پس از گذراندن دوره ابتدایی، خود به خود به شغل وی علاقمند شده و همراه پدرم در بُقعه خواجه ربیع مشهد که یکی از آثار بسیار ارزشمند ایران می باشد، به فراگیری رموز معماری سنتی پرداختم. در آن زمان روزها کار می کردم و شب ها در مدارس شبانه درس می خواندم. مدتی هم کار بنائی انجام دادم. سپس به تهران آمده و در هنرستان صنعتی تهران (ایران وآلمان سابق) به عنوان استاد کار آموزشی به تدریس عملی رشته ساختمان پرداختم. مدتی هم هنرجوی شبانه رشته ساختمان بودم که در این رشته فارغ التحصیل شدم. در سال ۱۳۵۰ بود که در بین شرکت کنندگان اخذ بورسیه آلمان نمره ممتاز را کسب نمودم و عازم آلمان شدم و در رشته عمومی ساختمان و تربیت دبیر فنی، فارغ التحصیل شده و سپس به تهران بازگشتم و تاکنون کتب و مقالات بسیاری در زمینه معماری تألیف نموده ام.
تبیان : اساتید شما در رشته معماری سُنتی چه کسانی بودند؟
اولین استاد من پدرم بود که آن گنبد ” خواجه ربیع ” یادگار جاودانه اوست. همچنین مهدی تشکری اصفهانی، جواد تقوایی، علی ناجی از اساتید با خدا، هنردوست، ساده و بی آلایش آن زمان بودند که من در محضر آنان شاگردی کردم.
تبیان : چه خاطراتی از دوران هنرجو بودن خود به یاد دارید؟
یکی از خاطراتی که از زمان هنرجو بودن خود به یاد دارم دارم این است: زمانی که در آلمان بودم روی تخته شاسی ۱۲۰ در ۸۰ ، نقش های بسیار زیبایی رسم می کردم و چون استادم همیشه از من تعریف و تمجید می کرد ، دانشجویان آنجا به من حسودی می نمودند و دائماً با من دعوا می کردند. گاهی هم مُشت نثار من می کردند و نیّت شان هم این بود که مرا وادار کنند که به رَسّامی نقوش ادامه ندهم. روزی این مطلب را به مدیر اطلاع دادم. او چون بسیار به کارهای من علاقه داشت، آنها را به مدت سه ماه به کارگاه تبعید کرد. سرانجام بعد از یک ماه با وساطت خودم آنها را به کلاس باز گرداند. این، یکی از خاطرات شیرین بنده از دوران هنرجو بودن است.
تبیان : ارتباط گرافیک با معماری سُنتی چیست؟
در مجموع، گرافیک و معماری تفکیک شده هستند. گرافیک شامل خط ، نقاشی، هنرهای تجسمی و ترسیمات خاص خویش است و فقط درمورد هندسه نقوش با هم ارتباط دارند. حال آنکه معماری سُنتی یک رشته جوان و اقیانوسی از ترسیمات و نُقوش مختلف است.
تبیان : استاد، با توجه به قدمت معماری سُنتی، این هنر درچه ادوار تاریخی بیشتر معمول بوده است؟
در صدر اسلام، بناهای خشتی بسیار زیادی ساخته می شد مانند مسجد فهرج یزد که مربوط به نیمه اول قرن اول هجری است. دوران سلجوقی، دورانی است که نماها بیشتر آجری می شود و کار گِلی زیاد می شود، کاشی سازی نیز مطرح می شود و گچبری نیز آن زمان به بهترین شکل نمایان می شود. در حقیقت دوران سلجوقی، زمان گسترش علم و فرهنگ و رابطه بین مسلمانان ایران و علویون مصر است که معماری سُنتی در آن زمان پیشرفت بسزایی می نماید. متأسفانه بعد از حمله مغول بسیاری از این بناها خراب شد. در دوران ایلخانی نیز توسط غازان خان وسلطان محمد خدابنده و اعقابشان، کارهای هنری بسیاری در تبریز و زنجانیه انجام شد که می توان به” گنبد سلطانیه” ، “مسجد الجایتو” و “مدرسه حیدریه” اشاره نمود. سپس تیمورلنگ است که بعد از تخریب، هنرمندان را مشتاقانه رشد می دهد تا آن جایی که می بینیم فرزندانش مثل شاهرخ میرزا و بایسنقرمیرزا از بهترین خطاطان ثُـلت نویس و محقق نویس زمان خود می شوند. سمرقند در دوره تیموری مرکز هنر دنیا می شود که همه هنرمندان در آنجا جمع می شوند و ما می دانیم که بهترین و عالی ترین طاق پوش ها و کاشی کاری ها در زمان تیمور بوده است و مساجدی همچون بی بی خاتون (عیال تیمور)، مسجد کبود، مسجد گوهرشاد و… در آن زمان ساخته می شوند و هنر معماری سُنتی جلوه خاصی به خود می گیرد.
یکی دیگر از دوران هایی که معماری سُنتی رونق فراوانی داشته، دوران صفویه است. همین بس که ۹۹۹ کاروان سرای سُنتی و بسیاری ازبناهای سُنتی دیگردر آن زمان ساخته می شود. در دوران نادری نیز با اینکه ایران درگیر کشمکش های بسیاری بوده، باز کارهایی در این زمینه انجام شده است. در دوره زندیه نیز فعالیت های هنری زیاد بوده است. در اوایل دوره قاجاربا توقف روبروهستیم، ولی باز دگربار هنر شکوفا می شود و معماری های جالبی مانند کاخ گلستان، کاخ فیروزه، کاخ صاحبقرانیه، باغ ارم شیراز و …. در این زمان بنا می شود.
تبیان : معماری مدرن چه تأثیری برروی معماری سُنتی گذاشته است؟
واقعاً جای بسی تأسف است که با اینکه معماری سُنتی ما از غنای بسیار بالایی برخوردار است و محاسن و زیبایی آن نیز بر هیچ کس پوشیده نیست، امروزه کمتر به کار می رود. ما امروز شاهد آن هستیم که ساختمان ها با قد و قواره های گوناگون و بدون طرح و معماری اصولی ساخته می شوند و چهره سُنتی شهرها را از بین می برند. من فکر می کنم چون ساخت بناها بصورت مدرن، هزینه کمتری در بردارد، بسیاری ازمردم به این سو کشیده می شوند. امروز در مواردی نادر همچون مساجد، آن هم به مقدار ناچیزی، بناها بصورت سُنتی ساخته می شود. این مشکل بزرگی برای جامعه امروزی ماست و واقعاً این سئوال مطرح می شود که چرا باید نفوذ معماری مدرن غرب، اینطور فرهنگ و هنر ما را به خطر بیندازد.
تبیان : وضعیت تدریس این رشته را در هنرستان ها و دانشگاهها چگونه ارزیابی می کنید؟
یکی از مشکلات رشته معماری این است که هزینه چاپ کُتب مربوطه بالاست. کاغذها گلاسه و چاپ آنها عموماً رنگی است، بنابراین ناشری زیر بار چاپ آن نمی رود. دانشجو نیز به علت هزینه های گزاف این رشته، گاه از ادامه آن منصرف می شود. وضعیت تدریس نیز نسبتاً خوب است و می توان گفت این رشته جایگاه خاصی در مراکز آموزشی دارد.
تبیان : به نظر شما هنر، چه تأثیری در دیندار نمودن مردم به ویژه نسل جوان می تواند داشته باشد؟
وقتی یک گل ُرز، یک پیچک مو، یک نقش ترنج و نقش یک طاووس را در کاشی کاری و یا حتی در یک فرش می بینیم، ناخود آگاه به یاد ذات مقدس الهی می افتیم. معماران و بناهای سُنتی ما وضومی گرفتند و بعد روی داربست می رفتند و کار می کردند و با عشق به خدا به خَلق آثار هنری می پرداختند. این جمله همیشه در همه ادوار تداعی شده که خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد، هنرِ هنرمندان ما ارتباط عمیقی با دین مبین اسلام داشته و در نقش های اسلیمی و تذهیب به خوبی می توان آنرا مشاهده کرد. پس با ابزارهنر می توان گام های بلندی در جهت گسترش دین اسلام برداشت و این لازمه همّت بلند هنرمندان این مرز و بوم است.
تبیان : استاد، بنظرشما یک نخبه هنری چگونه باید باشد؟
نخبه هیچگاه به مادیات فکر نمی کند و همیشه از خود گذشتکی دارد و با عشق، علاقه و ایمان به خلق آثار هنری می پردازد و تجربیات خود را نیز به دیگران می آموزد. هرکسی نمی تواند نخبه شود، برای نخبه شدن باید از خیلی چیزها گذشت.
تبیان : از برقراری ارتباط مردم به ویژه با جوانان در قالب یک وب سایت، چقدر استقبال می کنید؟
کار نو و جالبی است. با توجه به اینکه اینترنت یکی از فناوری های نوین جهان امروز است، معرفی مفاخر فرهنگی و هنری دراین قالب ضروری بنظر می رسد. بنده در حد استعداد خویش هرگونه همکاری که در زمینه ارائه اطلاعات و پیشنهاد باشد، مضایقه نخواهم کرد و از این طرح نیز استقبال خواهم نمود.


ساخت مسجد با بهره گیری از معماری سنتی رو به فراموشی است
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان کهکیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه طی چند دهه اخیر کمتر از معماریهای سنتی در مساجد استفاده می شود، اظهار داشت: معماریهای سنتی با سبک و سیاق معنوی عامل مؤثری برای جذب و جلب مردم به مساجد، این مکان مقدس است که به نظر می رسد ساخت مسجد با بهره گیری از معماری سنتی و فضای معنوی، رو به فراموشی است .
حجت الاسلام موسوی اطهر رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان کهکیلویه و بویراحمد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه در معماری سنتی به کیفیت بنای مساجد و ساختمان آن توجه ویژه ای می شود، اظهار داشت: معماری سنتی یکی از عوامل جذب، جلب و مشارکت عمومی به شمار می رفت.
وی به مساجد معتبر و زیبا اشاره کرد و گفت: در ایران مساجدی با معماری بسیار زیبا و عالی وجود دارد که با گذشت چندین دهه از بنای آنها به علت جذابیت و زیبایی مردم از آنها دیدن می کنند، زیرا در معماری آنها دوری از تجمل، تزئینات ظاهری و معنویت عمیق به چشم می خورد.
حجت الاسلام موسوی اطهر با اشاره به وجود مساجد موجود در زمان حضرت محمد (ص) تصریح کرد: در آن دوره اصل را بر بنای سادگی مساجد گذاشتند و به دنبال تشریفات و تزئینات ظاهری که اینک در مساجد دیده می شود، نبودند به همین سبب مساجد از رونق و جذب بیشتری برخوردار بود.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان کهکیلویه و بویراحمد با بیان اینکه اسلام با تجمل در حد معقول مخالفتی ندارد، اما اگر از تزئینات اهل دنیا استفاده شود مخالف با ارزشهای اسلام است، افزود: مساجد در گذشته از کاشیکاریهای زیبا، آیات قرآنی، روایات، احادیث، اسامی ائمه برخوردار بودند که بستری مناسب برای ایجاد فضایی معنوی و جذب مردم را فراهم می آوردند. اما امروزه مساجد هیچ نشانی از معماری گذشته و سنتی ندارند و به نظر می رسد به کارگیری معماری سنتی در مساجد رو به فراموشی است .
وی افزود: اگر در بنای مساجد تغییر و تحول ایجاد شود و از معماریهای خاص گذشته بهره گرفته شود، شاهد جذب و جلب مردم به سوی مساجد خواهیم بود . در این راستا می توان با کاشیکاریهای جدیدتر، نوشتن و حک کردن آیات قرآنی مربوط به مسجد، احادیث و روایاتی در این زمینه به کیفیت آنها کمک کرد.
حجت الاسلام موسی اطهر این اقدام را نه تنها زمینه ای برای جذب مردم به مسجد توصیف کرد، بلکه این فعالیتها را تبلیغات وسیع و گسترده ای در خصوص قرآن و آیات آن عنوان کرد.




خبرنگار گروه علمی ایرنا برای کسب نظر کارشناسان ساخت و ساز و معماری کشور درباره وضع کنونی معماری و نحوه نظارت و استفاده از مصالح ساختمانی ،ایمنی ساختمان و تاثیر ساخت و سازها در زیبایی شهرها، با چند تن از آنان گفت و گویی انجام داده است.
دبیرکمیته بزرگداشت هفته معمار و عضو “هیات امنای انجمن مفاخرمعماری ایران” در نشستی با خبرنگار گروه علمی ایرنا گفت: امروزه از هر عاملی که موجب تخریب محیط زیست و نزول صیانت از میراث نسل‌های آینده کشور می‌شود، باید به شدت مراقبت کنیم و از منابع باقیمانده با هشیاری و درک مسوولانه برای انتقال به نسل آینده پاسداری کنیم.
“محمدتقی رضایی حریری” گفت: کمبود ضوابط و قوانین در کشور محسوس است و دربرنامه چهارم توسعه و سایر برنامه‌های بلند مدت کشور باید تصمیمات و نقطه نظرها مورد بازبینی و کارشناسی دقیق‌تر قرار گیرد.
به عقیده وی، اینک در زمینه معماری و شهرسازی فاقد راهبردهای اجرایی برای دستیابی به توسعه پایدار هستیم.
حریری که دکترای فیزیک ساختمان و دارای مدرک فوق لیسانس معماری است می‌گوید: امروزه بیشتر قوانین و مقررات در خصوص محیط زیست و ساختمان‌سازی فقط بر روی کاغذ نوشته و تدوین شده‌اند، اما متاسفانه هیچ کدام از آنان در عمل به اجرا در نمی‌آیند.
وی تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از اصول در راستای ایمنی، صرفه‌جویی در مصرف سوخت، نما و بسیاری مسایل دیگر در ساخت و ساز مورد توجه قرار نمی‌گیرد، به عنوان مثال پوسته خارجی ساختمان باید حدود ۲۰ سانتیمتر باشد در حالی که عملا می‌بینیم ساختمان‌هایی که ساخته می‌شوند ضخامت پوسته آنان بین پنج تا ۱۰ سانتیمتر است.
به گفته وی ، به علت ساخت و سازهای نامنظم به خصوص در تهران ، “خط- آسمان پایتخت” به هم خورده و تهران به شهری “بدون چهره” تبدیل شده که این مسال نیازمند کنترل و دقت بیشتر مسوولان و دست اندرکارساخت و سازهاست.
وی همچنین بااشاره به برج‌های ساخته شده در تهران گفت: ساخت این برج‌ها باعث تغییر آب و هوای تهران شده به گونه‌ای که هم‌اکنون تهران از آب و هوای خشک به شرجی تبدیل شده، زیرا وجود برج‌ها در ارتفاعات باعث جلوگیری از نفوذ باد و هوای خنک ارتفاعات به سمت پایین می‌شود.
رضایی حریری همچنین در خصوص استفاده از شیشه‌های دوجداره در ساختمان‌ها برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی اظهارداشت: ضریب انتقال حرارتی شیشه یک جداره ۵/۷ وات برمترمربع کلوین (درجه حرارت)است درحالی که‌این رقم درشیشه دوجداره به ۲/۹ می‌رسد، بنابراین استفاده صحیح از شیشه‌های دوجداره درساختمان تا حد زیادی از هدر روی انرژی جلوگیری می‌کند.
وی با بیان اینکه حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد انرژی از طریق درز پنجره‌ها هدر می‌رود تصریح کرد: اگر درز پنجرها عایق کاری نشود استفاده از شیشه‌های دو جداره نیز تاثیر چندانی در حفظ انرژی نخواهد داشت.
عضو هیات امنای انجمن مفاخر ایران خاطرنشان کرد چند سالی است استفاده از شیشه در نمای ساختمان‌ها بیشتر دیده می‌شود که متاسفانه درصد زیادی از آنان به صورت صحیح و علمی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
وی گفت: سه نوع شیشه معمولی، لامنیت و سکوریت در نماها استفاده می‌شود که فقط شیشه سکوریت مناسب برای استفاده در نما است. چون دو نوع دیگر درمقابل حوادث طبیعی مانند زلزله به طرز بسیار خطرناکی می‌شکنند و درصد مرگ ومیر توسط آنان بسیار بالا است در حالی که شیشه سکوریت فقط پودر و در نهایت باعث زخمی شدن افراد می‌شود که این مشکل هم با رعایت نکات کامل ایمنی و علمی در نصب آن از بین می‌رود.
رضایی حریری در پایان تصریح کرد: معماری یک علم است، اما متاسفانه دست‌اندرکاران ساخت و ساز بااین علم زیاد سرو کارندارند و فقط به فکر کمیت در ساخت وساز هستند و کیفیت برایشان ازاهمیت چندانی برخوردار نیست که این مساله در دراز مدت به معضل تبدیل خواهد شد.
یک عضوهیات علمی مرکزتحقیقات ساختمان و مسکن نیز در گفت وگویی با خبرنگار علمی ایرنا درباره مساله ساختمان‌سازی در کشور اظهار داشت:
ظهورساختمان‌های بلند مرتبه و در برخی موارد غیراستاندارد در جامعه متاثر از شرایط آن جامعه و نتیجه افزایش بهای زمین و نوآوری‌های فنی است.
مهندس “ژاله طالبی” افزود: کشور ما نیز مانند دیگر کشورهای دنیا و با انگیزه صرفه‌جویی در مصرف زمین در مراکز شهرهای بزرگ به ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه روی آورده، اما شرایط و نظام لازم و توجه به مسایل علمی در ساخت آنها را فراهم نیاورده است.
وی اظهار داشت: متاسفانه در برخی موارد ساختمان‌ها فاقد کیفیت مطلوب در زمینه تخصصی و علمی هستند.
وی بااشاره به نزدیک بودن ساختمانها و در برخی موارد اشراف فضای داخل آنها به همدیگر و سایه‌اندازی گفت: فاصله استاندارد ساختمانها از یکدیگر حدود ۱/۵ برابر نسبت به ارتفاع آن ساختمان است که متاسفانه این امر در کشور ما در صنعت ساختمان‌سازی رعایت نمی‌شود.
طالبی ادامه داد: امنیت، حریق، ایجاد صدا توسط باد ، هدر روی انرژی از طریق در و پنجره از دیگر مسایلی است که متاسفانه در ساخت و سازها در نظر گرفته نمی‌شود.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تصریح کرد: متاسفانه به طور کلی ضوابط معماری که همه جنبه‌های طراحی در آن رعایت شده باشد وجود ندارد که این امر آسیب زیادی به صنعت ساختمان‌سازی کشور وارد می‌کند.
به گفته وی، طی چند سال گذشته از سوی شهرداری تمهیداتی برای ساختمان‌های بلندتر از شش طبقه در نظر گرفته شد که تعبیه پله‌های اضطراری یکی از آنهاست اما همه می‌دانیم که این تمهیدات جوابگو نیست و متولیان امر باید با برنامه‌ریزی اصولی و علمی به سمت برطرف کردن این نواقص در صنعت ساخت و ساز پیش روند.
مدیرکل معماری و شهرسازی شهرداری تهران نیز دراین خصوص گفت: متاسفانه در بسیاری از شهرها از جمله تهران اصول ایمنی در معماری ، طراحی و ساخت و ساز رعایت نمی‌شود.
مهندس “عباس اخلاصی” بااشاره به اینکه در اصول ساختمان‌سازی چندین نکته باید مورد توجه قرار گیرد افزود: طراحی، نوع معماری، نوع مصالح ساختمانی، نکات ایمنی، اتلاف انرژی و در نهایت ظاهر و منظر ساختمان در خصوص همخوانی با محیط از جمله مسایل با اهمیت در اصول ساختمان‌سازی است.
وی ادامه داد: خوشبختانه، وزارت مسکن و شهرسازی ، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن با برگزاری نشست‌هایی ، گام‌های موثری دراین خصوص برداشته‌اند و همچنان رو به پیشرفت است.
اخلاصی اظهار داشت: به طور کلی ساختمان‌های موجود به جز تعداد اندکی براساس اصول ساخته نشده‌اند، اما خوشبختانه با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته میزان ساختمان‌های مطلوب رو به افزایش هستند.
مدیرکل معماری و شهرسازی شهرداری تهران تاکید کرد: اصل مطلب در معماری و طراحی شهری، هویت بخشی به سیمای شهر است، بنابراین رسیدن به چنین مطلوبی نیازمند کنترل در نحوه ساخت و ساز است.
وی در ادامه با تاکید براینکه مردم دارای حق و حقوقی هستند و باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند گفت: وقتی مردم از حقوقشان آگاه باشند برای دستیابی به آن تلاش می‌کنند و این امرخود کمک بزرگی به پیشرفت طرح‌های مختلف از جمله رعایت اصول ایمنی در شهرسازی است.
اخلاصی همچنین درخصوص استفاده از شیشه در نمای برخی از ساختمانها اظهار داشت: استفاده از شیشه در نمای ساختمان از لحاظ ایمنی، انعکاس نور، ایجاد حرارت و یا مقاومت در برابر بلایای طبیعی، از جمله زلزله، مناسب نیست.


برچست ها :
تعداد بازدید : 8706

چالش هاي آموزش طراحي معماري در ايران

تعداد نظرات : 0

دانلود مقاله چالش هاي آموزش طراحي معماري در ايران

(بررسي ديدگاه اساتيد و دانشجويان)

دانلود


برچست ها :
تعداد بازدید : 137

اخلاق در معماري

تعداد نظرات : 0

اخلاق در معماري

با توجه به ارتباط و تاثير ممتاز معماري در زمينه هاي مختلف انساني از قبيل فرهنگ، روانشناسي، جامعه شناسي و غيره رعايت معيارهاي اخلاقي در طراحي معماري ضروري است. درعين حال، معماري به عنوان يک حرفه و داشتن جنبه مهندسي بايد تابع مقررات اخلاق حرفه اي و مهندسي باشد. اخلاقيات معماري در دو زمينه هنري و فناورانه آن قابل بررسي است.

دانلود نسخه کامل مقاله


برچست ها :
تعداد بازدید : 115

دانلود مقاله کاربرد فنآوری هیدروژن در واحد مسکونی

تعداد نظرات : 1

دانلود مقاله کاربرد فنآوری هیدروژن در واحد مسکونی


نوع فایل :PDF

حجم : حدود ۱ مگابایت

زبان: فارسی


دانلود


برچست ها :
تعداد بازدید : 54

هندسه مقدس در طبيعت و معماري ايراني

تعداد نظرات : 1

 هندسه مقدس در طبيعت و معماري ايراني

در شکل هاي مختلف موجود در طبيعت نسبت هاي معيني را مي توان مشاهده کرد. اين نسبت هاي هندسي تابع اصول انتزاعي و فراطبيعي با اعتقاد بر مقدس بودن موضوع خود و داراي يک زبان نمادين با ويژگي هاي روحاني دانسته شده اند، از اين رو آنها را هندسه مقدس ناميده اند. تقدس هندسه قسمتي از يک ديدگاه کلي تر است که تمدن بشري در دوران باستان را داراي يک منشا روحاني و عبادي مي دانسته است. بنا براين، تاريخ هندسه مقدس به قرن ها قبل باز مي گردد. در جهان سنتي، هندسه از ساير علوم چهارگانه فيثاغورسي، يعني حساب، موسيقي و نجوم، تفکيک ناپذير بود. معماري که با هندسه پيوندي نزديک دارد، خالق اماکن مقدس در طول هزاره ها بوده است و ا نسان سعي کرده است به وسيله آن نوعي تجلي آسماني را براي خود فراهم آورد. معماري ايراني هميشه بر زيبايي تاکيد داشته است و ايرانيان سعي کرده اند در ابعاد ساختمان ها، تناسب هايي را به کار گيرند که بازتاب رابطه هاي کيهاني و نسبت زرين باشند. در اين مقاله کوشش شده است تا اين روابط در پديده هاي طبيعي و بناها معرفي و تحليل شود....

دانلود نسخه کامل مقاله


برچست ها :
تعداد بازدید : 418

ایوان مدائن ... طاق کسری

تعداد نظرات : 0

ساسانیان خودراازاعقاب پارسی هامی دانستند وهمواره به عظمت واعتلای ایران وقدرت واعتبار حکومت خود توجه داشتند.هرچند که به علت جنگهای متوالی که با رومیان همسایه غربی ایران داشتند قادر به احداث ساختمانها و کاخهای بزرگ مانند پارس ها نشدند، ولیکن سعی کردند که بناهای با ارزش رابا استفاده از مصالح ساختمانی اطراف هرکاخ به وجود آورند که خوشبختانه بسیاری ازاین آثار درایران کنونی باقیماندهاست، اما تعدادی از آنها درکشورهای اطراف قرار گرفته اند.

ازآنجا که دین رسمی کشور درزمان ساسانیان دین زرتشتی بوده لذا برای آتش احترام خاصی قائل بودند وآن رامقدس می شمردند وبرای نگهداری ونگهبانی ازآتش پرستشگاه یا جایگاه های مخصوص می ساختند، آتش مقدس دراین پرستشگاه ها طبق سنت های مذهبی ساسانیان توسط کاهنان وپنهان از پرستش کنندگان عام حفاظت می شد که از آن آتشهای دیگری می افروختند و خارج از پرستشگاه درون چهارطاقی های(۱) باز درمعرض دید وپرستش عموم قرار می دادند.

اما به غیر ازآتشکده های بسیاری که درآن زمان ساخته شده، چندین کاخ نیز به دست معماران ساسانی به وجود آمده اند، که از آن میان می توانیم ازکاخ بستان، کاخ قلعه دختر، کاخ نیشاپور ،کاخ خسرو ونیزکاخ سروستان نام ببریم.

هنرمندان دورهٔ ساسانی شیوهٔ کارهنری زمان اشکانیان ومانوی راهمچنان پیش گرفتند.به دنبالهٔ جنگ اشکانیان با بیگانگان ، ساسانیان هم حدوداً ۳۰۰سال در جدال بودند.پیروزی های پی درپی،تحرکی پویابه وجود آورده بود.رابطه ی تجاریبا همسایگان ٬ وضع صنایع و هنر رابرای دادوستد ودیدهنری وسعت بخشید.به این ترتیب٬هنر دورهٔ ساسانی نسبت به گذشته تمایز ویژه ای پیدا کرد.

ایوان مدائن یاطاق کسری یا تیسفون واقع در شهر مدائن در کشورعراق از بناهای مهم شیوۀ پارتی است.متأسفانه این بنا تاکنون مرمت جدی نشده است.

مهمترین قسمت این کاخ٬ مدخل اصلی آن است که به شکل ایوانی عریض ومرتفع ٬ روبه خارج ساخته شده بود وتالار مستطیل شکلی در پشت آن قرار داشته است.طاق بزرگ هلالی قسمت مرکزی رامی پوشاند. در طرفین بخش مرکزی که محور اصلی بنا راتشکیل می داد٬ راهروها٬ اتاقها وتالارها باپوشش گنبدی وگهواره ای قرار داشتند.

نور تالار اصلی به وسیله یکصدوپنجاه دریچه تأمین می شده است.طاق بزرگ ایوان مدائن برروی دیواره های سرتاسری وبدون ستون بنا شده بود.قسمت جلویی هلالی بزرگ وبخشی ازنمای اصلی کاخ هنوز پابرجا است.

نمای بدون روزنه کاخ تیسفون به چهار طبقه تقسیم شده وبه وسیلۀ طاقی ها ونیم ستونهایی دراطراف آنها تزیین شده بود.درترکیب نمای خارجی کاخ،تاثیرمعماری آشور به چشم می خورد.

خصوصیات زیادی دراین بنا مشاهده می شود.اما درویژگی معماری ایران در آن به خوبی آشکار است،یکی استفاده از تناسبات طلایی ایرانی(۲) است که ازآن مستطیلی به اندازۀ ۲۴ گز در۴۰گز به دست آمده(۶۰/۴۲*۳۰/۲۵متر)ودروسط آن طاقی ساخته شده است.

دیگری هم استفاده از مصالح معمولی یا مصالح خشتی است ونه سنگتراش ٬ پیشرفتگی ها وبقیه نکات همه و همه به صورت محاسبه های دقیق بوده است. محاسبه های فنی دقیقی که قبل ازکارساختمانی انجام می شده درساخت این بنا به خوبی مشاهده میشود.

نقاشی ها وحجاری های بسیاری نیز به چشم می خورند واین خود نشان می دهد که هنر نقاشی دراین زمان بیش از زمان اشکانی استقبال می شده است .زیرا آنچه ازگزارشها برمی آید (قالی رنگارنگ الوان مداین)وپارچه ها وبسیاری از لباسهای پادشاهان این دوره نشان از کوشش فراوان برای پیشرفت دارد.

(بوحتری) که یکی از سرایندگان عرب درقرن سوم هجری است، هنگامی کهازشام به بغداد می آمده٬ایوان کسری رادیده ودربارۀ تزئینات ونمای داخلی آن نوشتهاست: « این کاخ،شما رااز نمونه های شگفت آور مردمی آگاه می کند که زبان هرگز از ذکرعجایب آن نمی تواند خاموش بماند.اگر نقاشی جنگ انطاکیه را نگاه کنیم ٬ اندام به لرزه می افتد،زیرا مرگ ازآن می بارد.»

(انوشیروان درزیر پرچمی صف آرایی می کندولباسش به رنگ سبز مایلبه زرد است ودرجلوی اومردانی ،یکی نیزه به دست ودیگری سپر وزوبین به کف،می جنگد.ایننقش ونگارها و چهره ها آدمی رابه شک وامی دارند که آیا اینان زندگان لالند یاکه نقشند؟!)

نکتۀ دیگری که باید به آن توجه داشت تأثیر طرز نقاشی وحجاری ودیگر هنرهای ایرانیان این دوره بر مردم هم جوار است که شواهد،فراوانی آن را تأئید می کند.

● چهار طاقی:

بنایی بودند که برای نگهداری وروشن نگهداشتن آتش ساخته می شدندونقشه های چهارگوش داشتند که سقف گنبدی شکلی روی آنها قرار می گرفته است وچهار طرفآن دیوارهایی دارد که دروسط هردیوار درگاهی قوشی شکل تعبیه شده است .

منظور از تناسب های طلایی، اعطای تناسب های مشابه و از یک خانواده به اجزای یک طرح معماری است، تا از نظر چشمی بتواند به چندگانگی اجزا درآنطرح وحدت بخشد وزیبایی وتناسب های بیشتری را به بنابدهد.

 

نوشته شده توسط آرزو بهارتانیا
منابع و مأخذ:
۱مختصر تاریخ هنر ایران وجهان، تألیف استاد جلیل ضیاء پور به کوشش محمد حسناثباتی، چاپ اول سال ۱۳۷۷.
۲تاریخ معماری قبل ازاسلام ، دفتر تألیف وبرنامهریزی درسی آموزش متوسطه، چاپ سال ۱۳۷۸.

 

دریافت فایل با فرمت word

پسورد : www.hosseinrashidi.blogfa.com

www.hosseinrashidi.blogfa.com


برچست ها :
تعداد بازدید : 66

دانلود مقاله معماری معاصر ایران

تعداد نظرات : 0

 

پیشنهاد می کنم حتما این مقاله رو دانلود کنید و بخونید .

بررسی تحولات معماری معاصر ایران در دوره‌های مختلف، از نظر چگونگی توجه به معماری گذشته، موضوعی است که سیدهادی میرمیران، بارها در سخنرانی‌ها و نوشته‌های خویش، به آن پرداخته است.

 

دانلود فایل زیپ با فرمت word

üدر صورت بروز اشکال در دانلود فایل ها به ما اطلاع دهید.

http://hosseinrashidi.blogfa.com


برچست ها :
تعداد بازدید : 148

مقاله سقف تیرچه بلوک

تعداد نظرات : 0

مقاله سقف تیرچه بلوک

http://hfarahani48.blogfa.com

مقاله سقف تیرچه بلوک| 0.6  مگابایت | فرمت PDF

نقل قول:

بلوک سیمانی یا بلوک بتنی از اختلاط سیمان و آب با شن ریزدانه و ماسه یا دیگر سنگدانه‌های مناسب و لرزاندن و متراکم کردن مخلوط و عمل آوردن و مراقبت از آنها در محیط مناسب ساخته می‌شود. بلوکهای سیمانی به اشکال توخالی و توپر ساخته شده و در دیوارهای خارجی و داخلی به صورت باربر و غیر باربر و در تیغه‌های جدا کننده و سقفهای تیرچه بلوک و سایر قسمتهای ساختمان به مصرف می‌رسند. بلوکهای سیمانی بیشتر در نقاطی مرسوم هستند که برای تولید آجر محدودیتهایی وجود داشته باشد. از مزایای این فرآورده، صرفه‌جویی در مصرف مصالح و زمان اجرا، حمل آسان، عایق بودن نسبی حرارتی و صوتی و سهولت در مسلح کردن می‌باشد.

پسورد : www.cad30ty.com

دانلود (لینک مستقیم )


برچست ها :
تعداد بازدید : 625

دانلود رایگان مقاله آشنايي با سيستم هاي سازه اي

تعداد نظرات : 0

دانلود رایگان مقاله آشنايي با سيستم هاي سازه اي

نقل قول :

يكي از مهندسين عزيز بنام جناب مهندس بهزاد قربانپور براي ما مقالاتي را فرستادند كه به گفته ايشان سعي دارد به سوالات دانشجوياني كه در مورد سيستم هاي سازه اي اطلاعات چنداني ندارند و با شنيدن اسم اين سيستم ها مثل قاب ساده,قاب خمشي,قاب نيمه صلب و... سردرگم ميشوند كمك كند.بله در اين مقالات شما با انواع سيستم هاي سازه اي با زباني شيوا آشنا خواهيد شد پس در ادامه با ما براي دانلود همراه باشيد...

برای دانلود اینجا کلیک کنید...


برچست ها :
تعداد بازدید : 381

مقاله سازه های فولادی از ورق نازک(سرد فرم داده شده) – مهندسی عمران

تعداد نظرات : 0

سازه های فولادی از ورق نازک :

سازه های فولادی نوعی سازه است که مصالح اصلی آن که برای تحمل نیروها و انتقال آنها به کار می‌رود از فولاد است. اتصالات به کار رفته در این نوع سازه‌ها از نوع جوشی، پرچی و یا پیچ می‌باشد و بسته به نوع اتصالات قطعات طرح شده و کنترلهای مربوطه بر روی آنها انجام می‌شود.

در حال حاضر فولاد از مهمترین مصالح برای ساخت ساختمان و پل و سایر سازه های ثابت است مقاومت فولاد ( تنش تسلیم) مورد استفاده در بازه۲۴۰۰ تا ۷۰۰۰ kgr/cm ۲ است که برای ساختمانهای معمولی از فولاد با مقاومت ۲۴۰۰ که به آن فولاد نرمه گفته می شود استفاده می گردد.فولاد بعنوان ماده ای با مشخصات خاص و منحصر بفرد، مدتهاست در ساخت ساختمانها کاربرد دارد. قابلیت اجرای دقیق، رفتار سازه ای معین، نسبت مقاومت به وزن مناسب، در کنار امکان اجرای سریع سازه های فولادی همراه با جزئیات و ظرافتهای معماری ، فولاد را بعنوان مصالحی منحصر و ارزان در پروژه های ساختمانی مطرح نموده است؛ به نحوی که اگر ضعفهای محدود این ماده نظیر مقاومت کم در برابر خوردگی و عدم مقاومت در آتش سوزیهای شدید به درستی مورد توجه و کنترل قرار گیرند، امکانات وسیعی در اختیار طراح قرار می دهد که در هیچ ماده دیگر قابل دستیابی نیست.

تحقیق پیرامون سازه های فولادی به فرمت PDF بوده و در 8 صفحه نگارش شده است، این تحقیق شامل مباحث زیر می باشد:

  • مقدمه
  • سازه های سبک فلزی
  • مشخصات خصوصی
  • چگونگی اتصال کلاف بندی سازه های سبک به یکدیگر
  • نصب درای وال
  • مشخصات پانل ها
  • پیچ ها
  • طراحی پی
  • ظرفیت باربری و سختی
  • جوشکاری ورق های نازک
  • ضخامت ورق و محدودیت ها
  • خستگی و خواص مکانیکال
  • نتیجه گیری
√ دانلود با لینک مستقیم

√ پسورد فایل : ندارد

√ منبع : www.prozheha.ir

√ حجم فایل : 610 کیلوبایت


برچست ها :
تعداد بازدید : 119

مقاله در مورد معماری مدرن

تعداد نظرات : 0


نویسنده : آیدین آقاجانی
ارسال شده در: مقالات معماری

معماری مدرن : عوامل متعددی مانند خرد گرایی وتوسعه علم وتوسعه فلسفه وبه ویژه گسترش تكنولوژی موجب تكوین مدرنیسم شد .استفاده از مظاهر تكنولوژی از جمله كاربرد فلز در ساختمان سازی شروع شد. نیاز به استفاده از سازه های فلزی و كاربرد شیشه در ساختمان های شیكاگو و تكوین مكتب شیكاگو در1871 و ساخت برج ایفل زمینه ای مناسب را برای استفاده از مصالح جدید فراهم كرد. بعد از جنگ جهانی نیاز به احداث ساختمان هایی با استفاده از معماری مدرن شكل گرفت میس وندرو ولوكوربوزیه از معماران مشهور دوران متعالی بودند. لوكوربوزیه اصول پنجگانه ای مانند مرتفع سازی وباغ روی بام وپلان ازاد وكاربرد پنجره كشیده ونمای ازاد واستفاده از سقف كنسول را از اصول معماری مدرن می دانست. به تدریج توجه به طبیعت در اثار معماری ونیز توجه به تندیس گرایی در كارهای لوكوربوزیه و رایت موجب تنوع یافتن احجام مدرن ساده شد.از اواسط قرن بیستم در مورد اصول معماری مدرن شك پدید آمد وعده ای به سادگی بسیاری از اثار مدرن وعده ای به بی توجهی ان به فرهنگ وتاریخ انتقاد كردند .انتقاد از مدرنیسم در دهه 60 قرن بیستم فزونی یافت ودر ادامه ان پست مدرنیسم پدید امد . ساختار گرایی (كانستراكتیویسم) در اوایل قرن بیستم شكل گرفت ومدتی مورد توجه برخی از هنرمندان بود ولی بعد از ان مورد انقاد قرار گرفت وسبك جدیدی به نام دیكانستراكشن پدید آمد. گسترش تكنولوژی موجب شكل گیری مكتب دیگری با عنوان های تك و سپس كاربرد تكنولوژی همراه با توجه به زیست مدرن باعث پدیدامدن اكوتك شد .

معماری مدرن : عوامل متعددی مانند خرد گرایی وتوسعه علم وتوسعه فلسفه وبه ویژه گسترش تكنولوژی موجب تكوین مدرنیسم شد .استفاده از مظاهر تكنولوژی از جمله كاربرد فلز در ساختمان سازی شروع شد. نیاز به استفاده از سازه های فلزی و كاربرد شیشه در ساختمان های شیكاگو و تكوین مكتب شیكاگو در1871 و ساخت برج ایفل زمینه ای مناسب را برای استفاده از مصالح جدید فراهم كرد. بعد از جنگ جهانی نیاز به احداث ساختمان هایی با استفاده از معماری مدرن شكل گرفت میس وندرو ولوكوربوزیه از معماران مشهور دوران متعالی بودند. لوكوربوزیه اصول پنجگانه ای مانند مرتفع سازی وباغ روی بام وپلان ازاد وكاربرد پنجره كشیده ونمای ازاد واستفاده از سقف كنسول را از اصول معماری مدرن می دانست. به تدریج توجه به طبیعت در اثار معماری ونیز توجه به تندیس گرایی در كارهای لوكوربوزیه و رایت موجب تنوع یافتن احجام مدرن ساده شد.از اواسط قرن بیستم در مورد اصول معماری مدرن شك پدید آمد وعده ای به سادگی بسیاری از اثار مدرن وعده ای به بی توجهی ان به فرهنگ وتاریخ انتقاد كردند .انتقاد از مدرنیسم در دهه 60 قرن بیستم فزونی یافت ودر ادامه ان پست مدرنیسم پدید امد . ساختار گرایی (كانستراكتیویسم) در اوایل قرن بیستم شكل گرفت ومدتی مورد توجه برخی از هنرمندان بود ولی بعد از ان مورد انقاد قرار گرفت وسبك جدیدی به نام دیكانستراكشن پدید آمد. گسترش تكنولوژی موجب شكل گیری مكتب دیگری با عنوان های تك و سپس كاربرد تكنولوژی همراه با توجه به زیست مدرن باعث پدیدامدن اكوتك شد .هندسه فراكتال وفولد از دیگر گرایش های پدید امده در معماری غرب به شمار می ایند. با شكل گیری برخی از اندیشه ها وابداعات سبك های جدیدی به وجود می آیند كه همه نظریه ها جنبه عمومی پیدا نمی كند.اما آنچه در ایران ودر برخی از كشورها روی می دهد غالبا به سبب عدم شناخت عمیق و تحلیلی به شكل نوعی تقلید است وتجربه نشان داده است كه از اوایل چهار ده شمسی تا كنون در زمینه طراحی معماری كمتر موفق به نظریه پردازی هایی شده ایم كه مورد استقبال جامعه حرفه ای قرار گیرد. در این مقاله سعی می شود كه به بررسی انواع سبك ها در غرب در صد سال گذشته بپردازیم و مروری اجمالی به انواع سبك ها ومعماران موفق در این سبك ها واثار ان ها داشته باشیم. ودر اخر به بررسی روند ونتیجه این سبك ها در ایران داشته باشیم. 1-1 مدرنیته: جهان مدرن در مقابل دنیای كهن منظر ودیدی متفاوت از هستی دارد .و باور به ان دارد كه عقل جای تفكرات ذهنی دوره قرون وسطا را می گیرد .مدرنیته وضعیت وحالتی است كه در تاریخ اتفاق افتاده است .ونوعی نگرش به هستی وزندگی است ولی مدرنیسم ایدئولوژی و بنا به رویكردی فهم مدرنیته از خودش است. اكثر معماران معتقد هستند كه اغاز عصر مدرن با پیدایش انسان گرایی وخرد گرایی در قرن 15 در شمال ایتالیا شروع شد. عواملی مثل رنسانس ودین گرایی و علم مداری وانقلاب صنعتی به این روند شتاب داد. اولین ساختمان مدرن در اواخر قرن 18 ساخته شد. از جمله این ساختمان ها می توان به نمایشگاه بین المللی در های پارك لندن ویا ساختمان قصر بلورین توسط جوزف پاكستن اشاره نمود .می توان گفت كه این ساختمان اولین اثر معماری با مصالح كاملا مدرن یعنی آهن وشیشه بود. نمایشگاه دیگری در شهر پاریس به منا سبت یكصدمین سال انقلاب كبیر فرانسه بر گزار شد دو بنای مهم به نام های برج ایفل وتالار بزرگ ماشین در این نمایشگاه جلب توجه می كرد. ساختمان تالار ماشین نیز در نوع خود بی نظیر بود . این ساختمان با تمامی مصالح جدید یعنی شیشه وفولاد ساخته شده بود .دهانه وسط این بنا با خرپای 115متر پوشیده شده بود كه خود یك ركورد در ساختمان سازی بود .مهندس معمار این ساختمان فردیناند دوترت بود. 2-1:معماری مدرن اولیه: شروع معماری مدرن به صورت مدون و با استفاده از اندیشه مدرن از اواخر قرن 19 میلادی بود وخاستگاه این معماری در امریكا در شهر شیكاگو ودر اروپا در شهر های پاریس وبرلین بود .دوره معماری مدرن اولیه از نیمه دهه 1880تا اوایل جنگ جهانی اول یعنی سال 1914 بود. مكتب شیكاگو: شیكاگو در اواخر قرن 19 مركز خطوط راه اهن وارتباط شرق وغرب امریكا بود . در طی دو دهه اخر قرن نوزدهم اولین نمونه های ساختمان های مدرن به دور از هر گونه تاریخ گرایی و تزیینات در شیكاگو ساخته شد .ساختمان های این دوره بلند مرتبه با اسكلت فولادی بود . اولین مهندس مطرح در این دوره ویلیام لی برون جنی بود .جنی ساختمان بیمه را بین سال های 5-1833 ساخت .بعد از او شركت ها وافراد دیگری مثل شركت برنهم وروت ساختمان شانزده طبقه بلوك مانودناك را بین سال های 91-1889 ساختند.دیوار این برج دیوار باربر وسازه ان فلزی بود .این برج فاقد هر گونه تزیینات بود.بعد از این شركت ها شركت د یگری به نام ادلر وسالیوان دیگر شركت های مهم این مكتب بود لمیی معروف ترین معمار این سبك به شمار می رفت . او برای اولین بار شعار" فرم تابع عملكرد" را كه از شعارهای محوری معماری مدرن بود مطرح كرد .او علاقه زیادی به تزیینات نداشت و هر گونه تزیینات رادر ساختمان رد می كرد. روش های طراحی واجرایی واصول نظری این معماران به نام مكتب شیكاگو شهرت یافت ومی توان ان را اصول اولیه معماری مدرن محسوب كرد كه مهمترین این اصول عبارتند از: الف)استفاده از اسكلت فولادی ب)نمایش ساختار در بنا ج)عدم تقلید از سبك های گذشته د)استفاده اندك از تزیینات و)استفاده از پنجره های عریض نمایش گاه بین المللی كلمبیا ضربه سختی به مكتب شیكاگو وارد كرد ودوره افول این مكتب فرا رسید.اگر چه عمر این مكتب از دو دهه فراتر نرفت ولی از چند جهت این مكتب حایز اهمیت بود اول ان كه پیشرفت تكنولوژی واستفاده از تكنیك ها ومصالح جدید مانند اسكلت فلزی وشیشه وتاسیسات مركزی واسانسور عرصه جدیدی در معماری ایجاب كرد. دوم ان كه در احداث این ساختمان ها از فولاد استفاده شد و فولاد جای چدن را گرفت . سوم ان كه این اولین سبك در معماری با گستره جهانی بود كه در امریكا شروع شد و معماران امریكایی معماران اروپایی را تحت تاثیر خود گذاشتند. به تحقیق باید اذعان نمود كه برج سازی به شیوه مدرن چه ازجهت ساختار وچه ازجهت نما شاخصه معماری مدرن است واز مكتب شیكاگو الهام گرفته شده است. مكتب هنر نو: هنر نو نام سبكی در اروپا بود كه ابتدا در هنرهای داخلی ومعماری داخلی شروع به فعالیت كرد وسپس با الهام از گذشته واستفاده از مصالح مدرن مانند فولاد وبتن ساختمان هایی با تزیینات فرم های طبیعی وگیاهی شكل دادند. زمینه های فكری این سبك را می توان در سبك هنرها وصنایع دستی در قرن نوزدهم در انگلستان یافت. این سبك در انگلستان به نام سبك مدرن و در فرانسه به نام هنر نو ودر المان به نام سبك جوان ودر اتریش به نام سبك جدایی نام گرفت. از اصول فكری پیروان این مكتب می توان به موارد زیر اشاره كرد: الف) انتقاد وجدایی از مكتب های تقلیدی ب) جدایی از گذشته ج) ابداع فرم های جدید د) هنر مناسب زمان ه) استفاده از فلز برای اسكلت ونما و) استفاده از تز ئیینات وفرم های طبیعی ویكتور ارتا اولین معمار در این سبك به شمار می اید. در خانه تاسل در بركسل ارتا نه تنها ستون ها را به نمایش می گذارد بلكه فرم انها را به صورت ساقی گیاهی در می آورد . هكتور گیومارد معمار نامی این سبك در فرانسه بود وی باالهام از ارتا سردری های مترو پاریس را با اهن وچدن به شكلی نوظهور وخمیده دراورد. چارلز رنه مكنتاش در انگلستان معمار معروف این سبك تلقی می شد ودر اتریش دو معمار به نام های جوزف الریش وجوزف هافمان روش جدیدی برای سبك معماری خود مستقل از گذشته ارائه دادند و با بیان این كه هر چیزی كه عملكرد ی نیست زیبا نمی باشد گامی بزرگ در این سبك گذاشتند.باید توجه داشت كه این مكتب در اوج اقتدار سبك های تاریخ گرایی همچمون نئوكلاسیك ورومانتیك در اروپا ظاهر شد . كار شایان اگوست تبدیل بتن مسلح به یك نوع مصالح معماری بود كه در تئاتر شانزلیزه این كار خود نمایی می كند. به نحوی كه بتن نه تنها به عنوان مصالح به كاررفته است بلكه جزیی از نما محسوب میشود. در ایران بهترین نمونه ها ی هنر نو را می توان در ساختمان های طراحی شده توسط وارطان اوانسیان معمار ارمنی تبار دردوره پهلوی اول ودوم در تهران مشاهده كرد. جنبش فوتوریسم : این جنبش در ایتالیا وبعد از جنگ جهانی اول ظهور كرد وپدید اورندگان این جنبش خواستار جهانی بودند كه یكسره خود را با شرایط جدید به وجود امده در اثر انقلاب صنعتی وظهور تكنولوژی جدید تطبیق دهد وان چه را كه مربوط به جهان قبل از صنعت مدرن است از تاریخ حذف كنند . بنیان گذار این سبك فیلیپوتوماسو بود وتاكید بیشتر اواین بود كه زیبایی جهان توسط زیبایی جدیدی به نام "سرعت" غنای فزون تری یافته است. این جنیش نسبتا عمر كوتاهی داشت و شروع جنگ جهانی اول اغازی بود بر پایان این جنبش كه می خواست در تاریخ معماری تحولی جدید ایجاد كند.هیچ ساختمان مهمی به این سبك ساخته نشد.مطالب نظری معماری فوتوریسم همچون توجه به علم وتكنولوژی وجهان اینده وگسست از گذشته وبلند مرتبه سازی همه از مواردی بودند كه بعد ها تاثیر بسیاری برافكار وطرح های معماران مدرن متعالی همچون كوربوزیه وگروپیوس وهمچنین سبك هایی چون كانستراكتیوسم وهای -تك گذاشتند. 3-1) معماری مدرن متعالی معماری مدرن متعالی ویا به اصطلاح اوج معماری مدرن در بین دو جنگ جهانی اول ودوم یعنی دردههای 20و30میلادی در اروپا ودر امریكا مطرح شد.یكی از موضوعات كلیدی وبسیار مهم در دوره متعالی مسئله صنعت وتولیدات صنعتی بود. وتمامی معماران متعالی در این دوره به نوعی با مسئله تكنولوژی در گیر بودند.از پیشگامان این دوره كه سعی درقطع كردن وابستگی های معماری مدرن به گذشته بودند می توان به والتر گروپیوس وكوربوزیه اشاره ای كرد. كانستراكتیویسم: معماری كانستراكتیوسم به لحاظ مباحث نظری وساختمان های طراحی شده توسط معماران ان یكی از سبك های مهم برای تبیین اصول ساختمان های مدرن در بین دوجنگ جهانی بود.خاستگاه این معماری شوروی بود .یكی از اولین ساختمان های این سبك كه نماد این سبك به حساب میاید ماكت بنای یادبود بین الملل سوم است كه توسط ولاذیمیر تاتلین طراحی شد.این بنای مارپیچ حلزونی شكل به ارتفاع 390متر نمایشی بود از اعتقاد سوسیالیسم بر روند تكاملی تاریخ به صورتی كه تاریخ خود را تكرارمی كند به طوری كه هر تكرار از مرحله ای بالاتر وفراتر از مرحله قبل است ودر نهایت تكامل تاریخ به سوسیالیسم وكمونیسم منتهی میشود.از وسط این برج فولادی مر تفع ساختمان شیشهای پارلمان اویزان است الكساندر وسنین یكی از نظریه پردازان ومعماران مهم این سبك به شمار میرود طرح ساختمان روزنامه پراودا اثر این معمار است.كانستراكتیویست ها خواستار دگرگونی بنیادین در روشهای ساخت وساز سنتی وبه طور كل نگرش جدید نسبت به هنروزیبایی بودند. یكی از اولین شعارهای ان ها در اوایل دهه 1920 چنین بود:"مرگ بر هنر زنده باد تكنولوژی زنده باد تكنسین های كانستراكتیویست. از اواخر دهه 1920 این سبك بر كشورهای غربی تاثیر گذارد و در فرانسه وهلند وسوییس و انگلستان نمونه هایی از ساختمان ها به این سبك اجرا شد.ساختمان های هانزمایر و الترگروپیوس در المان كه با اسكلت فلزی وپوسته شیشیه ای ساخته شده بودند شباهت زیادی به كارهای كانستراكتیویست ها دارد .در امریكا در فیلاد دلفیا طرح ساختمان انجمن وجوه پس انداز تحت تاثیر معماری كانستراكتیویسم بوده است.از اوایل دهه سی معماری كانستراكتیوسم رو به افول گذارد. وبه جای ان مجددا رجعت به گذشته وتاریخ گرایی وبالاخص سبك نئوكلاسیك در شوروی مورد توجه قرار گرفت. لوكوربوزیه: بهترین مصالح ساختمانی مدرن یعنی بتن وبه نهایت زیبایی رسیدن ان در معماری مورد استقبال قرار گرفت و كارهای وی مورد استقبال جهانی قرار گرفت. كوربوزیه شهر های اینده را شهرهایی تجسم نموده كه از اسمان خراش های عظیم ومرتفع تشكیل شده است .در هر یك از اسمان خراشهای چند عمل كردی حدود چند صد هزار نفر زندگی وكار خواهند كرد در این ساختمان ها اپارتمانهای مسكونی وادارات وفروش گاه ها در یك محله بسیار بزرگ فراهم است و اهالی این ساختمان ها به دور از سر وصدا بوده و به جای ان از افتاب ومناظر زیبا استفاده می كنند.بر اساس این نظریه دوشهر مهم در دهه پنجاه میلادی طراحی واجرا شد. یكی شهر چندیگار در هند بود كه توسط خود لوكوبوزیه طراحی شد ودیگری شهر برازیلیا در برزیل بود كه توسط لوچیو كوستا به عنوان پایتخت جدید طراحی گردید. در زمینه معماری كور بوزیه خانه را به عنوان ماشینی برای زندگی عنوان كرد.همان گونه كه اتومبیل ماشینی برای حركت است .وی پنج اصل رادر ساختمان های مدرن معرفی كرد كه عبارتند از: الف : ستون ها ساختمان ها را از روی زمین بلند می كنند ب: بام مسطح وباغ روی بام ج: پلان ازاد د: پنجره های طویل و سرتاسری ه: نمای ازاد و كف ها و دیواره ها بصورت كنسول . كوربوزیه عقاید مطرح شده خود را در مورد معماری در طرح ویلای ساووا در پواسی در شمال پاریس به نمایش گذارد .وی تكنولوژی را به عنوان منبع الهام معماری مدرن وپنج اصل ساختمان مدرن را به صورتی هنرمندانه وشاعرانه در این ماشین زیستی پیاده كرد .عملكرد های این ساختمان كه همچون ماشینی بی الایش در وسط و مسلط بر محیط اطراف قرار دارد فراهم نمودن شرایط اسایش برای انسان است. خانه ماشینی است برای زندگی (ایده اصلی كور بوزیه) معماری ارگانیك: بینش معماری ارگانیك ریشه در فلسفه رمانتیك دارد .رمانتیسم یك جنبش فلسفی وهنری وادبی است كه در اواخر قرن هیجده ونوزده میلادی در شمال غرب اروپا شكل گرفت وبه سایر مناطق اروپا وامریكا سرایت كرد.این جنبش واكنشی در مقلبل خرد گرایی عقل مدرن بود . فرد ریش ویلهم شیلینگ كه یكی از بنیان گذاران مهم فلسفه رمانتیك محسوب میشود معتقد بود كه طبیعت جزیی از خود انسان است وبین انسان وطبیعت جدایی نیست. معماری ارگانیك در امریكا در قرن 19 توسط فرانك فرنس ولویی سالیوان شكل گرفت اوج شكوفایی این نظریه را می توان در نیمه قرن اول بیستم در نوشتارهای فرانك مشاهده كرد. سالیوان كه خود از پایه گذاران سبك مكتب شیكاگو ومعماری مدرن در امریكا بود اعتقاد زیادی به فرم های طبیعی وسبك ارگانیك داشت .سالیوان به روشی معتقد بود كه مشابه پروسه به وجود امدن در طبیعت بود.او برای اولین بار اصطلاح" فرم تابع عملكرد" را بیان نمود وچنین عنوان كرد كه بعد از مشاهده مستمر پروسه طبیعی به این نتیجه رسیدم كه كه فرم تابع عملكرد است یعنی سالیوان فرم تابع عملكرد را در پروسه رشد وحركت طبیعی می دید. از مشخصه های بارز این ساختمان می توان به پنجره های سرتاسری وكنسول نمودن بام ونشان دادن مصالح در ساختمان اشاره كرد .ازجمله شاخص ترین نمونه های این ساختمان ها باید از خانه روبی در حومه شیكاگو نام برد.در اوایل قرن بیسم به تدریج ایده های رایت در ساختمان هایش شكل می گرفت .اگرچه رایت با تكنولوژی مدرن مخالفتی نداشت ولی تكنولوژی را وسیله ای برای رسیدن به یك معماری والاتر كه از نطر وی همانا معماری ارگانیك بود میدانست وی در معماری ارگانیك نه عبارت را مشخص كرده بود: الف) طبیعت: درختان وابرها فقط شامل بیرون نمی شدند بلكه شامل داخل بنا نیز می شد . ب) ارگانیك: به معنای همگونی و تلفیق اجزا نسبت به كل وكل نسبت به اجزا است. ج) شكل تابع عمل كرد: عمل كرد صرف صحیح نمی باشد بلكه تلفیق فرم وعملكرد واستفاده از ابداع وقدرت تفكر انسان در رابطه با عمل كرد ضروری است.فرم وعمل كرد یكی است. د) لطافت : تفكر وتخیل انسان باید مصالح وسازه سخت ساختمان را به صورت فرم های دل پذیر وانسانی شكل دهد . مكانیك ساختمان باید در اختیار انسان باشد ونه بالعكس. ه) سنت: تبیعت ونه تقلید از سنت اساس تفكر معماری ارگانیك است. و) تزیینات: بخش جدایی نا پذیر با معماری است رابطه معماری با تزیینات مثل گل ها به شاخه های بوته می باشد. ز) روح: چیزی نیست كه به ساختمان القا شود بلكه در درون ان باید وجود داشته باشد. ح) بعد سوم : برخلاف اعتقاد عمومی بعد عرض نیست بلكه ضخامت وعمق است. ط) فضا: عنصری است كه باید دائما در حال گسترش باشد . شاهكار معماری ارگانیك و رایت را می توان در خانه ابشار در ایالت پنسیلوانیا در امریكا دید. رایت معتقد بود كه ماهیت ساختمان باید نشان داده شود به گونه ای كه شیشه به عنوان شیشه وسنگ به عنوان سنگ به كار رود. هرچند كه معماری ارگانیك بر خلاف كارهای كوربوزیه صورتی جهانی نیافت ولی با این حال پیروانی در سایر كشورها پیدا كرد.در ایران نیز می توان در كارهای مهندس هوشنگ جسیحون وپارك جمشیدیه معماری ارگانیك را مشاهده كرد. خانه ابشار (تلفیق معماری وطبیعت) 4-1) معماری مدرن متاخر: رایت در این دوره به عنوان معروف ترین معمار امریكا شناخته می شد وكوربوزیه به عنوان استاد مسلم معماری مدرن از عقاید خود در معماری فاصله گرفت و معماران دیگری هم به این جمع اضافه شدند . معمار دیگری به نام رودولف با طراحی دانشكده معماری ییل در امریكا بهترین نمونه ازاین سبك را نشان داد . در این ساختمان نمای نمایان بتن شیار داده شده بود تا زبری ان وضوح بیشتری داشته باشد.در این دوره شهر دیگری به نام برازیلیا به عنوان پایتخت جدید در كشور برزیل توسط لوچیو كوستا طراحی شد. معمار دیگر برزیلی اسكار بود كه بسیاری از ساختمان های مدرن این شهر را طراحی كرد این شهر نیز مانند عقاید كوربوزیه طراحی شد. شهر همانند یك هواپیما طراحی شده بود كه در وسط ان بخش اداری ودر بال ها محلات مسكونی قرار داشت . اگرچه در این شهر اسمان خراش صد هزار نفره وجود نداشت ولی ساختمان های مكعبی با فاصله های زیاد تبلوری واضح از ایده كوربوزیه بود . در ایران شهرك اكباتان در تهران مثال بسیار خوبی از شهر سازی بر اساس عقاید كوربوزیه بود. میس ونده رو دیگر معمار صاحب نام مدرن تا پایان عمر بسیار فعال بود . او ساختمان های مكعب شكل خود را با استفاده از شیشه وفولاد طراحی می كرد ودر كارهای او منحنی الخط وجود نداشت وهمه طراحی ها بااستفاده از خطوط عمودی وزوایای نود درجه طراحی می شد. از معماران دیگر این دوره می توان به فیلیپ جانسون وای ام پی اشاره كرد . در اخر باید اشاره كرد كه معماری مدرن نقطه عطفی در تاریخ معماری جهان بود زیرا برای اولین بار نگرش از سنت وگذشته به عنوان منبع الهام معماری تغییر جهت داد وپیشرفت به عنوان موضوع وهدف اصلی معماری مطرح شد.


برچست ها :
تعداد بازدید : 2404

کاربرد بتن متخلخل در تصفیه فاضلاب

تعداد نظرات : 0



کاربرد بتن متخلخل در تصفیه فاضلاب

دانلود مقاله


برچست ها :
تعداد بازدید : 63

مقاله در مورد سیمان چیست

تعداد نظرات : 0


سیمان چیست

دانلود مقاله


برچست ها :
تعداد بازدید : 2629

دانلود مقاله فارسی مقاوم سازی با FRP

تعداد نظرات : 1


دانلود مقاله فارسی مقاوم سازی با FRP

امروزه مقاوم سازی، امری اجتناب ناپذیر و عقلانی برای تامین ایمنی ساختمان های ساخته شده است. در این بین FRP یکی از روش های مقاوم سازی ساختمان ها در برابر بارهای جانبی می باشد.FRP

امروز یک مقاله فارسی ۱۳ صفحه ای با عنوان روش های مقاوم سازی سازه های بتن آرمه و آشنایی با روش تقویت با ورقه FRP برای استفاده شما قرار داده شده است.

دانلود در ادامه مطلب

برای دانلود روی لینک زیر کلیک کنید :

 

دانلود مقاله مقاوم سازی با FRP


برچست ها :
تعداد بازدید : 1564

مقاله کامل در مورد فرسایش خاک

تعداد نظرات : 0

یکی از مشکلاتی که بشر از آغاز زراعت بر روی زمین با آن مواجه بوده، فرسایش سریع خاکها می باشد.  فرسایش خاک هنوز هم در آمریکا و بسیاری از مناطق حاره ای و نیمه خشک دنیا از معضلات به شمار می رود و در کشورهایی که آب و هوای معتدل دارند _ از جمله انگلستان، بلژیک و آلمان _ به عنوان یکی از مسایل خطرناک تلقی می شود. این مشکل در ایران که بخش وسیع آن را کویر ها در بر گرفته اند و خاک از پوشش مناسبی برخوردار نیست بسیار بارز و چشمگیر است.
جلوگیری از فرسایش خاک که در واقع معنی آن کاهش میزان تلفات است، به حدی که سرعت فرسایش تقریبا برابر سرعت طبیعی تلفات خاک گردد، بستگی به انتخاب استراتژیهای مناسب در حفاظت خاک دارد.  این امر مستلزم شناخت تمامی فرایند های فرسایش است.  اثر فرسایش تنها به مناطقی که خاک سطحی آن توسط باد و آب از بین رفته و سنگ مادر یا خاک زیر در معرض دید قرار گرفته و سطح زمین توسط آب بریدگیها چاک چاک شده است مربوط نمی شود، بلکه مناطق پایین باد و کف دره ها را که در آن سطح زمین پوشیده از نهشته های شن و ماسه بوده و کانالها و نهر هایی که از رسوب پر شده اند  را نیز در بر می گیرد.
شدت فرسایش در زمانها و مکان های مختلف متغیر است.  رسوباتی که در اثر یک واقعه آب و هوایی معین ایجاد می شود به شرایط توپوگرافی، نوع خاک و نحوه استفاده از زمین بستگی دارد و این امر موجب تغییرات موضعی فرسایش می شود. از آنجایی که آب و هوا مرکب از مجموعه  وقایعی با شدت های مختلف است در نتیجه مهمترین عامل در تغییرات زمانی کوتاه مدت فرسایش را می توان آب و هوا به شمار آورد. در هر حال خصوصیت های اقلیمی، بخصوص مقدار بارندگی، شدت بارندگی و سرعت باد در جاهای مختلف متغیر است.  از این گذشته تغییرات زمانی درازمدت نیز ممکن استدر فرسایش اتفاق افتد. بنابراین، نقش متقابل تغییرات زمانی و مکانی فرسایش تا حد زیادی پیچیده است.  علی رغم بهم پیوستگی این دو بهتر است آنها را به طور مجزا مورد بررسی قرار دهیم.  

 

فرسایش

فرسایش که به آلمانی Abtrage و به فرانسه و انگلیسی Erosion گفته می شود، از کلمهلاتینگرفته شده و عبارت است از فرسودگی و از بین رفتن مداوم خاک سطح زمین ( انتقال یا حرکت آن از نقطه ای به نقطه دیگر در سطح زمین ) توسط آب یا باد. از آغاز پیدایش کره زمین، باد و باران قشر سطحی آن را شسته یا از جا کنده و اجزای آن را از نقطه ای به نقطه دیگر حمل کرده است.  به این تریتب بستر نهرها، مخروط افکنه ها و دلتای رودخانه ها بعضی از چاله ها و خلاصه تپه های شنی به وجود آورده و در نتیجه سطح زمین تدریجا دچار تغییر شکل شده است.  فقط در سایه حمایت پوشش نباتی ( درختان یا سایر گیاهان انبوه ) بوده که فرسایش بسیار کند شده و تعادلی در تشکیل و فرسایش خاک ایجاد گردیده است.  این تعادل مساعد که تحت تأثیر شرایط طبیعی حکمروا شده بود، از زمانی که بشر زمین را به منظور تهیه محصول و بدست آوردنغذا و دیگر مایحتاج خود، مورد کشت و زرع قرار داد یا از آن به عنوان مرتع استفاده کرد، بر هم خورد و زمینها در معرض فرسایش شدید و سریع قرار گرفت.   Erodere

بنابراین، فرسایش قبل از آن که زمین مورد بهره برداری انسان قرار گیرد نیز اتفاق می افتاده ( فرسایش طبیعی ) ولی از وقتی که انسان در آن به کشت و زرع، دامداری و غیره مشغول شده، باعث فرسایش بیش از حد ( فرسایش سریع و شدید ) خاک شده است.  انسان، ابتدا به فرسایش خاک و مسایل ناشی از آن توجهی نداشته است ولی افزایش سریع جمعیت و همچنین عدم توجه به بهره برداری صحیح از زمین، سبب شد که انسان در روی دامنه های پرشیب و ارتفاعات زیاد نیز کشت و زرع کند و برای سیر کردن احشام خود، مراتع را هم بیش از حد و بی موقع مورد چرا قرار دهد.  این عملیات او سبب شد که خاک مقاومت خود را از دست بدهد و بر اثر باران های شدید و آبیاری بی رویه و بادهای تند، بشدت فرسایش یابد، به طوری که زمین بر اثر فرسایش، در بسیاری از موارد حاصلخیزی خود را از دست داده یا بکلی ویران شد.  این وضع سبب شد که انسان متوجه شود که چگونه با اعمال بی رویه خود موجب فرسایش و نابودی خاک شده است.  فرسایش خاک، با اینکه در آغاز کمتر احساس می شود، ولی با گذشت زمان اهمیت تخریبی آن بحدی زیاد می شود که ممکن است پس از چندین سال مثلاً در دوره یک نسل که سی سال فرض شود، خاکی به عمق حدود 30 سانتیمتر از سطح زمین معدوم گردد.  جبران خاک فرسایش یافته، برای طبیعت بویژه در مناطق خشک که شرایط برای تشکیل خاک بسیار نامساعد می باشد بسیار دشوار و طولانی است.  از این رو بخصوص ساکنان مناطقخشک باید در حفظ و جلوگیری از فرسایش آن سعی و همت بیشتری مبذول دارند زیرا به طورطبیعی در این مناطق، هم فرسایش شدید تر است و هم همان طور که ذکر شد، امکانتشکیل خاک کمتر می باشد.  

طبق محاسباتی که صورت گرفته است، به طور کلی برای تشکیل یک سانتیمتر خاک 500 تا800سال زمان لازم است، و اگر حساب کنیم که خاک زراعتی 25 سانتیمتر عمق داشته باشد پس این ضخامت خاک، طی 20 هزار سال کار مداوم طبیعت بوجود آمده است.  

با از دست رفتن این خاک به وسیله یک عامل مخرب نظیر سیل یا بی مبالاتی زارع و غیره بهصورت فرسایش، در حقیقت زحمت چندین هزار ساله طبیعت برای بشر هدر می رود و تازههزاران سال دیگر هم وقت لازم است، تا شاید خاک از دست رفته، جبران گردد.  علت عمده اختلافاتی که از نظر فرسایش بین نقاط خشک و مرطوب وجود دارد، پوشش گیاهی زیاد در نقاط مرطوب است که نقش عمده ای در حفظ خاک ایفا می نماید.  

در مناطق جنگلی و نقاطی که نباتات مرتعی سطح خاک را پوشانیده اند عوامل فرسایش کمتر تأثیر می کند.  در این مناطق، آبهای باران و برف توسط گیاهان در زمین نگهداری می شود.  نباتات با حفظ آب و نفوذ دادن آن در خاک، مانع جاری شدن آب در سطح زمین، و در نتیجه مانع از فرسایش خاک می گردند.  پوشش گیاهی، خاک را در مقابل فرسایش بادی نیز حفظ می کند.  

تغییرات مکانی

مطالعاتی که در زمینه رابطه تلفات خاک و آب و هوا در مقیاس جهانی انجام شده است، نشان می دهد که فرسایش در جاهایی به حداکثر خود می رسد که میانگین بارندگی موثر سالانه آن 300 میلی متر باشد.  منظور از بارندگی موثر مقدار بارانی است که در شرایط مشخص درجه حرارت بتواند مقدار معینی رواناب ایجاد نماید.  در وضعیتی که مقدار بارندگی کمتر از 300 میلی متر باشد با افزوده شدن بارندگی، فرسایش نیز افزایش می یابد. البته افزایش بارندگی باعث بهتر شدن پوشش گیاهی نیز می شود و این خود سطح خاک را بهتر محافظت می کند.  اما در وضعیتی که مقدار بارندگی سالانه بیشتر از 300 میلی متر باشد، نقش حفاظتی پوشش گیاهی بر عوامل فرسایش فزونی گرفته، در نتیجه با افزوده شدن بارندگی میزان تلفات خاک کاهش پیدا می کند.  شاهد هایی نیز در دست است، که اگر نزولات جوی افزایش یابد، بارندگی و رواناب ناشی از آن ممکن است به حدی زیاد باشد که خود باعث افزایش تلفات خاک گردد.  در 20 ساله اخیر اطلاعات زیادی در زمینه بار رسوب در رودخانه ها جمع آوری شده است.  هر چند این داده ها به دلیل اشکالات فنی در اندازه گیری بار بستر و کمبود اندازه گیریهای املاح محلول آب بیشتر مربوط به مواد معلق می باشد ولی از نظر شناخت معقول الگوی فرسایش آبی در دنیا به خوبی می توان از آنها استفاده کرد.  عمده ترین نتیجه ای که از این شناخت حاصل شده، آن است که مناطق نیمه خشک و نیمه مرطوب دنیا بخصوص در چین، هندوستان، غرب آمریکا، روسیه مرکزی و نواحی مدیترانه ای ، سخت در معرض فرسایش قرار دارند.  مشکل فرسایش خاک در این مناطق همراه با نیاز شدید به حفاظت آب و موضوع حساس بودن شرایط اکولوژیکی محیط است.  به طوری که حذف پوشش گیاهی، چه به صورت چرای دام و چه به صورت برداشت محصول، باعث کاهش سریع مواد آلی شده که خراب شدن خاک و خطر کویری شدن را در پی خواهد داشت.  

از دیگر مناطقی که با فرسایش شدید روبرو می شوند نواحی کوهستانی مانند آند، هیمالایا قره قوم، بخشی از کوههای راکی، بریدگیهای دره ای آفریقا و مناطق پوشیده از خاکهایآتشفشانی، مانند جاوه، جزیره جنوبی نیوزلند، گینه جدید پایو و قسمتهایی از آمریکای مرکزی را می توان نام برد.  

سومین مناطق دنیا که با خطر فرسایش روبرو بوده، مناطقی هستند که در آنها شکل زمین و خاک نتیجه اقلیمهای گذشته است.  هر چند این زمینها در حال حاضر ظاهرا پایدار به نظر می رسند ولی کوچکترین کار تخریبی این پایداری را از بین می برد.  باتلر از روی اصول چینه شناسی و کاربرد آن در لایه میانی خاک در دشتها و تپه ماهورهای جنوب شرقی استرالیا شاهدهایی را پیدا کرد که دلالت بر وجود دوره های ثبات، که در آن خاک روی زمین تشکیل شده است، و دوره های عدم ثبات، که در آن خاک فرسایش یافته و یا در آن محل رسوب گذاری شده است، دارد.  از جایی که فرسایش با شدت زیاد صورت گرفته است و آثار آن امروزه به صورت خندقهایی در حوالی کانبرا یا فرسایش بادی در گندمزارهای سوان هیل در ویکتوریا مشاهده می شود ولی احتمالا این فرسایش، که نتیجه تغییر شدید در آب و هوا بوده است، قبل از اسکان گرفتن انسان در این نواحی به وقوع پیوسته است.  در تحلیل داده های فرسایش باید دقت کافی به عمل آید.  زیرا سرعت فرسایش بستگی به وسعت منطقه مورد مطالعه نیز دارد.  قسمتی از رسوبات جداشده از تپه ها، خاکریزها، و یا خاکبرداریها، همراه با آب، راهی رودخانه ها می شوند.  اما بخشی از آنها در طول مسیر در دامنه تپه ها و یا دشت ها بجا مانده و موقتا در آن جا ذخیره می شوند.  چون حوضه های بزرگ، نسبتا، زمینهای بیشتری را که مناسب رسوب گذاری است دارند، لذا میزان فرسایش در واحد سطح در حوضه های کوچک زیاد تر بوده و با افزایش وسعت حوضه از مقدار آن کاسته می شود.  نسبتی از مقدار خاک فرسایش شده که بصورت رسوب وارد رودخانهمی شود به نام نسبت انتقال رسوب نامیده میشود.  متاسفانه در این مورد مطالعات زیادی انجام نشده است، زیرا غالبا فقط مقدار تولید رسوب مورد نظر بوده است حال آنکه نسبتحمل رسوب بسته به وسعت حوضه بین 3 تا 90 درصد متغیر است.  

تغییرات زمانی

اکثر ژئومورفولیستها معتقدند که قسمت عمده فرسایش در اثر وقایعی صورت می گیرد کهشدت و فراوانی وقوع آنها متوسط است، زیرا وقایع بسیار شدید بقدری دیر اتفاق می افتند که نقش آنها در فرسایش خاک در یک دوره زمانی معین عملا ناچیز است.  مفهوم فراوانی " وقوع _ مقدار " توسط ولمن و میلر در مطالعات حمل رسوب رودخانه به کار برده شده است.  این پژوهشگران دریافتند که عامل اصلی رسوب، بارانهایی است که شدت آنها از شدت وقایعی که بالاترین فراوانی را دارند بیشتر است.  

علاوه بر تغییرات فرسایش به دلیل مقدار و فراوانی وقوع بارشها، شدت فرسایش دارای نوسانات فصلی می باشد.   این موضوع را از نحوه اثر رژیم  بارندگی در فصلهای خشک و مرطوب می توان بخوبی درک کرد.  پوشش گیاهی با کمی تاخیر چرخه ای مشابه بارندگی را دنبال می کند.  حساس ترین زمان از نظر فرسایش اوایل فصل مرطوب است.  که در آن بارندگی زیاد ولی پوشش گیاهی که بتواند خاک را محافظت کند فقیر است.  بنابراین نقطه اوج فرسایش نسبت به نقطه اوج بارندگیها زودتر اتفاق می افتد.  در مورد زمین های زراعتی و در شرایطی که رژیم بارندگی نامشخص باشد الگوی تغییرات فصلی فرسایش نیز کم و بیش پیچیده خواهد بود.  معمولاً اگر فاصله بین شخم تا سبز کردن گیاه مواجه با بارندگی ها یا باد شدید باشد، خطر فرسایش افزایش می یابد.  لذا در اروپا و از جمله انگلستان بهار را می توان فصل حداکثر فرسایش به شمار آورد.  نوع بهره وری زمین و فرسایش با یکدیگر رابطه نزدیک دارند.  در صورتی که از زمین استفاده نامعقول به عمل آید میزان فرسایش به شدت افزایش می یابد.  در چنین شرایطی اثرات وقایع ژیومورفولوژیکی متوسط و شدید بسیار خطرناک خواهد بود.  در هر حال از تحلیل های تاریخی و ژئومورفولوژیکی چنین نتیجه گیری می شود که فرسایش یک فرایند طبیعی است و اگر انسان از زمین استفاده نامعقول به عمل آورد میزان آن افزایش می یابد.  لذا در فرسایش خاک هم جنبه های محیطی طبیعی دخالت دارد و هم جنبه های فرهنگی.

انواع فرسایش

الف - تقسیم بندی انواع فرسایش بر اساس انواع عوامل فرسایشی در طبیعت دونیرو، یا دو عامل وجود دارد که باعث جابجایی خاک یا به عبارت دیگر فرسایش خاک می شود ؛ آب و باد.  بنابراین عامل فرسایش یا آب است یا باد.  ولی امکان دارد که به علل مختلف از جمله فقر یا عدم پوشش گیاهی، شیب تند، ریزدانه یا یکنواخت بودن خاک دانه ها و غیره، خاک به وسیله باد یا آب بشدت فرسایش یابد و اشکال مختلف فرسایش مانند سطحی، شیاری، خندقی و غیره را بوجود بیاورد.  

ب - تقسیم بندی انواع فرسایش بر اساس تأثیر طبیعت و دخالت انسان قبلا بطور اختصار توضیح دادیم که فرسایش از آغاز پیدایش کره زمین و قبل از پیدایش بشر اتفاق می افتاده است، ولی از وقتی که انسان زمینها را مورد کشت و زرع و بهره برداری قرار داده است، با اعمال بی رویه خود، موجب برهم زدن تعادل طبیعت ( از آن جمله، تشکیل خاک به مقدار کم ولی فرسایش خاک به مقدار زیاد ) و در نتیجه باعث فرسایش شدید خاک شده، به حدی که در بسیاری از نقاط، آن را به ویرانی کشانیده است.  

بنابراین فرسایش را از این نظر که به طور طبیعی صورت گرفته یا انسان در آن دخالتی داشته است نیز می توان بر دو نوع تقسیم کرد ؛ فرسایش طبیعی یا بطنی و فرسایش سریع یا مخربفرسایش طبیعی یا بطنی که فرسایش عادی هم نامیده می شود پیوسته در طبیعت بهوسیله آب و باد صورت گرفته و می گیرد و نتیجه تأثیر قوه ثقل، سرازیری دامنه ها، جریان آب سطحی در روی زمین، وجود نهرها و رودها و یخچالها و غیره است.  عمل این نوع فرسایش کند و هماهنگ با تولید خاک است.  

فرسایش سریع یا مخرب همانطور که ذکر شد نتیجه تأثیر اعمال بشر است.  فرسایش ناشی از اعمال انسان باعث کاهش حاصلخیزی خاک و حتی نابودی آن شده است.  انسان آنچنان باعث فرسایش سریع و شدید و در نتیجه کاهش حاصلخیزی و نابودی خاک شده است که امروزه وقتی صحبت از فرسایش و راههای مبارزه با آن می شود بیشتر منظور همین فرسایش سریع یا فرسایش ناشی از دخالت انسان است.  

مراحل مختلف فرسایش

فرسایش خاک چه توسط باد صورت بگیرد و چه توسط آب، خواه عادی باشد یا سریع، دارای سه مرحله است ؛

الف - مرحله کنده شدن خاک از جای خود : در این مرحله، ابتدا خاکدانه ها بر اثر از بین رفتن هوموس و کلوییدهای خاک چسبندگی خود را از دست می دهد و از هم می پاشد، در نتیجه خاک آماده فرسایش می گردد.  در چنین وضعی، خاک سطح الارض که حاصلخیزترین قسمت خاک است، به طور ناگهانی با تدریج به وسیله آب یا باد از جای خود کنده می شود.  پس از فرسایش خاک رویی، خاک غیر حاصلخیز زیری یا سنگ مادر آن ظاهر می گردد.  

ب - مرحله حمل یا انتقال خاک به وسیله آب یا باد : چون ذرات چسبندگی خود را از دست داده است نمی تواند در مقابله جریان های شدید آب ها یا بادهای تند مقاومت کند، درنتیجه از جای خود کنده می شود و به نقطه دیگری منتقل می شود. در مورد فرسایش آبی معمولاً مواد از منطقه مرتفع تر به محل پست تر منتقل می شود.  

ج - مرحله تجمع و انباشته شدن مواد : بادرفتها ( موادی که توسط باد حمل می شود ) هر جا به مانعی ( گیاه، دیوار، سنگ و غیره ) برخورد کند  فورا بر روی زمین می افتد.  و در همانجا بر روی هم انباشته می شود. این مواد در شرایط فوق العاده تشکیل تپه های بزرگ و حتی توده های عظیم شنی یا ماسه ای شبیه کوه را می دهد، مانند توده های عظیم ماسه ای جنوب شرقی  ایران که با ارتفاع حدود 200 متر سطحی به طور متوسط 162 کیلومتر در 52 کیلومتر را اشغال کرده است.  آبرفتها ( رسوباتی که توسط آب حمل می شود ) بتدریج که از شدت جریان آب و شیب زمین کاسته می شود از حرکت باز می ماند و در سطح زمین رسوب می کند.  ( ابتدا ذرات درشت تر و بعد ذرات ریزتر ) در بعضی موارد تجمع مواد آبرفتی بقدری زیاد است که یک طبقه رسوبی قابل توجهی  را تشکیل می دهد.  همان طور که قبلا هم ذکر شد فرسایش موجب تخریب و نابودی خاک می شود ولی نباید فراموش کرد که بسیاری از خاکهای خوب کشاورزی هم رسوبات حاصل از فرسایش است.  و بدیهی است که برای تشکیل یک چنین رسوبات حاصلخیز، باید خاک هکتارها  زمین که چندین برابر سطح تشکیل شده می باشد نابود شود.  

اشکال مختلف فرسایش

شکل ظاهری فرسایش آبی با شکل ظاهری فرسایش بادی فرق دارد.  بعلاوه فرسایش آبی یا بادی خود بر اثر شدت و ضعف عوامل فرسایشی و مساعد بودن یا نامساعد بودن شرایطمحیطی برای فرسایش به اشکال مختلف در می آید.  روی همین اصول است که در نقاط مختلفودر شرایط متفاوت، زمین به درجات مختلف و به اشکال مختلف فرسایش یافته است. الف - فرسایش سطحی یا سفره ای : عمل عامل فرسایشی در این فرسایش، در تمام سطح زمین است.  این شکل فرسایش بیشتر منشأ بادی دارد ولی طبیعی است که فرسایش آبی نیز ابتدا به طور سطحی اتفاق می افتد که به علت فرسایش یکنواخت در تمام سطح، کمترمحسوس می گردد.  این نوع تخریب با ظهور لکه های سفید و روشن در سطح نمودار می شودکه نشان دهنده تخریب و از بین رفتن سطحی ترین قسمت زمین آن هم به صورت لکه لکه است.  اختلاف رنگ بین قسمت های فرسایش یافته و فرسایش نیافته علامت این تخریب استزیرا قسمت رویی به علت دارا بودن مواد آلی، غالبا تیره رنگ می باشد.  البته ظهور این لکه های روشن اغلب در نقاطی که عاری از پوشش گیاهی است یا در نواحی که تازه شخم زده شده است بیشتر دیده می شود.  در کشور ما این شکل فرسایش بادی در کلیه نواحی بیابانی بویژه دشت لوت و حواشی دشت کویر جلگه سیستان و بلوچستان مشاهده می شود.  علامت دیگر این شکل فرسایش وجود ریگ و سنگریزه های آزاد در سطح زمین است مانند سطح دشتهای سنگی ریگی.  در این نقاط باد ذرات ریز را برده و ذرات درشت تر باقی مانده است.  جمع شدن خاک نرم در پای بعضی از بوته ها و تجمع آن در محل های گود، علامت دیگری از این نوع فرسایش است.  

ب - فرسایش شیاری یا آبراهه ای : منشأ این شکل از فرسایش اغلب باران است و در پیدایش آن عامل شیب بسیار موثر است.  و در دامنه کوهها و حتی در سطح زمینهای کم شیب نیز بسهولت دیده می شود.  این شکل فرسایش، پیشرفته تر از فرسایش سفره ای بوده و ممکن است به صورت خطوط موازی نیز ظاهر شود که ابتدا کم عمق است ولی به سرعت عمیق تر می شود. این شکل فرسایش تا زمانی که سنگ مادر ظاهر نشده است به نام فرسایش شیاری خوانده می شود، فرسایش شیاری زمین های لخت، مراتع کم گیاه، اراضی و زمینهای مزروعی بویژه دیمزارها را بیشتر مورد حمله قرار می دهد.  این شکل از فرسایش در اغلب نقاط ایران به عنوان مثال در کوههای هزاردره و در راه لشکرک و کوهپایه های بختیاری در راه بین شوشتر و اهواز زیاد دیده می شود.  در نقاطی از نواحی بیابانی که تحت تأثیر بادهای شدید قرار می گیرد فرسایش شیاری دیده می شود.  این شکل از فرسایش در اثر بهم پیوستن چاله های ریزی که خاک آنها را باد برده است، بوجود می آید که البته به وضوحی شیارهای آبی ، مشخص نیست.  

ج - فرسایش چاله ای : این شکل تخریب بیشتر منشا بادی دارد.  چاله ها در اثر توسعهفرسایش سطحی و بزرگتر شدن چاله های کوچک نخستین، بوجود می آید.  در بسیاری از نقاط دشت لوت و حواشی دشت کویر سطح های وسیعی از زمین دیده می شود که بر اثر باد به صورت چاله - چاله در آمده است.  این چاله ها نشان دهنده فرسایش بادی شدید در این نواحیاست. بادهای شدید، موادی را که از کندن این چاله ها بدست می آورد، کیلومتر ها با خود میبرد.  این شکل فرسایش و انتقال ماسه از نقطه ای به نقطه دیگر نه تنها در ایران بلکه در سایر نواحی خشک و بیابانی جهان نیز دیده می شود.، به عنوان مثال ماسه های سرخ رنگ بیابانلیبی که به سوی شمال تا سواحل ایتالیا حمل شده است.  

د - فرسایش خندقی یا نهری : منشأ این فرسایش، آب است.  در این فرسایش عمق و عرض زمینهای فرسایش یافته بیشتر از فرسایش شیاری است.  و بر اثر پیشرفت فرسایش شیاری بوجود می آید، به این نحو که شیارها به هم می پیوندد و در نتیجه زمین بیشتر شسته می شود و نهرها یا خندق هایی در سطح زمین تشکیل می گردد.  در این تخریب سنگ مادر ظاهر می شود و آنقدر عمیق و عریض است که گاو آهن قادر به عبور از آنها نیست.  عمق خندقها به یک متر یا بیشتر می رسد و بتدریج شکل آنها تغییر می کند.  این عمل در صخره های سست، خاکهای رسی، رسی آهکی  بیشتر دیده می شود.  و بیشتر در محدوده آب و هوای خشک و نواحی که تغییرات درجه حرارت در فصول مختلف در آنجا شدید است ظاهر می گردد.  این شکل از فرسایش در اکثر نواحی ایران به عنوان مثال در اصفهان، شیراز، کوهپایه های استان خراسان دیده می شود.  بهترین نمونه های آن نواحی کویری و بیابانی ایران بخصوص در سطح کوههای لخت و گنبدهای نمکی مشاهده می گردد.  

ه - فرسایش سیلابی : فرسایش سیلابی یک تخریب ساده نیست.  در مناطق کوهستانی وحتی در زمینهای سست جلگه ای فرسایش شیاری و خندقی ممکن است به فرسایش سیلابی تبدیل گردد.  در این فرسایش جریان آب بویژه آبهای گل آلود، حامل ریگ و شن و غیره،موجب شسته شدن اطراف آن و حمل مواد بیشتر با خود می گردد.  با این عمل، زمین هایدیواره بستر، استحکام و قدرت خود را از دست می دهد و بتدریج در مواقع جاری شدنسیلابهای شدید حتی به طور ناگهانی ریزش می کند.  و امکان دارد که موجب تخریب و ویرانیمزارع و دهاتی که در جوار این مسیل ها واقع شده اند بشود.  با افزایش مواد خاکی در آب، وزنمخصوص آن بیشتر و قدرت و نیروی درهم کوبنده آن زیادتر می گردد.  در ایران این شکلفرسایش یبشتر در مواقعی که آب بر اثر بارندگی ها افزایش می یابد، دیده می شود.  هر ساله به اکثر رودخانه های ایران، براثر سیلابهای شدید خسارات زیادی وارد می آید.  این شکلفرسایش نه تنها در مناطق کوهستانی و تپه ماهورها زیاد دیده می شود بلکه در جلگه ها ودشتها هم امکان بوجود آمدن آن هست.  از آن جمله لاتها و کوچه ها را می توان نام برد.  لاتها وکوچه ها بیشتر بر اثر جاری شدن سیلابهای شدید در سطح زمینهای رسی و یا آهکی به طورکلی زمینهای ریزدانه بوجود می آید.  فرسایش سیلابی به عنوان مثال در جلگه ها و دشتهایورامین و گرمسار دیده می شود.  مانند لات سوداغلان، لات کردوان، لات شاهبداغ و...  درگرمسار.  و - فرسایش توده ای : این نوع فرسایش در روی زمین اغلب به شکل عوارض زمین که معرف حرکات خاک در گذشته است ظاهر می گردد. این حرکات عبارتست از تورم و بالا آمدن خاک،سرخوردگی، خزیدن زمین و ریزش خاک.  در فرسایش توده ای قسمتی از خاک دامنه کوهها بهحرکت در می آید که یا ممکن است بر اثر اشباع شدن خاک طبقه رویی از آب و نفوذناپذیری خاکطبقه زیری، خاک رویی به حرکت در می آید یا ممکن است بر اثر لغزش این عمل اتفاق بیفتد. بهاین معنی که توده ای از کوه از محل اولیه خود جدا می شود و در محل دیگری قرار می گیرد یاممکن است در نتیجه ریزش باشد که در این حالت قسمتی از کوه ریزش می کند و در سطحهای پایین تر روی هم انباشته می شود.  فرسایش بهمن نیز از این شکل فرسایش محسوبمی شود که در مناطق کوهستانی بوقوع می پیوندد و علاوه بر این که خسارات جانی و مالیزیادی ممکن است ببار بیاورد، باعث از بین رفتن خاک هم می شود.


برچست ها :
تعداد بازدید : 90